Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 42 - 60, 27.07.2017

Cansu Şahin Kölemen , Yavuz Erişen

Öz

Bu
çalışma, mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve
eleştirel düşünme becerileri ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi ortaya
koymak amacıyla hazırlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2016-2017
eğitim-öğretim yılı 1. Dönem, Kadıköy TML ve Anadolu TML Lisesi, Dr. Nureddin
Erk Perihan Erk Teknik Lisesi ve Kadıköy Anadolu Meslek Lisesinde okuyan
öğrenciler ile burada görev yapan öğretmenler oluşmaktadır. Örneklem içerisinde
9., 10., 11. ve 12. sınıflarda okuyan toplamda 186 öğrenci ve 86 öğretmen yer
almıştır. Araştırmada veri toplama aracı ise, Yaman (2006) tarafından
hazırlanan “Problem Çözme Becerisi Envanteri” ve Özdemir (2002) tarafından
geliştirilen “Eleştirel Düşünme Becerisi Envanteri” kullanılmıştır. Ölçme
araçları hem öğrenci hem de öğretmenlere uygulanmıştır. Toplanan verilerin
analiz aşamasında aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, tek yönlü
varyans analizi ile korelasyon tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın
sonucuna göre, problem çözme eleştirel düşünme becerilerinin, akademik başarıyı
olan etkisi kuvvetli olduğu yönündedir.    

Anahtar Kelimeler

Temel beceriler, problem çözme becerisi, eleştirel düşünme becerisi, mesleki ve teknik eğitim, akademik başarı

Kaynakça

• Akar, C. (2007). İlköğretim öğrencilerinde eleştirel düşünme becerileri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Arıol, G. (2009). Matematik öğretmen adaylarının bütüncül (holistik) ve analitik düşünme stillerinin matematiksel problem çözme becerilerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Ayaz, C. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Mardin ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın. Baysal, Z. & Sarıcan, E. (2006). Sosyal bilgiler dersi açısından öğretmenler için yeni bir kavram: beceriler. İlk öğretmen Eğitimci Dergisi, 3, 33. Binici, H. (1999). Endüstriye Dayalı Eğitim (EDÖ). Ankara Branch, J.B. (2000). The relationship among critical thinking, clinical decision-making and clinical practical a comparative study (Yayınlanmamış Doktora Tezi). University of Idaho, Idaho. Cüceloğlu, D. (1997). İyi Düşün İyi Karar Ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık. Çetin, Ö. & Kurudayıoğlu, M. (2015) Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19. Deniz, M. E., Arslan, C. & Hamarta, E. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 374-389. Deryakulu, D. (2004). Eğitimde Bireysel Farklılıklar, Ankara: Nobel Yayınları. Ennis, R.H., (1986). A Taxonomy of Critical Thinking Dispositions and Abilities. Teaching Thinking Skills Theory and Practice. New York: W.H. Freeman and Company. Kabakçı, Ö. M. & Korkut, F. (2008). 6-8. sınıftaki öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-86. Kan, A. Ü. (2006). Yeni ilköğretim programında öngörülen temel becerileri kazanmada beşinci sınıf sosyal bilgiler ve Türkçe derslerinin etkilerine ilişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elâzığ. Katkat, A. (2001). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Kurnaz, A. (2011). Eleştirel Düşünme Öğretimi Etkinlikleri, Konya: Eğitim Akademi Yayınları. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2005). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara: MEB Basımevi. Odabaş, H. & Polat, C. (2008). Bilgi toplumunda yaşam boyu öğrenmenin anahtarı: Bilgi okuryazarlığı, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1-10. 30-33. Özerbaş, C. U. (2013). Mesleki ve teknik eğitimin dünyadaki ve türkiyedeki konumu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 242-253. Özlek, S. (2003). Lise Öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerini yordayan bazı değişkenler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Pehlivan, Z., & Konukman, F. (2004). Beden eğitimi öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinin problem çözme becerisi açısından karşılaştırılması. Spormetre/Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2(2), 55–60. Savran, N.Z. (2003). PISA projesinin Türk eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-19. Semerci, N. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ilköğretim programında yer alan temel becerilerinden eleştirel düşünmenin geliştirilmesine yönelik görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 1071-1091. Sezgin, E. (2011). Problem çözme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Sönmez, V. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Taylan, S. (1990). Heppner’in Problem Çözme Envanterinin Uyarlama, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışmaları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Temizkan, M. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının Türkçe dersi öğretim programındaki temel beceriler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 49-72. Tosun, T. (2010). Tanzimat’tan günümüze Türkiye’de mesleki ve teknik eğitim politikaları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. Türnüklü, E. & Yeşildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 107-123. Yalçın, N. & Yıldırım, H. İ. (2008). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme becerilerine etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 165-187. Yaprakdal, A.B. (2013). Öğrenme nesneler tasarımının öğretmen adaylarının eleştirel, yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.