Öz
Türk dilleri, yapısal açıdan büyük bir benzerlik gösterse de bütün dilsel alanlarda zaman zaman küçük (bazen büyük işlev farklılıkları) ortaya çıkabilmektedir. Sözcük yapımının temelini oluşturan türetim işlemi de Türk dillerinde göreceli olarak farklılaşabilmektedir. Bu yazıda Özbekçe ve Türkiye Türkçesinde kılıcı ad işleminin farklı türetkenlik derecelerine ve işlev alanlarına sahip olduğu iddia edilecektir. Özbekçenin fiilden ad yapan -(u)vchi eki, Türkiye Türkçesinde kullanılan -XcX ekine göre daha çok fiile/fiil sınıfına eklenebilme gücüne sahiptir. Aynı şekilde adlardan kılıcı adlar türeten -CX / -chi eklerinin her iki dildeki türetim güçleri farklıdır. Özbekçe, Türkçe kökenli veya Farsça/Tacikçe kopya biçimbirimlerle çeşitli anlam alanlarından sözcükleri kılıcı ad olarak işaretleyerek Türkiye Türkçesinden ayrılır.
Anahtar Kelimeler
Kılıcı Ad Yapımı Türetkenlik Adlaştırma Türkiye Türkçesi ve Özbekçe Biçimbilgisi
Kaynakça
- İnternet Kaynakları:
- GTS = Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Adresi (2023, 8 Haziran): http://www.tdk.gov.tr/.
- TUD = Türkçe Ulusal Derlemi. Erişim Adresi (2023, 2 Haziran):http://www.tnc.org.tr/index.php/tr/anasayfa.
- SL = Savodxon Izohli lugʻat. (2023, 1 Haziran): https://savodxon.uz/izoh.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Güney-Doğu (Yeni Uygur/Özbek) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 2023 Sayı: 46 |
