POTANSİYEL İŞ GÜCÜ OLARAK TURİZM ÖĞRENCİLERİNİN ETİK EĞİLİMLERİNİN BELİRLENMESİ: ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TURİZM FAKÜLTESİNE YÖNELİK BİR UYGULAMA

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 20 - 42, 01.07.2016

Ekrem Aydın Aykut Şimşek Emre Çilesiz

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, gelecekte turizm sektöründe çalışabilecek öğrencilerin hangi konulara etik açıdan ne kadar önem verdiklerini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi öğrencilerine turizm endüstrisinde görülebilecek etik dışı durumları içeren 24 önerme yöneltilmiştir. Öğrencilerin kendilerini turizm çalışanı yerine koyarak bu önermeleri etik açıdan değerlendirmeleri istenmiştir. Ayrıca araştırmada öğrencilerin etik dışı durumlara karşı tutumlarını etkileyebilecek faktörler de belirlenmeye çalışılmış ve çeşitli demografik değişkenleri açısından öğrencilerin etik dışı durumlara ilişkin tutumları karşılaştırılmıştır. Veriler 259 öğrenci üzerinden anket tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrenciler turizm işletmelerinde görülebilecek etik dışı durumlara karşı oldukça duyarlıdır. Din, aile ve işletme yönetimi dersleri öğrencilerin tutumları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyine göre öğrencilerin görüşleri arasında önemli farklıklar vardır. Buna karşın kültürel yapı açısından öğrenci görüşleri arasında önemli bir farklılık yoktur

Anahtar Kelimeler

Etik, Turizm, Atatürk Üniversitesi

THE DETERMINATION OF TOURISM STUDENTS' ETHICAL TRENDS AS POTENTIAL LABOUR: AN APPLICATION TOWARDS ATATÜRK UNIVERSITY TOURISM FACULTY

Öz

The main purpose of this study is to investigate the issues esteemed ethically by the students that could work in the tourism sector in the future. In accordance with this purpose, twenty four (24) propositions were given to Ataturk University Tourism Faculty students about the unethical situations possible to be met in tourism industry. The students were required to put themselves in tourism employees’ place and evaluate these propositions ethically. In study, the factors possible to affect the attitudes of the students towards the unethical situations as well and the attitudes of the students towards the unethical situations in terms of various demographic variables were compared. The data were obtained from 259 students by using questionnaire method. According to the results of research, students are highly sensitive towards the unethical situations possible to be met in tourism enterprises. Religion, family and business management lessons have significant effect over the students’ attitudes. There are significant differences between the opinions of students according to gender, age and social class levels. In spite of this, there is not a significant difference between the opinions of students in terms of cultural structure

