İletişim Biliminin Oluşumunda Pozitivist Epistemolojinin Rolü

Yıl 2020, Sayı: 36, 119 - 140, 31.12.2020

Zeliha Oçak

https://doi.org/10.17829/turcom.842690

Cited By: 1

Öz

İletişim bilimi, teknik ve teorik bilginin yakınlaşmasını sağlayan pozitivist epistemolojinin bir sonucudur. Bu yakınlaşma eğiliminin temel motivasyonunu ideal bir toplumsal düzene ulaşma isteği oluşturmaktadır. Fizik biliminde devrim yaratan buluşların etkisi ile 17. yüzyıldan beri insan düşünce ve davranışlarını kontrol etmenin yasalarını oluşturmaya çalışan düşünürlerin teorileri, 20. yüzyılda kitle iletişim araçlarında gerçekleşen gelişme sayesinde uygulamaya yönelik bir hal almıştır. 17. yüzyıldan beri pozitivist epistemolojinin en güvenilir bilgisi olan fizik biliminin, teorinin pratiğe geçmesinde önemli katkıları vardır. Fizik bilimi birçok sosyal bilimler disiplinin oluşumuna etki ettiği gibi, iletişim biliminin oluşumuna da etki etmiştir. 20. yüzyılın başlarında sosyal bilimler disiplinlerini ilişkisel bir şekilde ele alan iletişim bilimi, toplumsal değişimi açıklamaktan ziyade gerçekleştirmek sorunsalına odaklanan bir bilim dalıdır. İletişim bilimine bilimsel meşruluk konusunda getirilen en temel eleştiri, temel bir epistemolojiye sahip olmadığıdır. İlginçtir ki iletişim biliminin oluşumuna etkisi olan pozitivist epistemoloji, bilimsel meşruluk tartışmalarının da konusudur. Bu tartışmanın oluşmasını sağlayan iki temel konu vardır: 1) İletişim disiplinini sosyal bilimler içerisinde pozitivist bir temele oturtma çabası, 2) doğa bilimlerinin felsefi yorumunu yaparken düşülen hatadır. Çalışmada, doğa bilimleri ve sosyal bilimler arasındaki etkileşimi gerçekleştiren pozitivist epistemolojinin, iletişim biliminin oluşumundaki rolü literatür taraması yöntemi ile araştırılacaktır. Bu bağlamda iletişimin biliminin bilimsel meşruiyeti konusundaki tartışmalara yanıt aranacaktır.

Anahtar Kelimeler

iletişim bilimi, iletişim çalışmaları, Pozitivist Epistemoloji, toplumsal düzen, Hareket Kanunları, entropi

The Role of Epistemology in The Formation of Communication Science

Öz

Communication science is the result of positivist epistemology, which allows convergence of technical and theoretical knowledge. The basic motivation of this convergence tendency is the desire to reach an ideal social order. With the effect of revolutionary inventions in physics, the theories of thinkers, who have been trying to establish the laws of controlling human thought and behaviour since the 17th century, have become practical by means of the development in the mass media in the 20th century. The science of physics, which has been the most reliable knowledge of positivist epistemology since the 17th century, has greatly contributed to the practice of theory. Physics influenced the formation of many social sciences disciplines as well as the formation of communication science. Dealing with social sciences disciplines in a relational way in the early 20th century, communication science focuses on the problematic of realizing rather than explaining social change. The most basic criticism raised against communication science about scientific legitimacy is that it does not have a basic epistemology. Interestingly, positivist epistemology, which has influenced the formation of communication science, is the subject of scientific legitimacy debates of the discipline. There are two main issues leading this discussion: 1) One is the effort to place the communication discipline on a positivist basis within social sciences. 2) The second is the fallacy of interpreting natural sciences philosophically. In this study, the role of positivist epistemology, which realizes the interaction between natural sciences and social sciences in the formation of communication science, will be investigated by literature review method. In this context, the analysis will seek potential answers regarding the debate on the scientific legitimacy of communication science.

