Discussions on “Nation” and “Nationalization” in Post-Soviet Russia: Case of Tatarstan

Yıl 2007, Sayı: 14, 116 - 130, 01.06.2007

Saime Selenga Gökgöz

Öz

The article is about the Tatar society’s contemporary political and socio-cultural survival in the Russian Federation during the post-Soviet era. The ideas and policies which are shaped by the Tatar intelligentsia for this survival are considered in the framework of “nation” and “nationalization”. In the debate, the category of ”historical nation”, which connects with national self-construction process and the concept of sovereignty is already taken for granted for the Tatar national identity formation. The phenomenon of being a Tatar is discussed in the scope of Soviet legacy. Internal dynamics which determine and lead neo- national policy applied by V. Putin, the President of Russian Federation, are explained. The policies from the centre to periphery in the Tatar case, and the capabilites of “challenge” of the nonRussian nationalities to these policies are discussed

Anahtar Kelimeler

Tatarstan, Russian Federation, interethnic relations in Russian Federation, Tatar national identity, Tatar youth in cyberspace, Soviet legacy in İdel-Ural region

Sovyet Sonrası Rusyasında “Millet” ve “Milletleşme” Tartışmaları: Tataristan Örneği

Öz

Makale Sovyet parçalanmasının üzerinden geçen zaman diliminde, Rusya Federasyonu’nda Tatar toplumunun hâldeki siyasî ve sosyo-kültürel hayatiyeti üzerinedir. Bu hayatiyet için Tatar aydınları tarafından biçimlendirilen düşünce ve politikalar ise “millet” ve “milletleşme” kavramlarının merkezinde ele alınmaktadır. Tartışma alanı, “kendi oluş” samobıtnost’ ve egemenlik suverenitet kavramları ekseninde, kendi oluşu biçimlendiren “tarihli millet” kategorisini Tatar milleti için peşinen kabul eder. Tatarlık olgusu, Sovyet mirası meselesi içinde sorgulanmaktadır. Rusya’nın özellikle V. Putin’le beraber yeni milliyetler siyasetini belirleyen ve biçimlendirip yönlendiren iç dinamiklerin rolü de tartışılmıştır. Rusya Federasyonunda Tatar bağlamında merkezden çevreye politikalar ve uygulamalar, Rus olmayan milletlerin de bu politikalara karşıt “meydan okuma” potansiyelleri de bu seviyede ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Tataristan, Rusya Federasyonu’nda Etniklikler arası

Kaynakça

• ABDULLİN, Yahya, R. AMİRHANOV, F. M. SULTANOV (1990), Metodologiçeskie Problemı İzuçeniya istorii Obşçestvennoy Mısli Narodov Rossii kontsa XIX naçala XX vekov, Kazan: Akademiya Nauk SSSR, Kazanskiy Nauçnıy Tsentr, İnst. Yazıka, Literatura i İstorii im. G. İbragimov.
• D’SA, Nigel Savio (1999), “Andrei Rublev: Religious Epiphany in Art”, Journal of Religion and Film, Vol. 3, No. 2, October 1999. (e-metin http://www.nostalgia.com)
• GİBATDİNOV, Marat M (2004), “İzuçeniye istorii tatarskogo naroda i Tatarstana v şkole (traditsii i sovremennost’)” (“Tatar halkının ve Tataristan’ın tarihinin öğrenilmesi (gelenek ve çağdaşlık)“, Tataristan Bilimler Akademisi Şihabeddin Mercanî adlı Tarih Enstitüsü, Millî Eğitim Tarihi ve Teorisi Merkezi, http://www.tataroved.ru (obrazovanie web sayfası), 11.04.2004.
• GÖKGÖZ, Saime Selenga (2007), Yevfimiy Aleksandroviç Malov: İdil-Ural’da İslam Karşıtı Misyon Siyaseti, KÖKSAV: Tengrim Türklük Bilgisi Araştırmaları Dizisi 4, Ankara.
• HAKİMOV, Rafael (2002a), “Plastilinovaya istoriya dlya slujebnogo pol’zovaniya” (“Hizmete Özel Tertiplenen Tarih”), OGONEK, 90-02: Spetsvıpusk (Tatarstan), İyul (Röportaj), http://www.tataroved.ru (publikatsiya web sayfası) 11.04.2004.
• HAKİMOV, Rafael (2002b), “Kto tı, Tatarin?” (Tatar, Sen Kimsin?”) http://www.tataroved.ru/publication/npop/1/, (11.04.2004). Makale elektronik ortamda yayınlanmadan önce aynı başlıkla Rusçaya tercüme edilerek Vostoçnıy Ekspres (Kazan, N.17-18, 26 Nisan-2 Mayıs 2002) gazetesinde basılmıştır.
• http://www.rosbalt.ru/2003/04/01/91855.html (04.01.2003)
• http://www.rosbalt.ru/2003/04/06/101693.html, (04.06.2003)
• http://www.tatmir.ru/article.shtml?article=471&section=0&heading=0.
• İSHAKOV, Demir M. (2004), Natsia i Politika, Nauçnaya publisistika, Kazan. Ayrıca http://www.tataroved.ru/publication/npop/11/1/ , (11.04.2004).
• KARA, Halim (1997), “Chingiz Aitmatov: A Captive Mind”, Fourth Annual Central Eurasian Studies Conference, Indiana University, February 8.
• http://www.turkishliterature.boun.edu.tr/kara1.htm (11.04.2004).
• MUHAMMETŞİN, R. M. (Red.) (2004), İslam v Sovetskom i postsovetskom pronspranstve: İstoriya i Metodologiçeskie Aspektı, Materialı Vserossiyskoy konferantsii “İslam v Sovetskom i postsovetskom pronspranstve: Formı vıjivaniya i bıtovaniya”, Kazan, May 2003 (Kazan, 2004).