Anahtar Kelimeler

Ethic, Tourism, Ataturk University

Kaynakça

• Akan, P. (2007). Uygulama Açısından İş Etiği Kuralları ve Evrensel Turizm Etiği İlkeleri, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 18 (1): 7-20.
• Akbaba, A. ve Erenler, E. (2011). Etik Karar Verme ve Cinsiyet Farklılıkları Üzerine bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31: 447-464.
• Akın, M ve ark, (2009). Tüketici Etnosentrizmi ve Davranış Niyetleri Arasındaki Farklılığın Belirlenmesinde Cetscale Ölçeği. Ege Akademik Bakış, 9, 2, 489-512.
• Akova, O. ve Çalık, İ. (2008). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Etik Algılamaları Üzerine Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 1: 1-13.
• Aktepe, C., Baş, M. ve Tolon, M. (2009). Müşteri İlişkileri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Altunışık, R,. Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S.B. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan, A., ve Kozak, M. (2006). Turizmde Gelişme ve Etik Sorunları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Ege Academic Review, 6 b(1): 49-61.
• Aziz, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bakırtaş, H. (2013). Müşteri İlişkileri Yönetimi: Kavramlar, Modeller ve Stratejileri. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Becker, C. ve Ying, G. (2010). Delineating the Gray Areas in Hospitality Workplace Ethics: Perceptions of International Interns, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 9 (2): 142-162.
• Bektaş, Ç. (2008). Etik Kodların Otel Endüstrisine Katkıları ve Bir Alan Araştırması, Gazi Üniversitesi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl:8,Sayı:1.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Charles L. Calvert , Lynda Martin , Jeff Beck ve Shin Yi Lin (2008). Identifying Unethical Academic Behaviors of Students Studying Food Service, Hospitality, Tourism and Culinary Arts, Journal of Culinary Science & Technology, 6 (1),30-39.
• Chen, F. Song, W. Wu, L. Ve Ma M. (2013). Influence Of Empirical Work On The Job- Related Ethics Of Hotel Interns: A Case Study Of Students İn Mainland China, Journal Of Hospitality And Tourism Education, 25 (2): 57-66.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimlerde Çok Değişkenli
• İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, N., ve Başokçu, T. O. (2010). İstatistik tutum ölçeği için uygulanan faktör analizi ve aşamalı kümeleme analizi sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2).
• Durmuş, B., Yurtkoru, E.S., ve Çinko, M (2011). Sosyal Bilimlerde Spss İle Veri Analizi.
• İstanbul: Beta Yayınları.
• Emekli, G., İbrahimov, A. ve Soykan, F. (2006). Turizmde Küreselleşmeye Coğrafi Yaklaşımlar ve Türkiye, Ege Coğrafya Dergisi, 15: 1-16.
• Erkılıç, T. A. (2007). Toplam Kalite Yönetimi İlkelerinin Yönetim Yaklaşımları Bağlamında Tartışılması, GAU Journal of Social & Applied Sciences, 2 (4): 50-62.
• Fennel, A. ve Malloy, D. C. (1999). Measuring the Ethical Nature of Tourism Operators, Annals of Tourism Research, 26 (4): 928–943.
• Fennel, D. (2009). Philosophical Issues in Tourism. Edit: John Tribe. Bristol: Channel View Publication.
• Ferrell, O.C., (2005). A Framework for Understanding Organizational Ethics. Business Ethics: New Challenges for Business Schools and Corporate Leaders. Edit: Robert A. Peterson and O.C. Ferrell, M.E. Sharpe, New York.
• Ghiselli, Richard F. (1999). The Ethical Inclination of Foodservice Managers and Hospitality Students, Journal of Hospitality & Tourism Education, 11 (2-3): 92-98.
• Green, Ronald M. ve Aine Donavan, (2010). The Methods Of Business Ethic. Edit: George G. Brenkert ve Tom L. Beauchamp. The Oxford Handsbook Of Business Ethic. New York: Oxford University Press.
• Hudson, S ve Graham Miller, (2006). Knowing The Difference Between Right And Wrong: The Response Of Tourism Student To Ethical Dilemmas, Journal Of Teaching İn Travel And Tourism, 6 (2): 41-59.
• Huebsch, P. ve Fleckenstein, M. (1997). Ethics in Tourism-Reality or Hallucination, Journal of Business Ethics, 19: 137–142.
• Karaatlı, M., (2014). Tanımlayıcı istatistikler. Şeref Kalaycı.(Edit.),SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatepe, M. ve Agbaim, M. (2012). Perceived Ethical Climate and Hotel Employee Outcomes: An Empirical Investigation in Nigeria, Journal of Quality Assurance in Hospitality and Tourism, 13 (4): 286-315.
• Kılınç, İ. (2000). İş Etiki Kapsamında Otel Yöneticilerinin Çalışanlara Karşı Etik Sorumluluklarının İzmir’de Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Öğrenimi Gören Öğrencilerin Bakış Açıları ile Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3): 3-6.