Anahtar Kelimeler

Communication Science, Communication Studies, Positivist Epistemology, Social Order, Laws of Motion, Entropy

Kaynakça

• Ateş, E. K. (2016). Bir bilim dalı olarak iletişim bilimleri alanının Türkiye'deki konusal kapsam analiz. The Journal of Academic Social Science Studies, 3(51), 217-228.
• Aymaz, G. (2018). Sosyal bilimlerde bir disiplin olma sürecinde iletişim bilimleri ve felsefe ilişkisi. İnsan&İnsan, 5(18), 279-298.
• Ball-Rokeach, S. J. ve DeFleur, M. L. (1976). A dependency model of mass-media effects. Communication Research, 3(1), 3-21.
• Bartos, O. J. ve Wehr, P. (2002). Using conflict theory. New York: Cambridge University Press.
• Baudrillard, J. (2003). Simulacra and simulation. S. F. Glaser (Çev.). The University Of Michigan Press.
• Baudrillard, J. (2011). Baştan çıkarma üzerine. A. Sönmezay (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bilmez, N. (2018). Newton bilim anlayışının kuvvetler ayrılığı teorisine etkisi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 114-122.
• Bohm, D. (2013). Özel görelilik kuramı. A. Yardımlı (Çev.). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Budak, D. N. (2020). Akademik bir disiplin olarak tasarımsal iletişim: Türkiye bağlamında bir araştırma. İstanbul: T.C. Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Can, N. (2009). Mekanistik evren anlayışı ya da hakikatin bilgisinden fenomenler bilimine. Kaygı, 13, 101-112.
• Chandler, D. (1994). The transmission model of communication. aber.ac.uk: https://archive.vn/20120716111950/http://www.aber.ac.uk/media/Documents/short/trans.html#selection-23.7-23.15 adresinden edinilmiştir.
• Chayko, M. (2014). Techno‐social life: The internet, digital technology, and social connectedness. Sociology Compass, 8(7), 976–991.
• Chomsky, N. (2002). Medya gerçeği. A. Yılmaz ve O. Akınhay (Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Chomsky, N. (2013). Bilgi ve özgürlük sorunları. T. Doğan (Çev.). İstanbul: Bgst Yayınları.
• Cohen, R. S. (1994). An analysis of interaction between the natural sciences and social sciences. R. S. Cohen (Ed.). The natural sciences and the social sciences: Some critical and historical perspectives içinde. Boston: Springer Science & Business Media.
• Comte, A. (1875). System of positive polity. London: Longs Green and Co.
• Crary , J. (2019). Gözlemcinin teknikleri: On dokuzuncu yüzyılda görme ve modernite üzerine. Metis Yayınları.
• Disalle, R. (2004). Newton’s philosophical analysis of space and time. G. I. B. Cohen (Ed.). Newton içinde (s. 33-56). Cambridge: Cambridge University Press.
• Dökmen, Ü. (1994). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Duverger, M. (1999). Metodoloji açısından sosyal bilimlere giriş. O. Ünsal (Çev.). İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Erol, M. (2001). Sosyal entropinin verimlilik üzerindeli etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 127-143.
• Ertürk, A. (2012). Kaos kuramı: yönetim ve eğitimdeki yansımaları. Kastamonu Education Journal, 20(3), 849-868.
• Fourier, C. (2006). The theory of the four movements. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gencer, Z. T. (2012). Medyanın gündem oluşturma sürecinde sosyal entropinin rolü üzerine uygulamalı bir çalışma. Doktora Tezi.Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gerbner, G., ve Gross, L. (1972). Living with television: The violence profile. Journal of Communication, 26(2), 173–199.
• Giddens, A. (2000). Siyaset, sosyoloji ve toplumsal teori. T. Birkan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. C. Güzel (Dü.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Gitlin, T. (2008). Medya sosyolojisi: Egemen paradigma. S. Çelenk (Ed.). İletişim çalışmalarında kırılmalar ve uzlaşmalar içinde (s. 19-66). Ankara: De Ki Yayınevi.
• Guattari, F. (1984). Molecular revolution: Psychiatry and politics. New York: Penguin Books.
• Guattari, F. (2009). Soft subversions: Texts and interviews. Los Angeles: Semiotext(e).
• Guattari, F. ve Rolnik, S. (2007). Molecular revolution in Brazil. K. Clapshow ve B. Holmes (Çev.). Los Angeles: Semiotext(e).
• Hatch, R. R. (1995). Relativity and GPS. Naturalphilosophy.org.16.03.2019 tarihinde naturalphilosophy.org: http://www.naturalphilosophy.org/pdf/abstracts/abstracts_1785.pdf adresinden edinilmiştir.
• Jenkins, H. (1992). Textual poachers: Television fans and participatory culture. New York & London: Routledge.
• Küçükalp , K. (2003). Modern epistemolojik kriz ve postmodern epistemoloji. Bilimname, 2(2), 85-95.
• Katz, E., Blumler, J. G. ve Gurevitch, M. (1973). Uses and gratifications research. The Public Opinion Quarterly, 37(4), 509-523.
• Keskin, İ. (1975). Önsöz. N. Wiener (Ed.). Emek, sibernetik ve toplum içinde (s. 11-21). (Çev. İ. Keskin). İstanbul: Özgün Yayıncılık.
• Kyriazis, D. D. (2008). Direct democracy in Telearea. Atina: SOLON N.G.O.
• Laplace, P. S. (1902). A philosophical essay on probabilities. Londra: John Willey & Sons.
• Lasswell, H. D. (1938). Propaganda technique in the World War. New York: Peter Smith.
• Lazarsfeld, P. F., Berelson, B. ve Gau, H. (1968). The people's choice: How the voter makes up his mind in a presidential campaign. New York: Columbia University Press.
• Lecourt, D. (2013). Bilim felsefesi. Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
• Levy, M. R. ve Gurevitch, M. (1993). Editor's note. Journal of Communication, 43(3), 4-5.
• Lippmann, W. (1922). Public Opinion. New York: Macmillan.
• Loyal, S. (2003). The sociology of Anthony Giddens. Londra: Pluto Press.
• Lusch, R. F. (2006). The service-dominant logic of marketing: Dialog, debate, and directions. New York: Routledge.
• McAnany, E. G. (2014). Wilbur Schramm: Beginnings of the "communication" field. Communication Research Trends, 33(4), 3-16.
• McLuhan, M. (1962). The Gutenberg galaxy. Kanada: University of Toronto Press.
• McLuhan, M. (1994). Understanding media: The extensions of man. Massachusetts: The MIT Press.
• Miller, C. A. (2001). American foreign policy: The case of meteorology 1947-1958. C. A. Miller ve P. N. Edwards (Ed.). Changing the atmosphere: Expert knowledge and environmental governance içinde (s. 168-218). Londra: MIT Press.
• National Academy of Sciences, N. A. (1987). Biographical Memoirs: Volume 56. Washington DC: The National Academies Press.
• Office of Technology Congress, (1995). Global communications: opportunities for trade and aid. Washington D.C.: U.S. Government Printing Office.
• Pooley, J. (2008). The new history of mass communication research. D. Park ve J. Pooley (Ed.). In the history of media and communication research: Contested memories içinde (s. 43-69). New York: Peter Lang.
• Pooley, J. D. (2016). Communication theory and the disciplines. The International Encyclopedia of Communication Theory and Philosophy, 1-16.
• Roegen, N. G. (2014). The entropy law and the economic problem. N. G. Roegen (Ed.). Energy and Economic Myths: Institutional and Analytical Economic Essays içinde (s. 53-58). New York: Pergamon Press.
• Rostow, W. W. (1970). İktisadi gelişmenin merhaleleri. İstanbul: Sosyal Bilimler Komisyonu Yayınları.
• Schramm, W. (1955). The process and effects of mass communication. Illinois: University of Illinois Press Urban.
• Shannon, C. E. ve Weaver, W. (1964). A mathematical theory of communication. Illinois: University of Illinois Press.
• Shephard, G. J. (1993). Building a discipline of communication. Journal of Communication, 43(3), 83–91.
• Taslaman, C. (2006). Din felsefesi açısından entropi yasası. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 30.
• Taslaman , C. (2008). Kuantum teorisi, felsefe ve tanrı. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• TELKODER. (2017). Türkiye'de uydu haberleşme hizmetleri. Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği.
• Tokcan, H. (2015). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi. Ankara: Pagem Akademi.
• Wallerstein, I. (2000). Bildiğimiz dünyanın sonu. T. Birkan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Weber, T. A. (2012). Price theory in economics. Oxford: Oxford University Press.
• Wiener, N. (1975). Emek, sibernetik ve toplum. İ. Keskin (Çev.). İstanbul: Özgün Yayınları.
• Wilson, A. ve Muhsin, Y. (1992). Sistemci epistemoloji. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2), 771 - 786.