Makaleler
Değerlendirme, Çeviri ve Tanıtımlar
Amaç ve Kapsam
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları dergisi 2004 Güz döneminden itibaren Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından yayımlanmaktadır. Dergi uluslararası, hakemli ve süreli nitelikte olup, disiplinler arası bir yaklaşımla Türklük bilimi alanındaki çalışmaları teşvik etmeyi, yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarını ve tartışılan-üretilen yöntemleri bilim dünyası ile hızlı bir şekilde paylaşmayı hedeflemektedir. Kısaltılmış adı HÜTAD olan dergi, Bahar ve Güz sayıları olmak üzere yılda iki kez yayımlanır.
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları dergisi Türklük bilimi alanı ile bağlantılı sosyal, kültürel, ekonomik, politik vb. içerikli, tarihsel veya çağdaş konularda özgün nitelikte, kuramsal ve/veya uygulamalı araştırma ve incelemelere yer verir.
Yazım Kuralları
Yazılar, http://dergipark.gov.tr/turkiyat adresinden giriş yapılarak gönderilmelidir.
Yazarların görev yaptığı kurum, unvan, iletişim bilgileri ve ORCID bilgisi makalelerinin ilk sayfasında, altta belirtilmelidir. Özel çeviri yazı içeren metinlerde kullanılan yazı tipleri de (PC uyumlu) e-posta iletisine eklenmelidir.
HÜTAD’a gönderilen yazıların daha önce yayımlanmamış olması ya da aynı anda başka bir yayın organına gönderilmemesi gerekir. Bilimsel bir toplantıda sunulan bildiriler, ayrıca belirtilmek ve daha önce yayımlanmamış olmak koşuluyla kabul edilebilir.
Başlık: 12 sözcüğü geçmemeli, koyu ve büyük harflerle ve 11 punto yazı karakteriyle yazılmalı, ikinci dildeki karşılığı baş harfleri büyük olmak üzere koyu ve küçük harflerle, 10 punto yazı karakteriyle İngilizce özetin öncesinde yer almalıdır.
Yazar Adı: Başlığın altında ortada, soyadı büyük harflerle, 11 punto yazı karakteriyle, koyu ve italik yazılmalı. Yazar görev yaptığı kurum, unvan, e-posta bilgilerini ve ORCID numarasını makalenin ilk sayfasında, sayfa altında belirtmelidir.
Öz/Abstract: En az 100 en çok 200 sözcük arasında ve yazının özünü verecek tarzda hazırlanmalıdır. Öz içinde alıntı, kaynak, şekil, çizelge vb. bulunmamalıdır. Her yazı için Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki özet hazırlanmalıdır; ancak yazılar bu dillerden farklı bir dilde hazırlanmış ise ilgili dilde üçüncü bir öze yer verilmelidir. Türkçe ve İngilizceden farklı bir dilde hazırlanmış makalelerde sırasıyla Türkçe, İngilizce ve üçüncü dilde hazırlanmış özler yer almalıdır. Özler içerik yönünden birbirinin aynı olmalı, 10 punto yazı karakteriyle, soldan 1cm girinti bırakılarak yazılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Özün hemen altında en az 5, en fazla 10 anahtar kelime verilmelidir. Anahtar kelimeler Türkçe, İngilizce ve varsa üçüncü dilde hazırlanmalıdır ve 10 punto yazı karakteriyle, soldan 1cm girinti bırakılarak yazılmalıdır.
Makale Metni: Yazılar genişliği 16,5cm, yüksekliği 23,5cm boyutundaki kağıtlara bilgisayarda tek satır aralıkla ve 11 punto yazılmalı, sayfa kenarlarından üst 2,6cm, alt 1,8cm, sağ ve soldan 2'şer cm. boşluk bırakılmalı ve ikinci sayfadan başlayarak (başlık sayfası birinci sayfa olarak dikkate alınmak kaydıyla) sayfa numarası verilmelidir. Yazılar ortalama 10.000 kelimeyi geçmemeli, MS Word programında ve Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır. Paragraf başlarında tab tuşu, paragraf aralarında enter tuşu kullanılmamalıdır. Paragraf aralarında boşluk bırakmak için öncesi ve sonrasına 6nk aralık verilmelidir.
Alt Başlıklar: İkinci düzey başlıklar baş harfleri büyük olmak üzere koyu ve küçük harflerle, 11 punto yazı karakteriyle, numaralandırılarak yazılmalıdır.
Üçüncü düzey ve daha alt düzeydeki başlıklar baş harfleri büyük olmak üzere küçük harflerle, 11 punto yazı karakteriyle, numaralandırılarak yazılmalıdır.
Kaynak Gösterme: Alıntılar ve atıflar APA kaynak gösterme sistemine göre yapılmalıdır. Kaynak verme, dipnot şeklinde değil, metin içinde kısa atıf sistemi kullanılarak, yani (Tekin, 1988, s. 68), (Davletov, 2008, ss. 83-85) şeklinde gösterilmeli ve kaynaklar, yazı sonunda, alfabetik düzende tam künye hâlinde sıralanmalıdır. Sözlü kaynak kullanılıyorsa kaynak kişinin adı, soyadı, görüşme tarih ve yeri bilgilerini içermelidir. Elektronik kaynaklar kullanıldığında erişilme tarihi kesinlikle belirtilmelidir.
Kaynakça Örnekleri:
Makale Örneği
Çınar, B. (2008). Teşbih (Benzetme) Sanatına Dilbilimsel Bir Yaklaşım. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 129-142.
Kitap Örneği
Gülsevin, G. (1997). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler. Ankara: TDK.
Eckmann, J. (2003). Çağatayca. O. F. Sertkaya (Haz.), Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar. Ankara: TDK.
Çeviri Kitap
Assman, J. (2001). Kültürel Bellek (A. Tekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Yabancı Dilde Kitap
Dadrian, V.N. (2004). The History of the Armenian Genocide: Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus. the USA: Berghahn Books.
Editörlü Kitaptan Bir Bölüm
McGowan, B. (1995). The Age of The Âyâns,1699-1812. An Economic and Social History of The Ottoman Empire, 1300-1914, (H. İnalcık and D. Quataert, Ed.) içinde (ss. 639-757). Cambridge.
Yüksek Lisans, Doktora Tez Örneği
Üstündağ, N. (2004). Osmanlı Toplum ve Devlet Yapısının Dönüşümü Sürecinde Balkanlarda Âyanlık (XVII.-XVIII. Yüzyıllar). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Elektronik Kaynak Örneği
Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. TDK, 23 Temmuz 2012 tarihinde tdkterim.gov.tr/atasoz/?kategori=atalst&kelime=gibi&hng=tam adresinden erişildi.
Alıntılar: Beş satır ve daha az alıntılar satır arasında ve tırnak içinde, beş satırdan uzun alıntılar ise satırın sağından ve solundan birer santimetre girinti bırakılarak, blok halinde, 10 puntoyla, tek satır aralığıyla verilmelidir.
Dipnot: Kaynak gösterme dışında kalan ve makalenin ana konusu ile dolaylı bağlantısı olan açıklamalar, birden başlayarak dipnot kullanmak suretiyle yapılabilir. Dipnotlar verildiği sayfanın altında 10 puntoyla yazılmalıdır.
Tablo ve Şekiller: Her tablo, tablo numarası ve adını içeren bir başlık taşımalıdır. Gerekliyse, semboller için yapılacak açıklamalar tablonun hemen altında gösterilmelidir. Şekil açıklamaları numaralandırılmalı ve sırasıyla dizilmelidir. Hazırlanan tablo ve şekiller belirtilen sayfa boyutlarını (16,5cm-23,5cm) aşmamalı ve metin içerisinde yer alacakları bölüme düzgün bir şekilde yerleştirilmelidir.
Yayına konulacak resimlerin profesyonel nitelikte çizim veya fotoğraflar olması gerekir. Şekil sayısı, yazar ve “konu” her şeklin altında açık bir biçimde belirtilmelidir. Elektronik ortamdaki siyah/beyaz iki renkli ve renkli resimlerin ölçüleri verildikten sonraki son çözünürlüğünün 300 dpi, çizgi çizimlerinin ise 800-1200 dpi olması gerekir. Yazıya konulan resimler .gif veya .jpeg formatlarında olmalıdır.
Dil ve Yazım
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi’nin dili Türkiye Türkçesidir, fakat Yayın Kurulu uygun gördüğü takdirde derginin üçte biri oranında başta Türk Dilleri olmak üzere İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusça yazılara da yer verebilir. Türkiye Türkçesi ile yazılan makalelerin, yazım kuralları bakımından Türk Dil Kurumunun yürürlükteki Yazım Kılavuzu’na uygun olması gerekir.
Telif Hakkı
Yazar, Hacettepe
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi’nde yayımlanmış yazısının telif
hakkını Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsüne devretmiş
olduğunu kabul eder. Dergide yayımlanan yazıların, yayıncının yazılı izni
olmadan, tamamı veya bir kısmı herhangi bir yolla çoğaltılamaz. Dergide yer
alan yazılar, resim ve şekiller, üçüncü şahıslar tarafından ancak, kaynak
gösterilmek suretiyle alıntılanabilir. Resim, tablo, şekil ve benzerlerinin
çoğaltılması için gerekli iznin sağlanması yazarın sorumluluğundadır.
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
HÜTAD’a Yayımlanmak Üzere Çalışmalarını Sunan Yazarların Aşağıda Belirtilen ETİK İLKELERİ Karşılamaları Zorunludur
1- Özgünlük: Sunulan çalışma ana fikir, ifade ve üslup bakımından bütünüyle yazar(lar)ına ait olmalıdır. Diğer araştırmacıların çalışmalarına makale içinde doğrundan veya dolaylı alıntı yapılarak yer verildiyse bunun, dergi yayın ilkelerinde detayı bulunan APA referans gösterme stiline uygun olarak verilmesi ve yine kaynakçada bu çalışmaların listelenmesi zorunludur.
2- İntihalden Arınıklık: Yazarın başka araştırmalardan ya da kendine ait önceki eserlerden fikir, cümle, görsel malzeme, tablo, grafik, şekil, harita vb türden basılı veya dijital malzemeyi referans göstermeksizin doğrudan veya dolaylı olarak uzun/kısa alıntılar veya tekrarlar yapması intihale girer. Yazarların bundan kesinlikle kaçınması gerekir. İntihal (aşırma) kasti olup olmaması önemsenmeksizin, bir etik ihlalidir. Çalışmaların başka kaynaklarla, referans gösterilmeden benzeşmesi ve bu haliyle yayına sunulması etik olmamasının yanında suçtur ve kabul edilemez.
Yazar makalesini intihal önleme yazılımı olan Turnit-in ya da iThenticate programlarından biri ile kontrol ederek benzerlik raporunu makale başvurusunda dergiye göndermekle yükümlüdür. Benzerlik oranı %15 ve üzeri olan makaleler değerlendirmeye alınmaz.
Yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili intihal, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket eder.
3- Etik Kurul İzni ve Onayı: Nitel araştırma, sözlü tarih gibi alanlarda uygulanan her türlü anket, ölçek, görüşme, gözlem vb. yollarla veri toplamayı gerektiren durumlar için önceden etik kurul izni alınmalıdır. Veri toplama sürecinde etik hususlara hassasiyet gösterildiğinin kanıtları (başkalarına ait ölçek, anket ve fotoğrafların kullanımı için izin alınması gibi) çalışma içinde sunulmalıdır. Etik Kurul adı, tarih ve sayı numarası makalenin yöntem ve ilk/son sayfasında yer almalıdır.
Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilirler.
4- Basılmış Bir Yayının Tekrar Sunumu: HUTAD’a sunulan makalelerin daha önce herhangi bir şekilde (basılı ya da dijital ortamda) yayınlanmamış olması gerekir. HUTAD’a sunulmuş olan bir makalenin izin veya haber verilmeden başka bir dergiye gönderilmesi etik kural ihlalidir, kabul edilemez.
5- Dilimleme: Yazarların bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak birden fazla sayıda yayına dönüştürmesi çalışmanın özgünlüğünü bozacağı ve tekrara düşüleceği için etik bakımdan uygun değildir.
6- Ham Verileri Sunma ve Saklama: Yazarlar, editör ve hakemler tarafından talep edilmesi durumunda araştırmalarının ham verilerini ibraz etmek ve bu verileri makaleleri yayımlandıktan sonra da saklamak zorundadırlar.
7- Yayımlanmış Makalelerde Hata Tespiti: Bir yazar HUTAD’da yayınlanmış makalesinde önemli bir hata veya yanlışlık olduğunu tespit ettiğinde, dergi editörünü derhal haberdar etmek ve makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle işbirliği yapmak zorundadır.
8- Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak sahteciliktir; bu da hukuk ve kanun bakımından suçtur.
9- Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek suçtur.
10- Haksız Yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek fikrî mülkiyet haklarının ihlaline girer.
11- Destek Beyanı: Yazarlar, destek alınarak yürüttükleri araştırmalar sonunda ortaya çıkan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmeleri gerekir. Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak etik ihlale girer.
12- Yayımlanmamış Esere Atıf: Yazarlar, henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez, araştırma veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kullanamazlar. Bu türden alıntıların da sahibinin izninin belirtilmesiyle ya da referans göstermek suretiyle yapılması zorunludur.
13- Teşekkür: Yazarlar, yaptıkları araştırma ve çalışmaları destekleyen kuruluşları ve varsa finansal kaynakları çalışmalarının “Teşekkür” kısmında beyan etmekle yükümlüdür.
Yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili aşırma, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket edebilmektedir.
Telif Hakkı Devri
Yazarlar çalışmalarının telif hakkından feragat etmeyi kabul ederek, değerlendirme için gönderimle birlikte çalışmalarının telif hakkını Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’ne devretmek zorundadır. Bu devir, yazının yayına kabulü ile bağlayıcı hale gelir. Basılan materyalin hiçbir kısmı Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nün yazılı izni olmadan bir başka yerde kullanılamaz.
Yazarların; patent, telif hakkı dışında kalan bütün tescil edilmemiş hakları, çalışmayı satmamak koşulu ile kendi amaçları için çoğaltma hakkı, yazarın kendi kitap ve diğer akademik çalışmalarında, kaynak göstermesi koşuluyla, çalışmanın tümü ya da bir bölümünü kullanma hakkı, çalışma künyesini belirtmek koşuluyla kişisel web sitelerinde veya üniversitesinin açık arşivinde bulundurma hakkı gibi hakları saklıdır.
Yazarlar, basılı ya da elektronik formatta yardımcı resimler, tablolar ya da diğer her türlü içerik dahil daha önce yayımlanmış içeriği kullanırken telif hakkı sahibinden izin almalılardır. Bu konudaki yasal, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.
Dergimize çalışma gönderecek yazarlar, “Telif Hakkı Devir” belgesini doldurmalı ve ıslak imza ile imzalamalıdır. İmzalanan form Dergiye, taranarak e-posta ile gönderilmelidir.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Cinsiyet, dini veya politik inançlar, yazarların etnik veya coğrafi kökenleri üzerine ayrım yapılmaksızın görevlerini yerine getirirken dengeli, objektif ve adil bir şekilde hareket etmek.