• Knani, M. (2014). Ethics in the Hospitality Industry: Review and Research Agenda, International Journal of Business and Management, 9 (3): 1-8.
• Kozak, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M. (2001). Genel Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, M. ve Güçlü, H. (2010). Turizmde Etik: Kavramlar, İlkeler, Standartlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Lee, Yong-Ki, Soon-Ho Kim, Hye Sun C. Banks ve Kyung Hee Lee (2014). An Ethical Work Climate and its Consequences among Food-service Franchise Employees, Asia Pacific Journal of Tourism Research,1-27.
• Lee, L. Y. S. ve Nelson K. F. T. (2013). Perceptions of Tourism and Hotel Management Students on Ethics in the Workplace, Journal of Teaching in Travel & Tourism, 13 (3): 228-250.
• Lovelock, B. ve Kirsten M. (2013). The Ethics of Tourism: Critical and Applied Perspectives. Newyork: Routledge.
• Maškarin, H. ve Avelini, I. (2007). Ethics As A Dimension Of Quality And Social Responsibility–Case Of Tourism And Business Education İn Croatia, 7 Th International Conference On Enterprise İn Transition, University Of Split, Faculty Of Economics, 24.-26.
• Odabaşı, Y. (2009). Satışta ve Pazarlamada Müşteri İlişkileri Yönetimi. İstanbul: Sitem Yayıncılık.
• Pelit, E. ve Arslantürk, Y. (2011). Turizm İşletmelerinin İş Etiğine Yönelik Uygulamalarının Çalışma Yeri Tercihindeki Önemi: Turizm Öğrencileri Üzerinde bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1): 163- 184.
• Pelit, E. ve Güçer, E. (2005). Ticaret ve Turizm Meslek Dersi Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğiyle İlgili Etik Olmayan Davranışlara İlişkin Algılamaları, II. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, 18-19 Kasım, Sakarya.
• Sarıışık, M. Akova, O. ve Çontu, M. (2006). Otel Yöneticilerinin Etik Politika ve Yöntemlere Yaklaşımları Üzerine Ampirik bir Araştırma, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 17 (1): 22-34.
• Sarıışık, M. (2007). Turizm Sektöründe Meslek Sahibi Olmaya Yönelten Etkenler: Meslek
• Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik bir Çalışma. Anatolia: Turizm Araştırmaları
• Dergisi, 18 (2): 143-160.
• Shaw, William H. (2010). Business Ethics: A Textbook With Cases. Boston: Centage Learning.
• Sökmen, A. ve Tarakçıoğlu, S. (2013). Mesleki Etik: Etik, Yönetsel Etik, Sosyal Sorumluluk. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Stevens, B. (2001). Hospitality Ethics: Responses from Human Resource Directors and Students to Seven Ethical Scenarios, Journal of Business Ethics, 30: 233–242.
• Tribe, J. (2002). Education for Ethical Tourism Action, Journal of Sustainable Tourism, 10 (4): 309-324.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ünlüönen, K. ve Atınç, O. (2003). Otel İşletmelerinde Çalışan İşgörenlerin Ahlak Sorumluluklarını Yerine Getirebilmesinde Eğitim Düzeyinin Önemi Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 91-112.
• Varinli, İ. (2004). Hizmet İşletmelerinde Çalışanların Etik Olmayan Davranışlara İlişkin Değerlendirmeleri: Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış Dergisi, 4 (1-2): 44-53.
• Weaver, P. Jeong C. ve Tammie K. (1997). Question Wording and Response Bias: Students' Perceptions of Ethical Issues in the Hospitality and Tourism Industry, Journal of Hospitality & Tourism Education, 9 (2): 21-26
• Wilborn, R., Robert A. ve Schmıdgall, R. (2007). Ethical Decisions and Gender Differences of Europen Hospitality Students, Tourism and Hospitality Research, 7: 230-240.
• Yaman, H. R. ve Gürel, E. (2006). Ethical İdeologies of Tourism Marketers, Annals of Tourism Research, 33 (2): 470-489.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yeh, J. (2003). A Comparison Of Hospitality Educators’ And Hospitality Practitioners’ Perceptions Of Ethics Education. (Basılmamış Doktora Tezi). Oklahoma: Oklahoma State University.
• Yeh, Ronnie , Lynda J. Martin , Patrick J. Moreo , Bill Ryan ve Kayte M. Perry (2005). Hospitality Educators' Perceptions of Ethics Education and the Implications for Hospitality Educators Practitioners and Students, Journal of hospitality and tourism education, 17 (2): 25-35.
• Yeung, S. Ve Pine, R. (2003). Designing a Hospitality Ethics Course Content from the Students' Perspective, Journal of Teaching in Travel & Tourism, 3 (2): 19-33.
• Yılmaz, S. (2010). Turizmde Global Etik İlkelerin İş Etiği Açısından İncelenmesi. (Basılmamış Uzmanlık Tezi). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü.