Bu çalışmada veri işleme öğrenme alanının önemli kavramlarından biri olan aritmetik ortalama kavramının Türkiye’de okutulan ortaokul matematik ders kitaplarında nasıl sunulduğu, aritmetik ortalama ile ilgili ne tip problemlere yer verildiği, problemlerin hangi temsil biçiminde sorulduğu, problemlerin çözümlerinde hangi temsil biçimleri ve çözüm stratejilerinin kullanıldığı incelenmiştir. Çalışma kapsamında incelenen kitaplar 2019-2020 eğitim öğretim yılında kullanılan ders kitaplarıdır. Çalışmanın araştırma sorularını cevaplandırmak için iki boyutlu bir çerçeve (yatay ve dikey analiz) kullanılmıştır. Analizler iki araştırmacı tarafından yapılmıştır. Denge ve adil-paylaşım modelleri aritmetik ortalamanın kavramsal olarak anlaşılmasında güçlü birer analoji olarak kabul edilmesine karşın, her iki altıncı sınıf ders kitabında bu modellerin ya yeterli ölçüde ya da hiç kullanılmadığı tespit edilmiştir. Buna ek olarak, ders kitaplarında aritmetik ortalamanın bir veri kümesindeki elemanlarla olan ilişkisi ve aritmetik ortalamanın veri kümesini temsil eden bir değer olduğuna ilişkin tartışmalara yer verilmemiştir. Ders kitaplarındaki problemlerin çoğunluğu sözel formda sorulmuş olup, problemler sadece ekle-böl algoritması kullanılarak çözülmüştür. Problemlerin çözümlerinde farklı temsil biçimlerinden yararlanılmamış olup sadece aritmetik formda çözümler yapılmıştır. Ders kitaplarındaki bu içerik öğrencilerin aritmetik ortalama kavramını yüzeysel olarak öğrenmelerine ve muhakeme düzeyindeki sorularda zorlanmalarına neden olabilir. Bu açıdan ders kitaplarında aritmetik ortalama kavramının öğretiminde, adil paylaşım ve denge merkezi düşüncesinden yararlanılmalı, ders kitapları farklı tipteki problemler açısından zenginleştirilmelidir. Bunun yanında, ders kitaplarında aritmetik ortalama problemlerinin çözümlerinde farklı çözüm stratejilerinden ve çoklu temsil biçimlerinden yararlanılmalıdır.
In this study, it was investigated how the concept of arithmetic mean (an essential concept in the learning domain of data) was presented in middle school coursebooks in Turkey, what type of problems related to the arithmetic mean was covered, the type of representation form through which the problems were presented, and the type of representation forms and solving strategies used for solving problems. For this study, the coursebooks used in the 2019–2020 academic year were analyzed. A 2D framework (horizontal and vertical analysis) was used to answer research questions, and the analyses were conducted by two researchers. Although balance and fair-share models are strong analogies for conceptually understanding arithmetic mean, the two coursebooks of grade 6 did not sufficiently cover these models. Furthermore, the relationship between the arithmetic mean and elements in a data set and the discussions related to arithmetic mean as a value that represents the data set were not covered in coursebooks. Most problems in the coursebooks were verbally developed, and the problems were solved only via the add–divide algorithm. Note that, for solving these problems, different representation forms were not used, and the solutions were only presented in the arithmetic form. In the coursebooks, the content might cause students to superficially learn the concept of arithmetic mean and have difficulties with questions at the evaluation level. Thus, for teaching the concept of arithmetic mean, fair share and balance point should be used via coursebooks, and they should be enriched in terms of problems in various types. Furthermore, different strategies and multiple representation forms should be used for solving arithmetic mean problems in coursebooks.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Alan Eğitimleri |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |