Ortaokul Öğrencilerinin Geometri Öz-Yeterlik İnançlarının ve Geometrik Düşünme Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 29 - 52, 25.10.2019

Hasan Güner Berkant Gökhan Çadırlı

https://doi.org/10.33907/turkjes.602382

Cited By: 4

Öz

Bu
çalışmanın genel amacı, ortaokul öğrencilerinin geometrik düşünme düzeyleri ile
geometriye yönelik öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenlere göre
incelenmesidir. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
evrenini Kahramanmaraş ilinin Onikişubat ve Dulkadiroğlu ilçelerinde öğrenim
gören ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise bu
ilçelerin beş farklı ortaokulunda öğrenim gören 505 öğrenciden oluşmaktadır.
Araştırmanın verileri “Van Hiele Geometrik Düşünme Düzey Belirleme Testi” ve
“Geometriye Yönelik Öz-yeterlik İnançları Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmada
elde edilen sonuçlardan bazıları şunlardır: Ortaokul öğrencilerinin yarıdan
fazlasının geometrik düşünme düzeylerinin olması gereken düzeyin altında yer
aldığı, öğrencilerin geometrik düşünme düzeylerinin cinsiyet değişkeni ve okul
öncesi eğitim durumlarına göre değişmediği, sekizinci sınıf öğrencilerinin
geometrik düşünme düzeylerinin yedinci sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme
düzeylerinden daha yüksek olduğu, anne ve baba eğitim seviyesi yükseldikçe
öğrencilerin geometrik düşünme düzeylerinin de yükseldiği sonuçlarına
varılmıştır. Öğrencilerin geometriye yönelik öz-yeterlik inançlarının olumlu
olduğu, cinsiyet değişkeninin öğrencilerin geometriye yönelik öz-yeterlik
inançlarını etkilemediği, yedinci sınıf öğrencilerinin, okul öncesi eğitim alan
öğrencilerin ve anne baba eğitim durumu yüksek olan öğrencilerin geometriye
yönelik öz-yeterlik inançlarının daha yüksek olduğu sonuçlarına varılmıştır.
Ayrıca öğrencilerin geometrik düşünme düzeyleri ile geometriye yönelik
öz-yeterlik inançları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki
olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik öğretimi, geometri öğretimi, geometrik düşünme becerisi, geometri öz-yeterlik inancı, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Altun, M. (2015a). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi (19.Baskı). Bursa: Alfa Akademi.
• Altun, M. (2015b). İlköğretim ikinci kademede (6, 7, 8. sınıflarda) matematik öğretimi (11.Baskı). Bursa: Aktüel.
• Akkaya, S. Ç. (2006). Van Hiele düzeylerine göre hazırlanan etkinliklerin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin tutumuna ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Alaylı, F. G. (2012). Geometride şekil oluşturma ve şekli parçalarına ayırma çalışmalarında ilköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin düşünme süreçlerinin incelenmesi ve bu süreçteki düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aslan, D. ve Aktaş Arnas, Y. (2005). Okul öncesi dönemde geometri. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 3(9), 36-46.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Ayotola, A. ve Adedeji, T. (2009). The relationship between mathematics self-efficacy and achievement in mathematics. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 53-57.
• Baki, A. (2006). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Başer, N. ve Cantürk-Günhan, B. (2007). Geometriye yönelik öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 68-76.
• Baykul, Y. (2014). Ortaokulda matematik öğretimi (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Baykul, Y. (2016). İlkokulda matematik öğretimi (13.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (7.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2015). Sosyal bilimler için istatistik (17.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cantürk-Günhan, B. (2006). İlköğretim II. kademede matematik dersinde probleme dayalı öğrenmenin uygulanabilirliği üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Chen, P. ve Zimmerman, B. (2007). A cross-national comparison study on the accuracy of self-efficacy beliefs of middle-school mathematics students. The Journal of Experimental Education, 75(3), 221-244.
• Clements, D. H. ve Batista, M. T. (1992). Geometry and spatial reasoning. In D. A. Grouws (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching and learning. New York: Macmillan.
• Çağırgan-Gülten, D. ve Soytürk, İ. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin geometri öz-yeterliklerinin akademik başarı not ortalamaları ile ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 55-70.
• Çanakçı, O. (2008). Matematik problemi çözme tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çetin, B. (2009). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamalarının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin öz yeterliliklerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 130-141.
• Develi, H. M. ve Orbay, K. (2003). İlköğretimde niçin ve nasıl bir geometri öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 157.
• Duatepe, A. (2000). An Investigation on the relationship between Van Hiele Geometric level of thinking and demographic variables for preservice elementary school teachers. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Duatepe Paksu, A. (2016). Geometrik düşünme. E. Bingölbali, S. Arslan ve İ.Ö. Zembat (Ed.), Matematik Eğitiminde Teoriler (265-275). Ankara: Pegem Akademi.
• Erdoğan, A., Baloğlu ve Kesici, S. (2011). Gender differences in geometry and mathematics achievement and self-efficacy beliefs in geometry. Eurasian Journal of Educational Research, 43, 188-205.
