ŞERMİN YAŞAR’IN ÇOCUK KİTAPLARINDA BİR ANLATIM TARZI OLARAK MİZAH

Yıl 2021, Cilt: 2021 Sayı: 42, 291 - 302, 29.12.2021

Ezgi Şimşek Ahmet İhsan Kaya

Öz

Bir zekâ ürünü olan, farklı işlevleriyle birey ve toplumu etkileyen mizah, sanatın önemli anlatım tarzlarından biri olarak yerini alır. Bu tarz okuru gülümsetmesi, düşündürmesi ve farklı bakış açıları kazandırması nedeniyle daha çok çocuk edebiyatıyla özdeşleştirilir. Okuyucu ile yaşam arasında güçlü bir bağ kurmak zorunda olan çocuk edebiyatı yazarı, her şeyden önce okurun dikkatini çekmeli, onu etkilemeli ve ona eğlenceli bir dünya sunmalıdır. Bunu sağlamak için de çocuk edebiyatı yazarlarının çoğu zaman mizahî anlatım tarzına başvurduğu görülür. Eserlerinde mizahî anlatımlara yer veren çocuk edebiyatı yazarlarından biri de Şermin Yaşar’dır. Yaşar’ın çocuk okurlar için yazdığı Dedemin Bakkalı, Dedemin Bakkalı Çırak, Abartma Tozu ve Cingo kitapları olumlu-olumsuz mizah tarzları bakımından değerlendirilmiştir. Yazarın katılımcı ve saldırgan mizah tarzına daha fazla yer verdiği sonucuna varılan çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden belge (doküman) inceleme yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Edebiyatı, Mizah, Şermin Yaşar

Kaynakça

• Akdur, S. ve Durak Batıgün, A. (2017). Mizah tarzları ile kişilik özellikleri, kişilerarası ilişki tarzları ve psikolojik sağlık arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Yazıları, 20 (39): 1-10. Erişim adresi: https://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpy1301996120170000m000029.pdf
• Akıncı, Ş. (2015). Resimli çocuk kitaplarında yer alan mizahi unsurların incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akkaya, A. (2011). Karikatürlerle dil bilgisi öğretimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aydın, S. (2006a, Ekim ). Çocuk yazınında mizah kullanımının bilişsel, duyuşsal ve toplumsal yönden önemi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: http://cgsempoz.education.ankara.edu.tr/
• Aydın, S. (2006b). Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi (İzmir ilköğretim 8. sınıf örnekleminde) [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aytaş, G. ve Yalçın, A. (2017). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ.
• Cansız Aktaş, M. (2019). Nitel veri toplama teknikleri. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri ( s. 114-135) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Çarkacı, Ş. (2016). Dedemin bakkalı. İstanbul: Taze Kitap.
• Dereli, K. (2017). Rıfat Ilgaz’ın çocuk romanlarındaki mizah unsurlarının çocuk edebiyatı açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• Dirican, R., Bekir, H. ve Bayraktar, V. (2020). Resimli hikâye kitaplarında sözel mizah unsurları. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (29) :243-261. doi: 10.12981/mahder.664816
• Eroğlu, E. (2008). Muzaffer İzgü’nün çocuk kitaplarının mizah unsurları yönüyle incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Hamzadayı, E. ve Çetinkaya, G. (2013). Çocuk okurların bilişsel, duyuşsal ve toplumsal gelişimlerindeki işlevleri açısından Aytül Akal’da mizah öğesinin kullanımı. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (4): 489-498. Erişim adresi: https://arastirmax.com/tr/system/files/1066/798948876_27cetinkayagokhan-vd-edb-489-498.pdf
• İnce Samur, A. Ö. ve Arıkan, Y. (2018). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarındaki çatışmaların mizah ögesi bakımından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27 (1): 165-182. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/36563/415465
• İzgü, M. (2006, Ekim). Çocuk yapıtlarımdaki gülmecenin kaynağı. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: http://cgsempoz.education.ankara.edu.tr/
• Kaya, A. İ. ve Erkmen, Z. (2017). Aytül Akal’ın eserlerinde aile içi çatışma üzerine bir inceleme. Kesit Akademi Dergisi, 3 (10): 621-633. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kesitakademi/issue/59836/864620
• Kılıç, E. C. (2019). Roald Dahl’ın çocuk edebiyatı eserlerinde mizah unsurları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Oruç, Ş. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde mizah kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3): 56-73. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/makusobed/issue/19435/206688
• Öğüt Eker, G. (2014). İnsan kültür mizah, 2.baskı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Savaş, S. (2009). 7. sınıf Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Turgut, Y. (2014). Verilerin kaydedilmesi, analizi, yorumlanması: nitel ve nicel. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri (s. 193-247) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yaşar, Ş. (2017). Dedemin bakkalı çırak. İstanbul: Taze Kitap.
• Yaşar, Ş. (2019). Abartma tozu. İstanbul: Taze Kitap.
• Yaşar, Ş. (2020). Cingo. İstanbul: Doğan Egmont.
• Yerlikaya, E. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin mizah tarzları ile algılanan stres, kaygı ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yılmaz, K. (2011). Okul yöneticilerinin mizah tarzlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1): 27-44. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuefd/issue/8700/108646