EDEBİYATIMIZIN DORUKLARINDAN MEHMET AKİF ERSOY

Yıl 2021, Sayı: 35/Özel Sayı, 25 - 41, 27.12.2021

İnci Enginün

https://doi.org/10.20427/turkiyat.1034575

Öz

Türk edebiyatı tarihinde ilk yol açıcı şair ve yazarların aynı zamanda doruk sayılıp sayılamayacağı ve dorukları tespit ederken hangi ortak ölçütlerden hareket etmek gerektiği sorularından yola çıkılarak kurgulanan bu çalışmada aynı sorulara Mehmet Akif Ersoy’un sanatçılığı odağında yanıt aramak amaçlanmıştır.
Mehmet Akif Ersoy’un düşünceleri, yaşadığı devirdeki takındığı tavır, sanat anlayışı ve şiirleri bir bütün halinde göz önünde bulundurulduğunda hem edebiyat tarihçileri hem de diğer sanatçılar tarafından Türk edebiyatındaki konumunun nasıl değerlendirildiği tartışılmıştır. Mehmet Akif’in çağdaşı ve ardılı isimlerin onun hayatından ve şiirlerinden hareketle verdiği hükümlerin değerlendirilmesinin ardından (kesin sonuçlara varılmaksızın) onun sanatçılar üzerindeki etkisi ve Türk edebiyatının önemli isimleri ile buluştuğu ortak noktalar ön plana çıkarılmıştır.
Çalışmada varılan sonuçlardan biri Mehmet Akif Ersoy’un daha pek çok Türk şairi gibi günümüz şiir ve kültürünü de beslediği diğeri ise şairlerin ve yazarların şu ve bu sebeple birbirlerinden hoşlanmasalar, zaman zaman birbirlerine karşıt gibi görünseler de hepsinin amacı, yazdıkları dilin sahibi milletlerinin yücelmesini sağlamak olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, Safahat, modern Türk edebiyatı, Türk şiiri.

Key Figure in Turkish Literature: Mehmet Akif Ersoy

Öz

In this study, which is based on the question of whether the first pioneering poets in the history of Turkish literature can also be considered as the “pinnacle writer” and what common criteria should be used when determining the “pinnacle”, it is aimed to seek answers to the same questions in the focus of Mehmet Akif Ersoy's artistry. Considering Mehmet Akif Ersoy's thoughts, his attitude in the time he lived, his sense of art and his whole poems, how his position in Turkish literature was evaluated by both literary historians and other artists were discussed. After evaluating the judgments given by Mehmet Akif's contemporaries and successors based on his life and poems (without reaching definitive conclusions), his influence on artists and common points where he met with important names of Turkish literature were highlighted.
The conclusion of the study was that Mehmet Akif Ersoy, like many other Turkish poets, nourished today's poetry and culture, and although they were not friends, for one reason or another, and even though they seemed to be contradictory from time to time, the aim of all of them was to elevate the nation’s language which they wrote in.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, Safahat, modern Turkish literature, modern poetry.

Kaynakça

• Ataç, N. (12 Teşrin-i evvel 1935). İki Şiir Kitabı. Akşam.
• Ayçil, A. (2011). Mehmet Akif Şiirinin Modern Türk Şiirine Etkisi Var mıdır?. V. Işık (Haz.), Vefatının 75. Yılında Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyum Bildirileri. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yay.
• [Beyatlı], Yahya Kemal. (1962). Eski Şiirin Rüzgârıyle. İstanbul: Fetih Cemiyeti Neşriyat.
• Cenap Şahabettin. (1924). Safahat Mübdi’i. Servet-i Fünun, 57(1479-5), 66-68.
• Enginün, İ. (1997). Safahat’ta İstanbul’un Romanı. Vefatının 6. Yılında Mehmed Akif Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: ISAR.
• Enginün, İ. (2020). Ömer Seyfettin Edebiyatımızda Bir Zirve Midir?. H. Eraydın Argunşah (Haz.), Ömer Seyfettin içinde (ss. 51-62). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Enginün, İ. ve Kerman, Z. (2008). Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Baş Başa. İstanbul: Dergâh Yay.
• Ersoy, M. Â. (1990). Safahat (M. E. Düzdağ, Haz.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ersoy, M. Â. (2007). Hakkın Sesleri (F. Gökçek, Haz.). İstanbul: Dergâh Yay.
• Hamdullah Suphi. (1327). Safahat. Servet-i Fünun, 1050, 223-229.
• İz, M. (2011). Üstadım Mehmet Akif (M. E. Düzdağ, Haz.). İstanbul: İBŞ Belediyesi Yay.
• Kaplan, M. (1986). Atatürk Millîyetçiliği Açısından Akif. Ölümünün 50. Yılında Mehmet Akif Ersoy. İstanbul: Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yay.
• Kara, İ. ve İbanoğlu, F. (2011). Sessiz Yaşadım Matbuatta Mehmet Akif 1928-1940. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yay.
• Kara, İ. ve Kaya, M. C. (Ed.). (2018). Babanzade Ahmet Naim, Hayatı, Eserleri, Fikirleri. İstanbul: Zeytinburnu Bel. Yay.
• Maraş, İ. (2016). Hamdullah Suphi (ö. 1966) ve Türk Düşüncesindeki Yeri. Hamdullah Suphi ve Gagauzlar. Ankara: Türk Yurdu Yay.
• Okay, O. (1986). Tarih-i Kadim Tartışmaları Dışında Mehmet Akif Ersoy. Ölümünün 50. Yılında Mehmet Akif Ersoy. İstanbul: Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Ömer Seyfettin. (2020). Hikâyeler 2 (H. Argunşah, Haz.). İstanbul: Dergâh Yay.
• Ömer Seyfettin. (2021). Makaleler (H. Argunşah, Haz.). İstanbul: Dergâh Yay.
• Tanpınar, A. H. (1995). Yahya Kemal. İstanbul: Dergâh Yay.
• Tanpınar, A. H. (1998). Edebiyat Üzerine Makaleler (Z. Kerman, Haz.). İstanbul: Dergâh Yay.
• Tanpınar, A. H. (2019). Hep Aynı Boşluk (E. Gökşen, Haz.). İstanbul: Dergâh Yay.
• Tevfik Fikret. (2001). Bütün Şiirleri Rübab-ı Şikeste (İ. Parlatır ve N. Çetin, Haz.). Ankara: TDK.
• Uçman, A. (2011). Rıza Tevfik’in Nefesleri Üzerinde Bir İnceleme. İstanbul: Dergâh Yay.