Seyyid Ahmet Arvasi'nin Sosyal Bilgiler Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 305 - 329, 29.06.2022

Aslı Özgür Mustafa Şeker

Öz

Bireylerin nitelikli gelişimi ve toplumların kültürlerinin yeni nesillere intikal edebilmesi için değer eğitimi zaruri bir ihtiyaçtır. Değer eğitiminin geleceğe yön verme özelliği; dünün ve bugünün köklerini taşıma, yarının temelini inşa etme imkânı sağlar. Ailede başlayıp, okul çatısı altında bir program ve disiplin dâhilinde devam eden bu eğitim, toplumun karakterini şekillendirici etkiye sahiptir. Çok disiplinli bir yapı taşıyan Sosyal Bilgiler dersi değer eğitimi için oldukça zengin bir alana sahiptir. Millî ve evrensel değerlerin öğretiminde büyük önem taşıyan bu dersin temel hedeflerinden biri iyi bir vatandaş yetiştirmektir.2021-2022 eğitim ve öğretim yılında gerçekleştirilen bu çalışmada; eğitim sosyoloğu, pedagog ve düşünür olan Seyyid Ahmet Arvasi’nin Sosyal Bilgiler Değerler Eğitimi açısından önemini incelemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi, içerik analizi ve söylem analizi metotları kullanılan çalışmada, veri toplama aracı olarak basın, sosyal medya ve youtube video paylaşım sitesinden faydalanılmıştır. Ayrıca Seyyid Ahmet Arvasi’nin aile yakınları, talebeleri ve iş arkadaşlarıyla görüşmeler yapılarak şahsiyetine yönelik değerler tespit edilmiştir. Araştırmacı tarafından belirlenen on iki eserin içeriğinde detaylı olarak değer analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analizler sonucunda Sosyal Bilgiler Programı kapsamında öğretilmesi hedeflenen kök değerler, alt değerler ve ilişkili tutumlar tespit edilmiştir. Toplam 6738 adet değer verisine ulaşılan analizde sonuçlar eser ve değer bazında ayrı tablolar halinde aktarılmıştır. Şahsiyeti ve eserleriyle bir ekol oluşturan Seyyid Ahmet Arvasi’nin biyografik olarak ve eser içeriği olarak değer eğitiminde önemli bir rol model olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seyyid Ahmet Arvasi, Değerler Eğitimi, Biyografi, Değer

