Geometrik Çizim-İnşa Etkinliği ile 7. Sınıf Öğrencilerinin Çokgenlere Yönelik Öğrenme Becerileri ve Geometrik Düşünme Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 189 - 210, 29.12.2023

Fatmanur Tortop , Elif Bahadır

https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1172595

Öz

Bu çalışmada 7. sınıf öğrencilerinin çokgenleri ve özelliklerini çizim-inşa etkinlik uygulamasıyla öğrenme becerileri ve geometrik düşünme düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yapılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını İstanbul ilindeki bir ortaokulda 7. sınıfta okumakta olan öğrenciler içerisinden belirlenen 30 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin daha önceki tüm geometri kazanımlarını görmüş olmaları ve gönüllükleri esas alınmıştır. Çalışmada 7. sınıf matematik kitabındaki ‘çokgenler tablosu’ ‘çokgenleri çizim-inşa yaparak öğrenme tablosu’ şeklinde uyarlanarak öğrencilere sınıf ortamında etkinlik olarak uygulanmıştır. Etkinlik esnasında gözlem yapılarak öğrenci soru-cevap diyaloglarına yönelik notlar alınmıştır. Ayrıca etkinlik uygulaması sonunda öğrencilerin cevap kâğıtları toplanarak dokümanlar oluşturulmuştur. Oluşturulan veriler doğrultusunda değerlendirme kriterleri belirlenerek betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre çokgenlere yönelik etkinlik kapsamında öğrencilerin çoğunluğunun düzgün çokgen şekillerini özelliklerini dikkate almadan çizdikleri, şekil ve özellikleri arasındaki bağıntıyı kuramadıklarından geometrik probleme çözüm bulmakta zorlandıkları görülmüştür. Çalışmamızda Van Hiele geometrik düşünme teorisine göre öğrencilerin düşünme düzeyleri sorulara göre değişkenlik göstererek temel düzey olan birinci (görsel) düzey ve ikinci (analiz) düzeyde oldukları gözlenmiştir. Sonuçlar doğrultusunda, geometri öğretiminde çizim-inşa etkinlikleriyle anlamlı öğrenmenin sağlanmasına ve öğrencilerdeki geometrik düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik öğrenme ortamlarının oluşturulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geometri Öğretimi, Çokgenler, Çizim-İnşa Becerileri, Etkinlik, Geometrik Düşünme

Kaynakça

• Aktaş, M. C. ve Aktaş, D. Y. (2012). İlköğretim 7. sınıf matematik öğretim programı, ders ve öğrenci çalışma kitaplarında dörtgenler arasındaki ilişkilerin anlatımının incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 7 (2), 848-858.
• Akuysal, N. (2007). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin 7. sınıf ünitelerindeki geometrik kavramlardaki yanılgıları (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Alaylı, F. (2012). Geometride şekil oluşturma ve şekli parçalarına ayırma çalışmalarında ilköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin düşünme süreçlerinin incelenmesi ve bu süreçteki düzeylerinin belirlenmesi (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Battista, M. T. (2007). The development of geometric and spatial thinking. Lester Jr., F. K. (Ed.), Second handbook of research on mathematics teaching and learning (s. 843-908). North Carolina: Information Age Publishing.
• Baykul, Y. (2009). İlköğretimde Matematik Öğretimi (6-8. Sınıflar). Ankara: PegemA Yayıncılık
• Baykul, Y. (2014). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. sınıflar) (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cheung, L.H. (2011). Enhancing students’ ability and interest in geometry learning through geometric constructions. Doktora Tezi, The University of Hong Kong, Hong Kong, Çin.
• Duatepe, A. (2000, Eylül). Van Hiele geometrik düşünme seviyeleri üzerine niteliksel bir araştırma. V. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi (s.562-568). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Erduran, A. ve Yeşildere, S. (2010). Geometrik yapıların inşasında pergel ve çizgecin kullanımı, İlköğretim Online, 9 (1), 331-345.
• Ergün, S. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin çokgenleri algılama, tanımlama ve sınıflama biçimleri (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Freeman, C. M. (2010). Hands-on geometry: Constructions with straightedge and compass, grades 4-6. Waco, Texas: Prufrock Press.
• Fujita, T. & Jones, K. (2007). Learners’ understanding of the definitions and hierarchical classification of quadrilaterals: Towards a theoretical framing. Research in Mathematics Education, 9 (1&2), 3-20.
• Hacısalihoğlu, H., Mirasyedioğlu, Ş. ve Akpınar, A. (2004). Matematik öğretimi (İlköğretim 6-8). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Jones, K. (2002). Issues in the teaching and learning of geometry. In L. Haggarty (Ed.), Aspect of teaching secondary mathematics: Perspectives on practice (pp. 121-139). London: Routledge Falmer.
• Karakarçayıldız R. Ü. (2016). 7. Sınıf Öğrencilerinin Geometrik Düşünme Düzeyleri ile Çokgenleri Sınıflama Becerileri ve Aralarındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Karakuş, F. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının geometrik inşa etkinliklerine yönelik görüşleri, Journal of Theoretical Educational Science, 7(4), 408-435.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2013a). Ortaokul matematik dersi öğretim programı.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2013b). İlköğretim matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu 5-8. sınıflar.
• Napitupulu, B. (2001). An exploration of students’ understanding and Van Hiele levels of thinking on geometric constructions (Unpublished Master Thesis). Simon Fraser University, Canada.
• Özcan, B. N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin geometrik düşünme düzeylerinin geliştirilmesinde bilgiyi oluşturma süreçlerinin incelenmesi (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Posamentier, A. S. (2000). Making geometry come alive: Student activities and teacher notes. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Regina, M. M. (2000). Enhancing geometric reasoning. Adolescence, 35(138), 365.
• Sönmez, V., ve Alacapınar F. G. (2017). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Şahin, O. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının Van Hiele geometrik düşünme düzeyleri (Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Türnüklü, E., Alaylı, F. ve Akkaş E. (2013a). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının dörtgenlere ilişkin algıları ve imgelerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13 (2), 1213-1232.
• Türnüklü, E., Akkaş, E. N., ve Alaylı, F. G. (2013b). Mathematics teachers’ perceptions of quadrilaterals and understanding the inclusion relations. In B. Ubuz, Ç. Haser & M. A. Mariotti (Eds.), Proceedings of 8th Congress of the European Society for Research in Mathematics Education (pp. 705–714.) Antalya, Türkiye.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11 baskı: 1999-2018).
• Yılmaz, S., Turgut, M., & Kabakçı, D. A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin geometrik düşünme düzeylerinin incelenmesi: Erdek ve Buca örneği. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 8(1), 62-71.
• Yılmaz, S., Keşan, C. ve Nizamoğlu, Ş. (2000, Eylül). İlköğretimde ve ortaöğretimde geometri öğretimi-öğreniminde öğretmenler-öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, (s.569-573). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.