İlhan Berk’in Şiirlerinde İstanbul Teması

Yıl 2011, Sayı: 21, 207 - 226, 01.01.2011

Nurullah Ulutaş

Öz

İstanbul, hemen her dönemde Türk şiirinin vazgeçilmez temalarından biri olmuştur. Birçok şairin övgüyle bahsettiği bu şehir, İlhan Berk'in şiirlerine farklı görünümleriyle yansır. İlhan Berk, İstanbul’u sevmekle kalmaz; onu bütün semtleri ve sokaklarıyla şiire sokar. Tasvir ettiği bu yerleri; ressamlığının etkisiyle okuyucunun gözünde canlandırmayı başaran şair, tarihî semtleri en ince ayrıntısına kadar betimler. Ona göre İstanbul, adeta canlı bir varlıktır. Onun şiirinde İstanbul, işçileriyle, yoksullarıyla, açlarıyla, hastalarıyla, balıkçılarıyla ve kadınlarıyla vardır. Bu yaklaşım onun toplumcu kişiliğin yansıması olarak şiire girer. Şair, gündelik hayatı realist bir gözlemle şiirine aktarmayı da başarır. İstanbul, onun şiirlerinde aynı zamanda yalnızlığın, aşkın ve şehvetin kalbi olan şehirdir. İkinci Yeni şiirinin soyut ve imgesel tarzını temsil eden bir şair olarak, İlhan Berk İstanbul’u ele alırken son derece gerçekçidir. Yaşadığı şehre sadık olan şair, onu bütün varlığıyla şiirine eksen kılar

Anahtar Kelimeler

İlhan Berk, Türk Şiiri, İstanbul, İkinci Yeni, Eleştiri

Istanbul Theme in Ilhan Berk’s Poetry

Öz

İstanbul has been one of the indispensable themes of Turkish poetry in almost every period. The city about which many of the Turkish poets wrote in appreciation is reflected through a realistic perspective in İlhan Berk’s poetry. He not only admires the city but also creates his poetry making a reference to different parts and characteristics of this magnificent city. The poet, who manages to depict these places in a manner similar to a painter, describes the historical sites of the city in a detailed way as well. According to him, İstanbul is just like a living entity. In his poetry, İstanbul appears with all its laymen such as workers, the poor, the hungry people, the sick people, fishermen and women. This approach in his poetry is a reflection of his social awareness. The poet manages to transmit the daily life into his poems with a realistic observation. İstanbul is also a city of loneliness, love and lust in his poetry. İlhan Berk, who represents the abstract and imaginative style of the “Second New” school in the Turkish Poetry, is a realistic poet

Anahtar Kelimeler

İlhan Berk, Turkish Poem, İstanbul, Second New Style of Turkish Poem , Critic.

Kaynakça

• AKGÜN, Ali (2002), İlhan Berk Şiirinde Nesne Sorunu, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Türk Edebiyatı Bölümü, Ankara.
• AKKANAT, Cevat (2002), Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• BERK İlhan (2005), Kanatlı At, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BERK İlhan (1993), Toplu Şiirler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BERK, İlhan (1982), Defterler I, Türk Dili, S.369, Eylül 1982.
• ENGİNÜN, İnci (2002), Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KAPLAN, Mehmet (1999), “Türk Edebiyatında İstanbul”, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KAPLAN, Mehmet (1996), Şiir Tahlilleri – II (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KARACA, Alaattin (2009), “İlhan Berk'in Şiir – Resim Etkileşimi”, Türk Edebiyatı, S. 423, Ocak.
• (http://www.yeniturkedebiyati.com/makale/cumhuriyet_devri_turk_edebiyati/530-ilhan- berkte-siir-resim-etkilesimi-doc.-dr..html)
• KORKMAZ, Ramazan (2005), Yeni Türk Edebiyatı (1839-2000), Ankara: Grafiker Yayınları.
• MENEMENCİOĞLU, Muazzez (1962), “İlhan Berk’le Söyleşi”, Varlık Dergisi, 1 Nisan 1962.
• neredeyse, yani mutluluk...” Özdemirciler, Faize, “Kadın Bir Nü, Aşk Bir Resim, Şiir
• SCHWARZ, Oswald (1971), Cinsiyet Psikolojisi, (Çev. Halis Özgü), İstanbul: Özgü Yayınevi.
• SEZER, Sennur “1975’te Neler Yaptılar, 1976’ya Neler Hazırlıyorlar?”, Nesin Vakfı Yıllığı– 1976, (1976), İstanbul: Tekin Yayınları.
• ULUTAŞ, Nurullah, (1998), “Ziya Paşa ve Tevfik Fikret’in İstanbul’a Bakışı”, Seyir, S. 4, Bahar: 31-32.
• ÜNLÜ, Mahir; ÖZCAN, Ömer (1990), 20. Yüzyıl Türk Edebiyatı, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.