Constructivist Approach in Ottoman Mathematics Education: Salih Zeki

Yıl 2021, , 378 - 423, 05.02.2021

Müjdat Takıcak

https://doi.org/10.16949/turkbilmat.803329

Öz

In this study, it is aimed to determine whether the mathematics education approach of Salih Zeki, one of the late Ottoman mathematicians, has a constructivist character. For this purpose, 6 geometry textbooks written by Salih Zeki at middle school level were examined. Document analysis method was used in the research. In order to determine whether the textbooks have a constructivist character, 11 criteria have been determined and books have been analyzed based on these criteria. According to the results obtained, 6 geometry textbooks written by Salih Zeki have a constructivist character.

Anahtar Kelimeler

Mathematics Education, Constructivism, Salih Zeki

Osmanlı Matematik Eğitiminde Yapılandırmacı Yaklaşım: Salih Zeki

Öz

Bu çalışmada son dönem Osmanlı matematikçilerinden Salih Zeki’nin matematik eğitimi yaklaşımının yapılandırmacı karakter taşıyıp taşımadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Salih Zeki’nin ortaokul seviyesinde yazdığı 6 adet geometri ders kitabı incelenmiştir. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Ders kitaplarının yapılandırmacı karakter taşıyıp taşımadığının tespiti için 11 adet kriter belirlenmiş, bu kriterlere dayanılarak kitaplar analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Salih Zeki’nin yazdığı 6 adet geometri ders kitabı yapılandırmacı karakter taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Matematik Eğitimi, Yapılandırmacılık, Salih Zeki

Kaynakça

• Altun, M. (2004). Matematik öğretimi. Bursa: Alfa Yayınları.
• Arkün, S. ve Aşkar, P. (2010). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 32-43.
• Arslan, M. (2007). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 41-61.
• Baki, A. (2006). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Trabzon: Derya Kitabevi.
• Brooks, J. G., & Brooks, M. G. (1999). In search of understanding: The case for constructivist classrooms. Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Bukova-Güzel, E. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğretmen adaylarının matematiksel düşünme süreçlerine olan etkisi. New World Sciences Academi, 3(4), 678-688
• Çelik, F. (2006). Türk eğitim sisteminde hedefler ve hedef belirlemede yeni yönelimler. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 1-15.
• Delil, A., ve Güleş, S. (2007). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik programındaki geometri ve ölçme öğrenme alanlarının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı açısından değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 35-48.
• Demir, S., ve Şahin, S. (2009). İlköğretim okullarında 1-5. sınıflarda yapılandırmacılık yaklaşıma göre oluşturulan eğitim programlarının uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Journal of Qafqaz University, 26(1), 158-171.
• Erdem, E., ve Demirel, Ö. (2002). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-87.
• Ernest, P. (2004). The philosophy of mathematics education. Exeter: Routledge Falmer.
• Gömleksiz, M. N., ve Kan, A. Ü. (2007). Yeni ilköğretim programlarının dayandığı temel ilke ve yaklaşımlar. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 60-66.
• Handal, B. (2009). Matematik pedagojisi ve felsefesi. (S. Ö. Günaydın, Çev.) İlköğretim Online, 8(1), 1-6.
• Koç, G., ve Demirel, M. (2004). Davranışçılıktan yapılandırmacılığa: Eğitimde yeni bir paradigma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 174-180.
• MEB. (2009a). İlköğretim matematik dersi 6-8.sınıflar öğretim programı ve klavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2009b, Nisan). Orta öğretim programlarının yenilenme gerekçeleri ve davranışcı yaklaşım ile yapılandırmacı yaklaşım arasındaki farklar. Kasım 28, 2015 tarihinde T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Genel Müdürlüğü: ogm.meb.gov.tr/belgeler/program_yaklasim.ppt adresinden alındı.
• MEB. (2013). Ortaokul matematik dersi (5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Olkun, S. ve Toluk, Z. (2007). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Ankara: Maya Akademi.
• Özgen, K., ve Alkan, H. (2012). Yapılandırmacı öğrenme ortamında öğrenme stilerine uygun geliştirilen etkinliklere yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 239-258.
• Takıcak, M. (2016). Salih Zeki’nin matematik felsefesine bakışı: Nâmütenâhî. Dört Öge, 9, 191-200.
• Takıcak, M. (2016). Salih Zeki'nin matematik felsefesi ve matematik eğitimi anlayışı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A., ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zeki, S. (1322/1904). Nazarî ve amelî mücmel hendese. İstanbul: Karabet Matbaası.
• Zeki, S. (1327/1909). Hendese-i tecrubiyye. İstanbul: Karabet Matbaası.
• Zeki, S. (1332/1914a). İlk hendese dersleri (birinci sene). İstanbul: Necm-i İstikbal Matbaası.
• Zeki, S. (1332/1914b). İlk hendese dersleri ikinci sene, devre-i mutavassıta dördüncü Sınıf. İstanbul: Necm-i İstikbal Matbaası.
• Zeki, S., ve Hâki, H. (1332/1914). İlk hendese dersleri (ikinci sene). İstanbul: Şirket-i Mürettebiye Matbaası.
• Zeki, S., ve Hâkî, H. (1334/1915). İlk hendese dersleri (birinci Sene). İstanbul: Necm-i İstikbal Matbaası.