ŞEBEKE ORGANİZASYONLAR VE TURİZM İŞLETMELERİ AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 4 - 20, 01.07.2014

Sevinç Aslan Özgür Aslan

Öz

Küreselleşmenin de etkisiyle işletmeler rekabet şartlarına uyum sağlamak için kendilerini sürekli olarak yenilemek durumundadırlar. Bu durum, işletmelerin diğer işletmelerle koordinasyon ve iletişim halinde olmasını gerektirmektedir. Hızla küreselleşen pazarlardaki zorluklar, şebeke organizasyonlar, stratejik ortaklıklar ve dış kaynak kullanımı gibi konuları, işletmelerin gündemine getirmiştir. Turizm işletmeleri de maliyetleri düşürerek rekabet avantajı sağlamak ve müşteri değeri yaratmak doğrultusunda, şebekeleşmenin sağladığı avantajlardan yararlanma yoluna gitme zorunluluğu ile karşı karşıyadırlar. Turizm, çok sayıda aktörün sistemin içinde yer aldığı bir sektör olma özelliğini taşımaktadır. Bu aktörlerin arasında gerçekleşen etkileşim ise turizm faaliyetlerinin yerine getirilmesi bakımından önemlidir. Bu çalışmada; şebekeleşme, dış kaynak kullanımı ve stratejik ortaklık konuları incelenmekte ve bunların turizm işletmeleri açısından önemi vurgulanmaya çalışılmaktadır. Çalışmada belirtildiği gibi, turizm işletmeleri üzerine yapılan akademik ve uygulamalı çalışmaların sınırlı düzeyde gerçekleştiği ve turizm işletmelerinin stratejik ortaklık ve dış kaynak kullanımı gibi şebekeleşmeyle bağlantılı alanlardaki faaliyetlerinin yeterli düzeye ulaşmadığı görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Şebeke Organizasyonlar, Stratejik İşbirliği, Dış Kaynaklardan Yararlanma, Turizm Şebekeleri

NETWORK ORGANIZATIONS AND AN ASSESSMENT IN TERMS OF TOURISM BUSINESSES

Öz

Businesses, with the effects of globalization, are required to continuously renew themselves in order to adapt to the competitive conditions. These conditions require businesses to be in coordination and communication with other businesses. Difficulties in rapidly globalizing markets have brought such issues as network organizations, strategic partnerships and outsourcing to the agenda of businesses. Tourism businesses are faced with the necessity of benefiting from the advantages of networking in order to create a competitive advantage by lowering costs. Tourism is a sector, that includes many actors in the system. The interaction that occurs between these actors are important for the fulfillment of tourism activities. In this study, networking, outsourcing and strategic partnerships are examined and their importance in terms of tourism businesses are tried to emphasize. As stated in this study, it is observed that, academic and practical studies on tourism businesses are performed at a limited level and tourism enterprises’ activities have not yet reached a sufficient level in the areas connected to networking such as strategic partnership and outsourcing

Anahtar Kelimeler

Network Organizations, Strategic Partnerships, Outsourcing, Tourism Networks

Kaynakça

• Akpınar, Ali Talip (2011); “Havalimanı İşletmeciliğinde Stratejik Yönetim Başarısı: T.A.V.”,
• Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol: 21, S. 1, s.150-161. Al Khattab, Suleiman A. (2012); “Marketing Strategic Alliances: The Hotel Sector in Jordan”,
• International Journal of Business and Management, Vol: 7, No: 9, s. 222-232. Aydıntan, Belgin (2003); “Dışa Açılma Yolunda Stratejik Ortaklıklar ve Türk Şirketleri Açısından
• Önemi”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 2, s. 135-152. Birkinshaw Julian (1998); “Corporate Entrepreneurship in Network Organizations: How Subsidiary
• Initiative Drives Internal Market Efficiency”, European Management Journal, Vol. 16, No. 3, s. 364. Brass, Daniel J.; Galaskiewicz, Joseph; Greve Henrich R. ve Tsai Wenpin (2004); “Taking Stock of
• Networks and Organizations: A Multilevel Perspective” Academy of Management Journal, Vol. 47, No. 6, s. 795–817. Brondoni, Silvio M. (2003); “Network Culture, Performance & Corporate Responsibility”,
• Emerging Issues in Management, N. 1, s. 8-24. Cooper, Chris; Scott, Noel; March, Roger; Wilkinson, Ian; Pforr, Christof ve Thompson, Graham (2006); The Network Structure of Tourism Operators in Three Regions of Australia, CRC for
• Sustainable Tourism Pty Ltd. Crotts, John C.; Buhalis, Dimitrios ve March Roger (2000); “Global Alliances in Tourism and Hospitality Management”, içinde Global Alliances in Tourism and Hospitality Management, The Haworth Press. Inc., s. 1-10.
• Çetin, Canan (1996); “Şebeke Organizasyonları”, Yönetim Dergisi, Sayı: 25, s.52-55.
• Durak, İbrahim (2005); Küreselleşme Sürecinde Şebeke Organizasyonlar ve Denizli Tekstil
• İşletmeleri Uygulaması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Durak, İbrahim (2006); “Denizli Tekstil İşletmeleri Neden Fason Üretim Yapıyor? Bir Şebeke
• Organizasyon Çeşidi Olarak Fason Üretim ve Denizli Tekstil İşletmeleri Uygulaması”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 27, s. 101-118. Ekbia, Hamid R. ve Kling, Rob (2005); “Network Organizations: Symmetric Cooperation or Multivalent Negotiation?”, The Information Society, Vol: 21, s. 155–168.
• Fadeeva, Zinaida (2004); “Translation of Sustainability Ideas in Tourism Networks: Some Roles of
• Cross-Sectoral Networks in Change Towards Sustainable Development”, Journal of Cleaner Production, Vol. 13, s. 175–189. Kanbur, Aysun (2008); “Küreselleşme Sürecinde Post Modern Örgüt Yapıları”, Süleyman Demirel
• Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.13, S.3, s.387-404. Karaaslan, Ahmet; Demirci, M. Kemal ve Seçer, Ferruh (2003); “Afyon İli Jeotermal İşletmeciliğinin
• Şebeke Organizasyon Modeli İle Yeniden Yapılandırılması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, s. 21-35. Koçer, Sevim ve Erdoğmuş, Nihat (2011); “Türkiye’de Özel Televizyon Kuruluşlarının Örgüt
• Yapılarının Dönüşümü”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF DERGİSİ, 6 (2), s. 235-262. Lemmetyinen, Arja (2010); The Coordination Of Cooperation in Tourism Business Networks,
• Sarja/Series A-4:2010, Uniprint Turku School of Economics.
• Met, Önder (2005); “Çokuluslu Otel Zincirlerinin Büyüme ve Uluslararasılaşma Stratejileri”,
• Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, Vol: 10, s.111-138. Miles, Raymond E. ve Snow, Charles C. (1992); “Causes of Failure in Network Organizations”,
• California Management Review, Summer, s. 53-72. Morrison, Alison J. (1994); “Marketing Strategic Alliances: The Small Hotel Firm”, International
• Journal of Contemporary, Hospitality Management, Vol. 6, Iss 3, pp. 25-30. Morrison, Alison; Lynch, Paul ve Johns, Nick (2004); ”International Tourism Networks”,
• International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 16, Iss. 3, s. 197-202. Novelli, Marina; Schmitz, Birte ve Spencer, Trisha (2006); “Networks, Clusters and Innovation in
• Tourism: A UK Experience”, Tourism Management, Vol: 27, s.1141–1152.
• Ofluoğlu, Gökhan ve Doğan, Şeyda (2009); “İşletmelerde Dış Kaynaklardan Yararlanma Yönteminin
• Organizasyon Yapısı İle Çalışma İlişkilerine Etkileri”, Kamu-İş; C:11, S:1, s. 139-165. Özdemir, Lütfiye (2010a); “Post-Endüstriyel Örgütlenme Biçimi Olarak Şebeke Organizasyonlar ve Malatya İl Sanayisinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
• Fakültesi Dergisi, C.15, S.2, s.187-212. Özdemir, Lütfiye (2010b); “Şebeke Organizasyon Nedir, Ne Değildir?” D.P.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 26, s. 260-271.
• Erkuş Öztürk, Hilal (2009); “The Role of Cluster Types and Firm Size in Designing the Level of
• Network Relations: The Experience of the Antalya Tourism Region”, Tourism Management, Vol: , s. 589–597. Podolny, Joel M. ve Page, Karen L. (1998); “Network Forms of Organization”, Annu. Rev. Sociol., Vol: 24, s. 57-76.
• Preble, John F.; Reichel, Arie ve C. Hoffman, Richard (2000); “Strategic Alliances for Competitive
• Advantage: Evidence From Israel's Hospitality and Tourism İndustry”, Hospitality Management, Vol: 19, Iss: 3, s. 327-341. Ramayah, T.; Lee, Jason Wai Chow ve In, Julie Boey Chyaw (2011); “ Network Collaboration and Performance in the Tourism Sector” Serv Bus, Vol: 5, s. 411–428.
• Santoro, Fla´via Maria; Borges, Marcos R.S. ve Rezende, Erick A. (2006); “Collaboration and Knowledge Sharing in Network Organizations”, Expert Systems with Applications, Vol. 31, s. –727.
• Saylı, Halil, Kurt, Mustafa ve Baytok, Ahmet (2006); “Şebeke (Network) Organizasyon Yapılarının
• Rekabet Gücü Kazandırma Rolü ve Afyonkarahisar Mermer Sektöründe Bir Uygulama Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 16, s. 31-46. Taner, Bahar ve Akdağ, Gürkan (2008); “Stratejik İş Birlikleri: Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Bir
• Uygulama”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 3, s.359-376. Timur, Seldjan ve Getz, Donald (2008); “A Network Perspective on Managing Stakeholders for
• Sustainable Urban Tourism”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 20, Iss: 4, pp. 445 – 461. Tinsley, Ross ve Lynch, Paul (2001); “Small Tourism Business Networks and Destination
• Development”, Hospitality Management, Vol: 20, s. 367–378. Turgut, Hakan (2012); “Otel İşletmelerinde Dış Kaynak Kullanımının Başarısına Ortaklık Kalitesinin
• Etkisi”, Ulusal Meslek Yüksekokulları Çalıştayı ve Öğrenci Sempozyumu, 13-15 Haziran 2012,
• Nevşehir Üniversitesi, Ürgüp-Nevşehir. Türengül, M. (2005); “Üretim Hizmet İşletmeleri Açısından Yönetim ve Organizasyon
• Yaklaşımlarına Toplu Bir Bakış”, D.P.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Sayı: 9, s. 107-120
• Zorlu, Özcan (2008); Konaklama İşletmelerinde Yiyecek İçecek Hizmetlerinde Dış Kaynak
• Kullanımı (Outsourcing) ve Marmaris Yöresinde Bir Araştırma, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. http://www.akfen.com.tr/kurumsal/kisaca-akfen/ ET: 10.02.2015.