Dergiye gönderilen çalışmaları içeriğine göre değerlendirmek, hiçbir yazara ayrıcalık göstermemek.
Olası çıkar çatışmalarını önlemek adına gerekli önlemleri almak ve varsa mevcut beyanları değerlendirmek.
Sponsorlu çalışmaları veya özel konulardaki çalışmaları diğer çalışmalarla aynı şekilde ele almak.
Etik ihlali niteliğinde bir şikâyet olması durumunda, derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli prosedürleri uygulamak. Yazarlara, gelen şikâyete cevap vermek için bir fırsat vermek, çalışma kime ait olursa olsun gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçmamak.
Derginin amaç ve kapsamına uygun olmaması durumunda gelen çalışmayı reddetmek.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Editörün karar verme sürecine katkıda bulunmak için makaleyi objektif olarak zamanında incelemek ve sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek.
Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak. Değerlendirmeyi siyasi ve ekonomik çıkarlar gözetmeden yapmak.
Yayınlanacak makalenin kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yönlendirmelerde bulunmak ve çalışmayı titizlikle incelemek. Yorumlarını yapıcı ve nazik bir dille yazara iletmek.
Editör ve yazar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliğini korumak, gizlilik ilkesi gereği incelediği çalışmayı değerlendirme sürecinden sonra yok etmek, kör hakemliğe aykırı bir durum varsa editöre bildirmek ve çalışmayı değerlendirmemek.
Potansiyel çıkar çatışmalarının (mali, kurumsal, işbirlikçi ya da yazar ve yazar arasındaki diğer ilişkiler) farkında olmak ve gerekirse bu yazı için yardımlarını geri çekilmesi konusunda editörü uyarmak.
Yayıncının Etik Sorumlukları
Bilimsel bir çalışmada görev alan paydaşlardan yayıncının da bütün bu etik ilkeler kapsamında hareket etmesi gerekir.
Yayıncı, elinde bulundurduğu iletişim gücünü hiçbir bireysel çıkar gözetmeden kullanmak ve hedef kitlesini doğru yönlendirmekle yükümlüdür.
Bünyesinde yayınlanan her çalışmanın mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her ürünün arşivlenmesi görevini üstlenir.
Kişiler etik olmayan bir durumla karşılaştıklarında yayıncıyla iletişime geçmekten çekinmemelidir.
Çıkar Çatışması
Ekonomik veya kişisel fayda sağlanan durumlar çıkar çatışmasını meydana getirir. Bilimsel sürecin ve yayınlanan makalelerin güvenilirliği; bilimsel çalışmanın planlanması, uygulanması, yazılması, değerlendirilmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması sırasında çıkar çatışmalarının objektif bir şekilde ele alınmasıyla doğrudan ilişkilidir.
Finansal ilişkiler en kolay belirlenebilen çıkar çatışmalarıdır ve derginin, yazarların ve bilimin güvenilirliğini zedelemesi kaçınılmazdır. Bu çatışmalara bireysel ilişkiler, akademik rekabet veya entelektüel yaklaşımlar sebep olabilir. Yazarlar, çalışmanın tüm verilerine erişimi kısıtlayan veya verileri analiz etme, yorumlama, makaleleri hazırlama, yayınlama vb. yeteneklerine müdahale eden, hem kar amaçlı hem de kar amacı gütmeyen sponsorlarla anlaşmalara girmekten mümkün olduğunca kaçınmalıdır.
Çıkar çatışmalarının önlenmesi adına editörler, çalışmaların değerlendirilmesi sırasında aralarında herhangi bir ilişki bulunabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınmalıdır. Makaleler hakkında son kararı veren editörlerin de karar verecekleri hiçbir konu ile kişisel, profesyonel veya finansal bağlarının olmaması gerekir. Kişiler makalelerin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve bağımsız bir süreç yürütülebilmesi için olası çıkar çatışmaları ile ilgili olarak yayın kurulunu bilgilendirmelidir.
