Ortaokul Öğrencilerinin Matematiksel Bilişüstü Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından Belirlenmesi

Yıl 2020, , 150 - 169, 25.05.2020

Aysel Arslan

https://doi.org/10.33907/turkjes.714622

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada; ortaokul öğrencilerinin matematiksel bilişüstü farkındalıklarının cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumları açısından belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya dâhil olan örneklem grubunu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Sivas il merkezindeki yedi farklı ortaokula devam eden 399 kız, 408 erkek olmak üzere 807 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya ilişkin veriler, “Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Matematiksel Üstbiliş Farkındalık Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Ölçeğin toplam güvenirliği .905; bu çalışmada ise .916 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov (K-S), Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Bağımsız t testi, ANOVA ve Tukey analiz teknikleri kullanılmıştır. Katılımcıların matematiksel bilişüstü farkındalıklarına ilişin puan ortalamalarının cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumları açısından anlamlı düzeyde farklılık p<.05 gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Matematik, Bilişüstü farkındalık, Ortaokul öğrencisi

Kaynakça

• Açıkgül, K., & Şahin, K. (2019). Ortaokul öğrencilerinin matematik odaklı akademik risk alma davranışlarına ilişkin algılarının cinsiyet, sınıf düzeyi, üstbiliş ve tutum değişkenleri açısından incelenmesi. Journal of Social Sciences/Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 1-30. DOI Numarası: https://doi.org/10.14520/adyusbd.558120
• Ağpak, Y. E. (2019). Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri, matematiksel üstbiliş farkındalık düzeyleri ve arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Akın, A., Abacı, R., & Çetin, B. (2007). Bilişötesi farkındalık envanterinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(2), 655-680.
• Brown, A. L. (1978). Knowing when, where, and how to remember: A problem of metacognition. In R. Glasser (Ed.) Advances in Instructional psychology. (p.p. 79-165.) New York: Hillsdale.
• Bruning, R. H., Schraw, G. J., & Norby, M. M. (2014). Bilişsel psikoloji ve öğretim. (Trans Eds: Z. N. Ersözlü, R. Ülker). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Butterfield, E. C., Albertson, L. R., & Johnston, J. C. (1995). On making cognitive theory more general and developmentally pertinent. Memory performance and competencies: Issues in growth and development, 181-206.
• Çakıroğlu, A. (2007). Üstbiliş. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 21-27.
• Demir, H. A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Demircioğlu, H. (2008). Matematik öğretmen adaylarının üst-bilişsel davranışlarının gelişimine yönelik tasarlanan eğitim durumlarının etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Desoete, A. (2001). Off-line metacognition in children with mathematics learning disabilities. Doctoral Dissertation. Universiteit Gent, Dutch, Belgium.
• Dienes Z., & Perner J. (1999). A theory of implicit and explicit knowledge. Behavioral and Brain Sciences, 22, 735-808.
• Doğanay, A., & Demir, Ö. (2011). Akademik başarısı düşük ve yüksek öğretmen adaylarının ders çalışma sırasında bilişsel farkındalık becerilerini kullanma düzeylerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2021-2043.
• Flavell, J. H. (1979). Metacognitive and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental ınquiry. American Psychologyst, 34, 906-911.
• Kacar, M., & Sarıçam, H. (2015). Sınıf öğretmen adaylarının üstbiliş farkındalıkları ile matematik kaygı düzeyleri üzerine bir çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 137-152.
• Kahramanoğlu, R., & Deniz, T. (2017). Ortaokul öğrencilerinin üstbiliş becerileri, matematik özyeterlikleri ve matematik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 189-200.
• Kaplan, A., & Duran, M. (2016). Ortaokul öğrencilerine yönelik matematiksel üstbiliş farkındalık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 1-17.
• Kaplan, A., & Duran, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersine çalışma sürecinde üstbilişsel farkındalık düzeylerinin karşılaştırılması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 417-445.
• Karaçay, T. (1985). Matematik öğretiminin bugünkü durumu ve değerlendirmesi, matematik öğretimi ve sorunları. Ankara: TED Yayınları.
• Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37, 164.
• Kaya, N. B., & Fırat, T. (2011) İlköğretim 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin öğrenme-öğretme sürecinde üstbilişsel becerilerinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 56-70.
• Koç, C., & Arslan, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin başarı yönelimlerinin ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıklarının incelenmesi. Pegem Egitim ve Öğretim Dergisi / Pegem Journal of Education and Instruction, 5(5), 485. DOI: 1.14527/pegegog.2015.027
• Koç, C., & Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 745-778. DOI: http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2017.29
• Ku, K. Y. L., & Ho, I. T. (2010). Metacognitive strategies that enhance critical thinking. Metacognition Learning, 5, 251-267.
• Kuhn, D. (2000). Metacognitive development. Current Directions in Psychological Science, 9(5), 178-181.
• MEB (2018). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Memiş, A., & Arıcan, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 76-93.
• Noushad, P. P. (2008) Cognitions about cognitions: The theory of metacognition. 1 Nisan 2020 tarihinde http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED502151.pdf adresinden alınmıştır.
• Ormrod, J. E. (1990). Human learning: Principles, theories, and educational applications. Ohio: Merrill Publishing Co.
• Özsoy, G. (2007). İlköğretim beşinci sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin problem çözme başarısına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyi ile matematik öz yeterlik algısının matematik başarısına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Saraç, S., Önder, A., & Karakelle, S. (2014). Üstbiliş, zekâ ve metinden öğrenme performansı arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 39, 173.
• Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitive awareness. Instructional Science, 26, 113-125.
• Schraw, G. (2009). A conceptual analysis of five measures of metacognitive monitoring. Metacognition and Learning, 4(1), 33-45.
• Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19(4), 460-475.
• Schraw, G., & Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review. 7(4), 351-371.
• Tertemiz, N. (1994). İlkokulda aritmetik problemlerini çözmede etkili görülen bazı faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, E. Y., & Sarı, S. (2016). Matematik öğrenme ve problem çözmede üstbilişin rolü. E. Bingölbali, S. Arslan, & İ.Ö. Zembat (Eds.), Matematik eğitiminde teoriler içinde (pp. 655- 676). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, S. (2010). Üniversite öğrencilerinin biliş ötesi farkındalıkları ile benzer matematiksel problem türlerini çözmeleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Yıldız, E., & Ergin, Ö. (2007). Bilişüstü ve fen öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 175-196.
• Zimmerman, B. J. (1990). Self-regulated learning and academic achievement: An overview. Educational Psychologist, 25(1), 3-17.