Examining of the Tendencies of Suggestions in Postgraduate Theses Related to the Field of Reading Learning: Between 2016-2021

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 317 - 340, 27.12.2024

Aydın Önal , Sedat Maden

https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1581988

Öz

The study, which was conducted to examine the suggestions about reading teaching in master's and doctoral theses prepared in the field of teaching Turkish as a mother tongue, and to determine their tendencies, was designed according to the qualitative research method. Meta-thematic analysis was used to determine the suggestions in the postgraduate theses that constitute the research data. The material of the study was acquired from the National Thesis Center. As a result, it was reached that the suggestions in the postgraduate theses are mostly presented related to the reading teaching process. This was followed by suggestions for researchers, teachers and teacher candidates, families and students. In the suggestions of the postgraduate theses about the reading process; It was determined that it is presented on issues such as reading habit, text, program/gain, activity, strategy, method and technique, activity, bookcase and library, material, assessment and evaluation, reading strategies and reading types.It is among the results reached that these elements, which have an important place in continued the efficiently and effectively of the reading process, are considered by the researchers. Besides, researchers, relating to new studies to be done; It was concluded that there are more suggestions related to issues such as study group, model, affective elements, reading strategies, reading types, reading comprehension, method and technique, and text. Relating to teachers and teacher candidates; It was found that there are more suggestions related to issues such as in-service and pre-service training, strategy, method and technical issues. For the families examined in the study; It was reached that it is presented suggestions related to issues such as family education, modeling, family activities, awareness, library and library, strategy, methods and techniques, problems of reading material, environment, types of reading.

Anahtar Kelimeler

Turkish, Postgraduate theses, Reading, Suggestions, Reading teaching

Okuma Öğrenme Alanıyla ilgili Lisansüstü Tezlerdeki Önerilerin Eğilimlerinin İncelenmesi: 2016-2021 Arası

Öz

Ana dili olarak Türkçe öğretimi alanında hazırlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerindeki okuma öğretimiyle ilgili önerileri incelemek ve eğilimlerini belirlemek için yapılan çalışma, nitel araştırma yöntemine göre kurgulanmıştır. Araştırma verisini oluşturan lisansüstü tezlerdeki öneriler meta-tematik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmanın materyali Ulusal Tez Merkezi'nden temin edilmiştir. Sonuç olarak lisansüstü tezlerde yer alan öneriler çoğunlukla okuma öğretimi süreci ile ilgili olarak sunulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunu araştırmacılara, öğretmenlere ve öğretmen adaylarına, ailelere ve öğrencilere yönelik öneriler izlemiştir. Okuma süreci ile ilgili lisansüstü tezlerde yer alan önerilerde; okuma alışkanlığı, metin, program/kazanım, etkinlik, strateji, yöntem ve teknik, etkinlik, kitaplık ve kütüphane, materyal, ölçme ve değerlendirme, okuma stratejileri ve okuma türleri gibi konularda sunulduğu belirlenmiştir. Okuma sürecinin verimli ve etkili bir şekilde sürdürülmesinde önemli bir yere sahip olan bu unsurların araştırmacılar tarafından dikkate alındığı ulaşılan sonuçlar arasındadır. Ayrıca araştırmacılar, yapılacak yeni çalışmalara ilişkin; çalışma grubu, model, duyuşsal unsurlar, okuma stratejileri, okuma türleri, okuduğunu anlama, yöntem ve teknik, metin gibi konulara ilişkin daha fazla öneri sunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler ve öğretmen adaylarına ilişkin; hizmet içi ve hizmet öncesi eğitim, strateji, yöntem ve teknik konulara ilişkin daha fazla öneri sunulduğu bulunmuştur. Araştırmada ailelere yönelik; aile eğitimi, model olma, aile içi etkinlikler, farkındalık, kitaplık ve kütüphane, strateji, yöntem ve teknikler, materyal kullanma, okuma sorunları, ortam, okuma türleri ile ilgili konularda öneriler sunulduğuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Lisansüstü Tezler, Okuma, Öneriler, Okuma Öğretimi