Kaynakça

• Açık, İ. İlkokul 4.sınıf sosyal bilgiler dersinde kültürel mirasa duyarlılık ve vatanseverlik değerlerinin biyografilerle öğretimi. Yüksek Lisans tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi,2020.
• Arvasi, S.A.(1999).Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Burak Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2008a).Hasb-i Hal.(Cilt 1).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2008b).Hasb-i Hal.(Cilt 2).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2008c).Hasb-i Hal.(Cilt 3).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları
• Arvasi, S.A.(2008ç).Hasb-i Hal.(Cilt 4).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2008d).Hasb-i Hal.(Cilt 5).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2008e).Hasb-i Hal.(Cilt 6).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2008f).İlm-i Hal. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2009a).Türk İslam Ülküsü.(Cilt 1).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2009b).Türk İslam Ülküsü.(Cilt 2).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2009c).Türk İslam Ülküsü.(Cilt 3).İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2009d).İnsan ve İnsan Ötesi. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2009e).Doğu Anadolu Gerçeği. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Arvasi, S.A.(2015).Şiirlerim. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Bacanlı, H. (2017). Değer Bilinçlendirme Yaklaşımı. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Biçer, H. Sosyal bilgiler öğretiminde biyografi kullanımının öğrencinin akademik başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi,2019.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Cengiz, O.(2020). Seyyid Ahmet Arvasi ve Temel Fikirleri. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Doğanay, A.(2002). ‘‘Sosyal Bilgiler Ve Sosyal Bilgiler Öğretimi’’ , Edit: Cemil Öztürk; Dursun Dilek, Hayat Bilgisi ve sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Ekiz, D. 2003. Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş, nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı.
• Ekşi, H.ve Katılmış, A.(2011).Karakter Eğitimi El kitabı. Ankara: Nobel Yayın.
• Elliott, R.(1996).Discourse analysis: exploring action, function and conflict in Social texts. Marketing Intelligence&Planning.14,6,65.
• Er, H.ve Şahin, M.Sosyal bilgiler dersinde biyografi kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Türk Eğitim Bilim Dergisi,10 (1),75-96.
• Erdem, R. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde biyografi kullanımı. (Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Hökelekli, H.( 2013).Psikoloji Din ve Eğitim Yönüyle İnsani Değerler. İstanbul: Dem.s.12.
• Keçebaş ve Polat, ‘‘Seyyid Ahmet Arvasi’nin Küçük Kardeşi Tahir Arvas Ağabeyini Anlattı ’’,Yeni düşünce Gazetesi (11 Ocak 1991).
• Kuvancı, M.(1992). Seyyid Ahmet Arvasi, Hayatı-Tefekkürü-Eserleri. İstanbul: Burak Yayınevi.
• MEB.(2005).İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7.sınıflar öğretim program ve kılavuzu (taslak basım).Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, devlet kitapları müdürlüğü, Ankara.
• MEB.(2018).Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı İlkokul ve Ortaokul 4,5,6, 7.Sınıflar. Ankara :Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları,s.9.
• Oğlu Seyyid Murat Arvasi İle Babası Hakkında.(1998).Feyz Fikir Kültür Aktüalite Dergisi(79),9-10.
• Onur, H. (2012). Aydınların Gözüyle Seyyid Ahmet Arvasi. İstanbul: Uyanış Yayınevi.
• Oruç, Ş.ve Erdem, R.Sosyal bilgiler öğretiminde biyografi kullanımının öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi,30,215-229.
• Sezgin, A.(1990).S.Ahmet Arvasi. Ufuk Çizgisi (4),5.
• Sözen, E.(1999). Söylem: belirsizlik, mübadele, bilgi, güç ve refleksivite. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Stone ve ark. (1966: 213). Stone P J, Dunphy D C, Marshall S S, DM Ogilvie (1966) The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis, The M.I.T. Press, Massachusetts.
• Şeker, M. (2020). Değer Sizseniz Değer Sizsiniz (2 b.). İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Şeker, M. (2020). İnsani- Kültürel Kalkınma Sürecinde Değer Eğitimi. H. E. Katılmış (Dü.) içinde, Karakter ve Değerler Eğitimi (s. 252). Ankara: Atlas Akademik Basım Yayın Dağıtım.
• Şen, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine Bir Araştırma.
• Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Taş, H. & Minaz, M. B. (2019). The impact of biography-based values education on 4th grade elementary school students' attitudes towards tolerance value. International Journal of Progressive Education, 15(2), 118-139.
• Yaman, E.(2012).Değerler Eğitimi. Ankara: Akçay Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S.ve Er, H.Sosyal bilgiler değer eğitiminde biyografi kullanımı. Millî Eğitim Dergisi,43(200),200-219.
• https://sozluk.gov.tr/ Değer ne demektir? Türk Dil Kurumu adresinden Kasım 10, 2021 tarihinde alındı.
• ( Keçebaş, Ahmet- Polat, Ümit “S. Ahmet Arvasi’nin Küçük Kardeşi Tahir Arvas Ağabeyini Anlattı”, Yeni Düşünce Gazetesi,( ll Ocak l991).
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2018).Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. 201812103847686-SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI. pdf (meb.gov.tr) adresinden 16 Aralık 2021 tarihinde alındı.
• Uşaklıoğlu, S. (2021, Ocak). Hocam Seyyid Ahmet Arvasi 2. Kasım 10, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=VHH41CHyYes adresinden alındı.
• Akıllıoğlu, M. (2017, Ağustos 26). Hatıraların Aydınlığında Seyyid Ahmet Arvasi. Kasım 10, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=ypq2rhbDexg adresinden alındı.
• Yazıcıoğlu, M. (2016, Ekim 7). Muhsin Yazıcıoğlu Seyyid Ahmet Arvasi'yi Anlatıyor. Kasım 10, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=LcTGZyldbH0&t=2s adresinden alındı.
• İnanç, H. (2016, Şubat 19). Doğumunun Seksen Dördüncü Yılında Bütün Yönleriyle Arvasi. Kasım 10, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=RTHarks4eWs adresinden alındı.
• Işık, İ. (2013, Şubat 18). Seyyid Ahmet Arvasi. Kasım 16, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=Nso-gpnnBGA&t=13s adresinden alındı.
• Yazıcı, O. (2013, Şubat 18). Seyyid Ahmet Arvasi. Kasım 16, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=Nso-gpnnBGA adresinden alındı.
• Şimşirgil, A. (2017, Ocak 3). 27.Vefat Yıldönümünde Arvasi Hoca. Kasım 18, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=rnqmFTYsaR4&t=5s adresinden alındı.
• Kayra, O. K. (2019, Şubat 7). Ahmet Arvasi Üzerine Sohbet. Kasım 18, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=Vw-KHaik0is adresinden alındı.
• Yavaş, H. (2017, Ocak 6). 27. Vefat Yıldönümünde Seyyid Ahmed Arvasi Hoca. Kasım 20, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=tODMirxNgTk adresinden alındı.
• Yavaş, H. (2020, Ocak 26). Ahmet Arvasi'nin Dünyadaki Son Gecesi. (M. Erkul, Dü.) Kasım 20, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=YK-j0mBKkyI adresinden alındı.
• Ceylan, K. (2016, Şubat 16). Doğumunun 84.yılında Bütün Yönleriyle Seyyid Ahmet Arvasi. (A. Derneği, Dü.) Kasım 13, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=bm_DXKRI5Rg adresinden alındı.
• Tekden, K. (2016, Şubat 17). Doğumunun 84.Yılında Bütün Yönleriyle Seyyid Ahmet Arvasi. (A. Derneği, Dü.) Kasım 21, 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=cj9pUyj-7s4&t=35s adresinden alındı.
• https://www.youtube.com/watch?v=tODMirxNgTk
• https://www.youtube.com/watch?v=ypq2rhbDexg
• https://www.youtube.com/watch?v=LcTGZyldbH0&t=2s
• https://www.youtube.com/watch?v=5S8Uf3YeW4I
• https://www.youtube.com/watch?v=cj9pUyj-7s4
• https://www.youtube.com/watch?v=Nso-gpnnBGA&t=359s
• https://www.youtube.com/watch?v=YK-j0mBKkyI
• https://www.youtube.com/watch?v=wHw7tQIkazk