Lise öğrencilerinin tarihi mekâna yönelik tutumlarının incelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 195 - 210, 29.10.2022

Fatma Gültekin Neval Akça Berk Fatih Berk

https://doi.org/10.17497/tuhed.1151063

Öz

Lise öğrencilerinin tarihi mekâna yönelik tutumlarını belirlemeyi amaçlayan bu çalışma, Adana ili merkez ilçeleri olan Yüreğir, Sarıçam ve Seyhan’da Fen, Anadolu ve Sosyal Bilimler liselerinde öğrenim gören 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerinden çalışmaya katılmaya gönüllü 551 lise öğrencisi ile yürütülmüştür. Çalışmada lise öğrencilerinin tarihi mekâna yönelik tutumlarını belirlemek için Akça Berk ve Gültekin (2018) tarafından geliştirilen Tarihi Mekâna Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin “tarihi mekâna değer verme, tarihi mekâna merak/özel ilgi, tarihi mekâna duyarsızlık, tarihi mekâna yönelik farkındalık” düzeyleri cinsiyet, sınıf, okul türü, anne-baba eğitim durumu, müzeyi kiminle ziyaret ettikleri gibi değişkenlere göre incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde değişkenlere ilişkin gruplar arası farklılıkları incelemek için ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre kız ve erkek öğrencilerinin tarihi mekâna yönelik tutumları arasında fark yoktur. Okul türü açısından incelendiğinde Anadolu Lisesi öğrencilerinin Fen ve Sosyal Bilimler Lisesi öğrencilerine göre tarihi mekâna yönelik tutumları daha olumsuzdur. Sınıf düzeyi açısından en olumlu tutum 11.sınıf öğrencilerinde mevcut iken en olumsuz tutum 9. Sınıf öğrencilerinde bulunmaktadır. Ana-baba eğitimi açısından öğrencilerin tutumları arasında fark bulunmamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre müzeye öğretmen, aile ve okulla gitmeyen öğrenciler, öğretmenleri, ailesi ya da okulla gidenlerden daha olumlu tutuma sahiptirler.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Mekân, Tutum, Ölçek, Lise türleri, Tarih Eğitimi

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SBA-2021-13328

Teşekkür

Sağladığı destek sebebiyle Çukurova Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi'ne teşekkür ederiz.

Review on the attitudes of high school students towards historical places

Öz

With the aim to identify the attitudes of high school students towards historical places, this study was carried out with 551 high school students in the 9th, 10th, and 11th grades of Science, Anatolian, and Social Sciences high schools in Yüreğir, Sarıçam, and Seyhan (the central districts of Adana) who volunteered to participate. In the study, the Attitude Scale toward Historical Places developed by Akça Berk and Gültekin (2019) was used to identify the attitudes of high school students toward historical places. The students’ levels of "valuing historical places”, “curiosity towards/special interest in historical places”, “indifference to historical places”, and “awareness of historical places" were reviewed by considering variables such as gender, class, school type, parents' educational status, and the person who accompanied them during their visit to the museum. In the analysis of the resulting data, the Mann–Whitney U test was used for paired comparisons to examine the differences between the groups regarding variables, and the Kruskal–Wallis test was used to compare more than two groups. The results show that there is no difference in attitudes between male and female students towards historical places. In terms of school type, the attitudes of Anatolian High School students toward historical places are more negative than those of the students of Science and Social Sciences High Schools. In terms of school grade, the most positive attitude is observed in the 11th-grade students, whereas the most negative attitude is observed in the 9th-grade students. The educational status of parents does not make a difference in the attitudes of students toward historical places. The results show that students not visiting the museum accompanied by a teacher, family, or school have a more positive attitude than those visiting the museum accompanied by their teacher, family, or school.

Anahtar Kelimeler

Historical Place, Attitude, Scale, High School Types, History Teaching.