Kaynakça

• Aksoy, E. ve Öztürk, D. S. (2018). Öğrencilerdeki okuma alışkanlığının öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(1), 143-184.
• Aktaş, E. (2021). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki Okuma Kazanımlarının Yaratıcı Okumaya Uygunluğu. Journal of History School, 52, 1758-1784. http://dx.doi.org/10.29228/joh.50041
• Aküzüm, L. ve Bars, M. (2022). Ortaokul öğrencilerinin okuma kültürlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 27, 97-122. https://doi.org/10.29000/rumelide.1104146
• Alismail, H. A. & McGuire, P. (2015). 21st century standards and curriculum: Current research and practice. Journal of Education and Practice, 6(6), 150-154.
• Altunbay, M. ve Uslu Üstten, A. (2020). Okuma kültürünün bir göstergesi olarak kitaplık ve kütüphane kullanımı üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 916-930. https://doi.org/10.16916/aded.746742
• Arıcan, S. ve Yılmaz, B. (2010). 100 temel eser uygulamasının öğrencilerin okuma alışkanlıklarına etkisi ve bu uygulamada kütüphanelerin rolü konusunda öğretmen görüşleri. Türk Kütüphaneciliği, 24(3), 495-518.
• Aydoğdu, H. (2020). Okuma alışkanlığı ve okul kütüphanelerinin bireysel gelişime etkisi üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 49(225), 201-226.
• Batdı, V. (2019). Meta-tematik analiz. İstanbul: Anı Yayıncılık.
• Baxter, P. & Jack, S. (2008). Qualitative case study methodology: Study design and implementation for novice researchers. The qualitative report, 13(4), 544-559.
• Ceran, D., Aydin, M. ve Onarıcıoğlu, A. S. (2018). Okuma eğitimi üzerine yapılan tezlerde eğilimler: bir içerik analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2377-2392. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.016
• Coşkun, E., Özçakmak, H. ve Balcı, A. (2011). Türkçe eğitiminde eğilimler:1981-2010 yılları arasında yapılan tezler üzerine bir meta-analiz çalışması. Uluslararası Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Kurultayı. (8-9 Eylül 2011). Sakarya.
• Coşkun, H. ve Çetinkaya, V. (2020). Öğretmen görüşlerine göre Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin edebî zevk ve hoşa giderlik açısından değerlendirilmesi. Türk Kültürü ve Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 1(1), 255-272.
• Çifçi, M. ve Ünlü, S. (2020). Türkiye’de çevrimiçi okuma üzerine yapılan çalışmaların analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1368-1385. https://doi.org/10.16916/aded.755846
• Doğan, V., Güneş, G. ve Demir, M. K. (2022). Türkiye’de “eleştirel okuma” konusunda yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(1), 216-235. https://doi.org/10.16916/aded.1020136
• Ercan Güven, A. N. (2022). Anlama becerilerini konu alan doktora tezlerinin değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 40-50. https://doi.org/10.47479/ihead.1078261
• Erdoğan, T., Erdoğan Ö. ve Uzuner, F. G. (2018). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu ve tutumlarına etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 297-313. https://doi.org/10.16916/aded.387462
• Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Pegem Akademi Yayınları.
• Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve ProQuest veri tabanları örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 1-17. https://doi.org/10.9779/PUJE619
• Karatay, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okuduğunu kavrama ile ilgili bilişsel farkındalıkları. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 457-475.
• Karatay, H. ve Dilekçi, A. (2019). Türkçe öğretmenlerinin dil becerilerini ölçme ve değerlendirme yeterlikleri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 685-716.
• Kırs, F. ve Kinay, İ. (2022). Ortaokul öğrencilerinin okuma alışkanlığına ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 26, 322-349. https://doi.org/10.29000/rumelide.1073930
• Kuruoğlu, G. ve Şen, N. (2018). Okuma güçlüğü yasayan ortaokul öğrencilerin yaptıkları okuma hatalarının incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulamaları Araştırma Dergisi, 4(2), 101-110.
• Kurtoğlu Zorlu, Ö. (2021). Metinlerin temalara uygunluğu bakımından Türkçe ders kitapları üzerine bir inceleme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 7(1), 1-11. https://doi.org/10.24289/ijsser.797498
• Luciana, N. L. R., Padmadewi, N. N., Artini, L. P. & Budiarta, L. G. R. (2020). Teachers' Readiness in Inserting the 21st Century Skills in the Lesson Plan in Teaching English. Jurnal Pendidikan Dan Pengajaran, 53(2), 168-183. https://doi.org/10.23887/jpp.v53i2.26406
• Maden, A. (2020). Akıcı okuma ile ilgili lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri: Bir Betimsel Analiz Çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2) ,543-558. https://doi.org/10.16916/aded.696790
• Maden, A. ve Önal, A. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin öğrencilerin okuma eğilimlerine göre değerlendirilmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 30-41.
• Mut, G. ve Gelişli, Y. (2021). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığının oluşmasında etkili olan faktörlere ilişkin görüşleri. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 92-113.
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mishra, P. and Mehta, R. (2017). What we educators get wrong about 21st-century learning: Results of a survey. Journal of Digital learning in Teacher education, 33(1), 6-19. http://dx.doi.org/10.1080/21532974.2016.1242392
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & PRISMA Group, T. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of internal medicine, 151(4), 264-269.
• Narin, A. (2022). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin çocuğa görelik açısından incelenmesi. Journal of Sustainable Educational Studies (JSES), (Ö1), 133-144.
• Noblit, G. W., & Hare, R. D. (1988). Meta-Ethnography: Synthesizing Qualitative Studies. Sage Publications
• Önal, A. (2020). Çevrim içi iş birlikli öğrenme yönteminin ortaokul öğrencilerinin ikna edici yazma becerilerine ve yazma kaygılarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Giresun Üniversitesi.
• Önal, A ve Maden, S. (2021). Türkçe eğitimi ile ilgili 2015-2019 yılları arası lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 929-941. https://doi.org/10.32709/akusosbil.879623
• Özdemir, S. (2018). Okumaya ilişkin lisansüstü araştırmaların eğilimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1161-1178. https://doi.org/10.16916/aded.455560
• Özenç, E. ve Epçaçan, C. (2022). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlama becerisinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 90, 147-168.
• Paterson, B. L., Thorne, S. E., & Canam, C. (2001). Meta-Study of Qualitative Health Research: A Practical Guide to Meta-Analysis and Meta-Synthesis. Sage Publications.
• Sulak, S. E. ve Behriz, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde öğrencilerine üstbilişsel okuma stratejilerini kullandırma düzeylerinin incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 393-407.
• Şahin, M., İşcan, A. ve Maden, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin okul kütüphaneleri ve sınıf kitaplıklarını kullanma durumları (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 183-196.
• Yiğit, M. ve Elkatmış, M. (2021). Türkçe ve ilkokul öğretmenlerinin okuduğunu anlama becerisini kazandırma süreçlerine yönelik bir analiz. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 652-666. https://doi.org/10.17556/erziefd.795677