• Erkek, Ö. ve Işıksal-Bostan, M. (2015). Uzamsal kaygı, geometri öz-yeterlik algısı ve cinsiyet değişkenlerinin geometri başarısını yordamadaki rolleri. İlköğretim Online, 14(1), 164-180.
• Fidan, Y. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme düzeyleri ve buluş yoluyla geometri öğretiminin öğrencilerin geometrik düşünme düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Fidan, Y. ve Türnüklü, E. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 185-197.
• Gül, B. (2014). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin üçgenler konusundaki matematiksel başarıları ile Van Hiele geometrik düşünme düzeyleri ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gürsakal, S. (2012). PISA 2009 başarı düzeylerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 441-452.
• Güven, B. ve Karpuz, Y. (2016). Geometrik muhakeme: Bilişsel perspektifler. E. Bingölbali, S. Arslan ve İ.Ö. Zembat (Ed.), Matematik Eğitiminde Teoriler (245-263). Ankara: Pegem Akademi.
• Halat, E. (2006). Geometri. H. Gür (Ed.), Matematik Öğretimi (271-310). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Hackett, G. ve Betz, N. E. (1989). An exploration of the mathematics self-efficacy/mathematics performance correspondence. Journal for Research in Mathematics Education, 20, 261-273.
• Hoffer, A. (1981). Geometry is more than proof. Mathematics Teacher, 74, 11-18.
• Hortaçsu, N. (1995). Parents’ education levels’, parents’ beliefs, and child outcomes, The Journal of Genetic Psychology. 156(3), 373-383.
• Idris, N. (2009). The impact of using geometers’ sketchpad on malaysian students’ achievement and Van Hiele geometric thinking. Journal of Mathematics Education, 2(2), 94-107.
• Işıksal, M. ve Aşkar, P. (2003). İlköğretim öğrencileri için matematik ve bilgisayar öz-yeterlik algısı ölçekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 109-118.
• Kaba, Y., Boğazlıyan, D. ve Daymaz, B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin geometriye yönelik tutumları ve öz-yeterlikleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 52, 335-350.
• Karakarçayıldız, R. Ü. (2016). 7. sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme düzeyleri ile çokgenleri sınıflama becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. (17.Baskı). İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Napıtıpulu, B. (2004). An exploration of students' understanding and Van Hiele levels of thinking on geometric constructions. Dissertation Abstract Index, 42(2), 172A.
• Oflaz, G. (2010). Geometrik düşünme seviyeleri ve zekâ alanları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Olkun, S. ve Toluk-Uçar, Z. (2006). İlköğretimde matematik eğitiminde çağdaş yaklaşımlar. Ankara: Ekinoks.
• Olkun, S. ve Toluk-Uçar, Z. (2014). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (6.Baskı). Ankara: Eğiten Kitap.
• Oral B., İlhan M. ve Kınay, İ. (2013). 8. sınıf öğrencilerinin geometrik ve cebirsel düşünme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 33-46.
• Özcan, B. N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin geometrik düşünme düzeylerinin geliştirilmesinde bilgiyi oluşturma süreçlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özkan, E. (2010). Geometri öz-yeterliği, cinsiyet, sınıf seviyesi, anne-baba eğitim durumu ve geometri başarısı arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Pusey, E. L. (2003). The Van Hiele model of reasoning in geometry: a literature review, Mathematics Education Raleigh. North Carolina State University.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Spot Matbaacılık.
• Senk, S. L. (1989). Van Hiele levels and achievement in writing geometry proofs. Journal for Research in Mathematics Education, 20(3), 309-321.
• Usıskın, Z. (1982). Van Hiele levels and achievement in secondary school geometry, University of Chicago, Cognitive Development and Achievement in Secondary School Geometry (CDASSG) Project.
• Uzar, F. N. (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine yönelik öz-yeterliğini besleyen kaynakların farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Van De Wella, J. A., Karp, K. S. ve Bay-Williams, J. M. (2013). İlkokul ve ortaokul matematiği (çev. Ed. S. Durmuş). (7.Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Van Hiele, P. M. (1986). Structure and insight: a theory of mathematics education. Florida: Academic Pres. Inc.
• Van Hiele, P. M. (1999). Developing geometric thinking through activities that begin with play, Teaching Children Mathematics, 5(6), 310-316.
• Yenilmez, K. ve Uygan, C. (2010). Yaratıcı drama yönteminin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin geometriye yönelik öz-yeterlik inançlarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 931-942.
• Yenilmez, K. ve Korkmaz, D. (2013). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin geometriye yönelik öz-yeterlikleri ile geometrik düşünme düzeyleri arasındaki ilişki, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 268-283.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, S. ve Özkan, E. (2013). Geometri başarısı, geometri öz-yeterliği, ebeveyn eğitim durumu ve cinsiyet arasındaki ilişkiler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 249-261.
• Yılmaz, Ç. (2011). 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin matematik güdüsü, kaygısı, öz-yeterlik inancı ve öz kavramı ile matematik dersine yönelik tutumları arasındaki ilişkiler (Şereflikoçhisar örneği). Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.