Proje Numarası

SBA-2021-13328

Kaynakça

• Akça Berk, N. & Gültekin, F. (2019). Validity and reliability study on high school students' attitude scale towards historical place. International Online Journal Of Educational Sciences, 11(1), pp. 319-333.
• Aktekin, S. (2008). Müze uzmanlarının okulların eğitim amaçlı müze ziyaretlerine ilişkin görüşleri, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 9, Sayı 2, pp. 103-111.
• Aktekin, S.& Pata, A. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin boş zamanlarında tarih öğrenmeye yönelik eğilimleri (Trabzon örneği), Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14 (2), 20-37.
• Anderson, C. & Moore, A. (1994). Making history happen outside the classroom. In : Bourdillon, H., (ed.), Teaching History. London and New York: Routledge, pp.196-208.
• Aris, M. (1999). Resources for teacher-designed units: some general guidelines. In: Brooks, R., Aris, M., and Perry, I., 1999. The Effective Teaching of History. London: Longman, pp. 98-158.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi: Tarih öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Avcı, C. & Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(USBES Özel Sayısı I), pp. 108-133.
• Barrand, J., 1969. Museums and the teaching of history. Teaching History, Volume I, pp.65-71.
• Barrett, K. C., Gloeckner, G. W., Leech, N. L. and Morgan, G. A. (2012). IBM SPSS for introductory statistics: Use and interpretation. United Kingdom: Rutledge Press.
• Boland, B. M. (2002). Historic places: common graund for teachers and historians. OAH Magazine of History, 16 (2), pp. 19-23.
• Büyüköztürk, Ş.; Kılıç Çakmak, E.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırmanın temelleri. Nicel Araştırmalar. Ankara: Pegem Akademi.
• Crace, J. (2001). Playing to the gallery. The Guardian Education, 13 (November), pp: 2-3.
• Çengelci, T. (2013). Social Studies Teachers' Views on Learning Outside the Classroom. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(3), 1836-1841.
• Çepni, O. & Aydın, F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı okul ortamlarına ilişkin görüşleri, The Journal of Academic Social Science Studies, 39, pp. 317-335.
• Davies, I. (2001). Beyond the classroom: developing student teachers' work with museums and historic sites. Teaching History, 105. pp. 42-47.
• Deniş, H.; Genç, H.&Demirkaya, H. (2008). Milli parka yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), pp. 95-107. Erişim adresi: http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/ 5000078587/5000072808
• Fairley, J.A. (1977). History teaching through museums . London: Longman.
• Gerber, B.L.; Cavallo, A.M.L. & Marek, E.A. (2001). Relationships amon g informal learning environments, teaching procedures and scientific reasoning ability. International Journal of Science Education, 23 (5), pp. 535- 549.
• Gökkaya, A. K. & Yeşılbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi. Journal of Turkish Educational Sciences, 7(2), pp. 483-506.
• Gruenewald,D.A.; Koppelman, N. & Elam, A. (2007). Our places in history. Journal of Museum Education,32(3), pp. 231-240. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10598650.2007.11510573.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırıkçı, A.C. & Yılmaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, pp. 74-86. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/274968.
• Meydan, A. ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, pp. 402-422. Erişim adresi: http://dspace.marmara.edu.tr/ bitstream/handle/11424/2755/5000007058-5000011252.
• Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul dışı tarih öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türkiye Tarih Araştırmaları Dergisi, 4(1), pp. 89-121. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/164045.
• Safran, M. & Ata, B. (2006). Okul dışı tarih öğretimi. Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ujang, N. (2016). Affective perception of place: Attachment to Kuala Lumpur historical urban places, Open House International, 41(2), pp. 95-101. Erişim adresi: https://www.proquest.com/docview/1830637289/fulltextPDF/4AE3159CD92F47E3PQ/1?accountid=15725
• Üztemur, S.; Dinç, E. & Acun, İ. (2018a). Müzeler ve tarihi mekânlarda uygulanan etkinlikler aracılığıyla öğrencilerin sosyal bilgilere özgü becerilerin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, pp. 294-324. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/460132.
• Üztemur, S., Dinç, E. & Acun, İ. (2018b). Sosyal bilgiler öğretiminde müze ve tarihi mekân kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler algılarına etkisi: bir eylem araştırması. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi. 11(1), pp. 135-168. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/akukeg/issue/34458/358211.
• Yeşilbursa, C. C. (2006). Sosyal bilgiler dersinde tarihi yerleri kullanarak tarih konularının öğretimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yeşilbursa, C. C. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımı. TUBAR. 23, pp. 209-222. Erişim adresi: file:///C:/Users/fadime/Downloads/5000072971-5000097691-1-PB.pdf.
• Yeşilbursa, C. C. (2013). Altıncı sınıf öğrencilerinin somut kültürel mirasa yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), pp. 405-420. Erişim adresi: http://www.kefdergi.com/pdf/21_2/21_2_1.pdf.
• Yeşilbursa, C. C. & Uslu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının müze eğitimine ilişkin öz-yeterlik inançları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), pp. 410-428. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/330180982_Sosyal_Bilgiler_Ogretmen_Adaylarinin_Muze_Egitimine_Yonelik_Oz_Yeterlik_Inanclari?enrichId=rgreqd8e0f8f527dae4c3e7fcb0e9bd837fa6XXX&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzMzMDE4MDk4MjtBUzo5Nzg4NjY3MDEwNzg1MzFAMTYxMDM5MTQxNjQ3Mg%3D%3D&el=1_x_2&_esc=publicationCoverPdf
• Yeşilbursa, C. C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin tarihsel bilgi edinme kaynaklarına yönelik görüşleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), pp. 1-21. Erişim adresi: http://kefad2.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt16 Sayi2/ JKEF_16_2_2015_1-21.pdf.
• Yılmaz, K.& Şeker, M. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Müze Gezilerine ve Müzeleri Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılmasına İlişkin Görüşlerin İncelenmesi, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3 (9), pp. 21-39. Erişim Adresi: http://fbd.aydin.edu.tr/makaleler/ciltxsayix/kaya_yilmaz.pdf.