Avrasyatik Dil Teorisi Bağlamında Türkçe ve Farsçanın Konumu

Yıl 2013, Sayı: 25, 27 - 38, 01.01.2013

Mehdi Rezaei

Öz

Son zamanlarda büyük dil aileleri hakkında pek çok araştırma yapılmıştır. Bu alanda ortaya atılan en önemli teorilerden biri Avrasyatik dil teorisidir. Bu teori birkaç dil ailesinin, bir kökten geldiğini savunmaktadır; bu dil ailelerinin en önemli temsilcileri Hint-Avrupa, Ural ve Altay alt gruplarıdır. Biz, Hint-Avrupa, Ural ve Altay dil ailelerinin önemli üyelerinden sayılan Türkçe ve Farsçayı, söz konusu dil teorisi kapsamında değerlendirmeye çalıştık. Çalışmanın ana konusunu Ana Türkçede kelime başı p- meselesi oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Avrasyatik Dil Teorisi, Hint-Avrupa Dil Teorisi, Ural, Altay Teorisi, Türkçe, Farsça, Kelime Başı p- Meselesi.

The Place of Persian and Turkish in the Eurasiatic Theory

Öz

Recently, there have been so many researches pertinent to macro families of languages. One of the most significant theories put forward on this subject is the Eurasiatic language theory. The theory asserts that IndoEuropean, Finno-Ugric and Altai language families descend from a common origin. And in this paper, we have strived to examine Turkic and Persian, which are eminent members of those families, in respect of the theory. The basic subject of this study is the initial p- in proto-Turkic

Anahtar Kelimeler

Eurasiatic language theory, Indo-European language theory, Finno-Ugric and Altai language theory, Turkish, Persian, initial p- in Eurasiatic

Kaynakça

• ABOLGHASEMİ, Mohsen (2010), Rīşe Şenasī (Etimoloji) [Köken Bilgisi (Etimoloji)], Tahran: Qoqnoos Yayınları.
• ………………, (2007), Tarix-e Moxtäsär-e Zäban-e Farsī (Fars Dilinin Kısa Tarihi), Tahran: Tehurî Yayınları.
• AMUZEGAR, Jale; TAFAZZOLİ, Ahmet (2006), Zäban-e Pählävi- Ädäbiyat vä Dästūr-e Ân (Pehlevi Dili - Edebiyatı ve Dil Bilgisi-), Tahran: Moin Yayınları.
• ARAT, Reşit Rahmeti (1979), Kutadgu Bilig III (İndeks), İstanbul: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü.
• ARIKOĞLU, Ekrem (2007), “Greenberg’in Avrasyatik Dil Teorisi ve Türkçe”, Dil Araştırmaları Dergisi, Cilt: I Sayı: 1, Güz, Ankara: 109 -114 .
• ………….., (2009), “Nostratik Dil Teorisi İçerisinde Altay Dilleri”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/8 Fall: 177- 184.
• ATALAY, Besim (2006), Divanü Lûgat-it-Türk IV (Dizin), Ankara: TDK Yayınları.
• BAGHERİ, Mehri (2007), Târīx-e Zäbân-e Farsī (Fars Dilinin Tarihi), Tahran: Ghatreh Yayınları.
• BARUTÇU, Sema (1989), “Altaycada Kelime Başı /p/”, Fırat Üniversitesi Dergisi (Sosyal Bilimler), Cilt: III, Sayı: 2, Elazığ: 1-40.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1968), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul: TDK Yayınları.
• CHOI, Han-Woo (2010), Türkçe, Korece, Moğolca ve Mançuca-Tunguzcanın Karşılaştırmalı Ses ve Biçim Bilgisi, Ankara: TDK Yayınları.
• CEMRASİ, Aliesgher (2006), Qarşu Baluqqa Səlam, Tahran: Endişeye Now Yayınları.
• CLAUSON, Gerard (2004), “Altay Teorisinin Leksikoistatistiksel Bir Değerlendirmesi” (Çev. İsmail ULUTAŞ), Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: X, Isparta: 153-174.
• DEHKHODÂ, Aliakber (1993), Loġätnâme (Sözlük), Tahran.
• DOERFER, Gerhard (1971), Khalaj Materials, Bloomington.
• ………………,., (1973- 1974), “Eski Türkçe ile Halaçça Arasında Şaşırtıcı Bir Koşutluk”, (Çev. Semih Tezcan), TDAY Belleten, Ankara: 1-12.
• ……….., (1975-1976), “Proto- Turkic: Reconstruction Problems”, TDAY Belleten, Ankara: 1-59. ……….; TEZCAN, Semih (1994), Folklore- Texte der Chaladsch, Wiesbaden.
• ……….., (1995), “Eski Türkçe ı- ~ yı- Hakkında” (Çev. Mehmet Ölmez), Türk Dilleri Araştırmaları 5, Ankara, s. 5-11.
• ERCİLASUN, Ahmet B. (2004), Türk Dili Tarihi Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla, Ankara: Akçağ Yayınları.
• ………………,., (2007) “Türkçenin En Eski Komşuları”, Makaleler, (Haz. Ekrem Arıkoğlu), Ankara: Akçağ Yaynları: 41-62.
• ………………,., (2007), “Büyük Aile Teorileri İçinde Türkçenin Yeri”, Makaleler, (Haz. Ekrem Arıkoğlu), Ankara: Akçağ Yaynları: 62-69.
• ERGİN, Muharrem (2007), Orhun Abideleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• GÜLENSOY, Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
• GREENBERG, Joseph H. (2000), Indo-Eurppean and Its Closest Relatives, California: Stanford.
• JACKSON, A. V. E. (1997), Destūr-e Zäban-e Ävestayi (Avesta Dilinin Grameri), (Çev. Rukiye Behzadi), Tahran.
• KATZNER, Kenneth (2005), The Languges of the World, London.
• MO’İN, Mohammad (1992), Färhäng-e Farsī, Tahran.
• POPPE, Nikolaus (1960), Vergliechende Grammatik Der Altaischen Sprachen, Wiesbaden.
• RÄSÄNEN, Martti (1969), Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs Der Türksprachen, Helsinki.
• STAROSTIN, Sergei; DYBO, Anna; MUDRAK Oleg (2003), Etymological Dictionary of The Altaic Languages, Boston.
• TEKİN, Talat (2003), “Türk Dillerinde Önseste y- Türemesi”, Makaleler 1 (Haz. Nurettin Demir & Emine Yılmaz), Ankara: Grafiker Yayınları: 308-324.
• ………….., (2003), “Ön Türkçede Ünsüz Yitimi”, Makaleler 1, (Haz. Nurettin Demir & Emine Yılmaz), Ankara: Grafiker Yayınları,: 93-106.
• …………., (1985), Japanese and Turkish: ls Japanese Related to Turkish, Ankara: Dışişleri Bakanlığı Yayınları,.
• VASHGHANİ FARAHANĪ, Abdullah (2012), Mäbani-ye Dästur-e Zäban-e Xäläçī – Xäläç Tili Bilgisi Quraqı (Halaçça Dil Bilgisinin Esasları), Tehran.
• YÜCE, Nuri (1993), Mukaddimetü’l- Edeb, TDK Yayınları, Ankara. http://www.etymonline.com