Öğretmen Adaylarına Göre Sosyal Bilgiler Dersinde Okul Dışı Öğrenmenin Etkililiği

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 27 - 51, 30.10.2020

Ayşe Seyhan

Öz

Bu çalışmanın amacı TÜBİTAK tarafından desteklenen bir bilim ve toplum projesi uygulamalarına katılan öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı eğitimin etkililiği ve kullanılması hakkında görüşlerini belirlemektir. Proje kapsamında uygulanan etkinlikler okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel çevre, coğrafi mekânlar, kurumlar ve doğanın eğitim amaçlı kullanılmasında öğretmen adaylarına planlama, etkinlik düzenleme ve uygulama aşamalarında gerekli bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Çalışma grubu Türkiye’de farklı üniversitelerin eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler öğretmenliği bölümlerinde okuyan 30 öğretmen adayından oluşmaktadır. Veriler proje amaçları doğrultusunda geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ve yansıtıcı günlüklerden elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi içerik analizi ile yapılmıştır. Elde edilen bulgular uygulanan etkinlikler ile öğretmen adaylarının okul dışı mekânlara yönelik bilgi ve farkındalıkların arttığını göstermektedir. Ayrıca, okul dışı öğrenmenin beceri kazandırma, değer geliştirme ve kavram öğretiminde etkili olduğu tespit edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul dışı eğitim, beceri, değer, öğretmen adayları, sosyal bilgiler

Destekleyen Kurum

TUBİTAK BİLİM TOPLUM PROJELERİ

Proje Numarası

118B877

Kaynakça

• Akkuş, A., & Meydan, A. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi ve coğrafi mekân uygulamalarının değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 4 (13), 14-30.
• Ata, B. (2006). Sosyal bilgiler öğretim programı. İçinde C. Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi: yapılandırmacı bir yaklaşım (71-83). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Auer, M. R. (2008). Sensory perception, rationalism and outdoor environmental education. International Research in Geographical and Environmental Education, 77 (1), 6-12.
• Barr, R. D., Barth, J. L. & Shermis, S. S. (1977). Defining the social studies. Arlington, VA: National Council for the Social Studies.
• Bozdoğan, A. E. (2012). Eğitim amaçlı gezilerin planlanmasına ilişkin fen bilgisi öğretmen adaylarının uygulamaları: altı farklı alan gezisinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1050-1072.
• Bunting. C. J. (2006). Interdisciplinary teaching through outdoor education. Champaign. IL: Human Kinetics.
• Chawla, L., & Cushing, D. F. (2007). Education for strategic environmental behavior. Environmental Education Research, 73(4), 437-452.
• Creswell, J. W. (2017). Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Çev Ed. Halil Ekşi, Ankara: Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi.
• Demir, M. K. (2007). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde gözlem gezisi yöntemini uygulama durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 323-341.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Eshach, H. (2007). Bridging in-school and out-of-school learning: formal, non-formal, and informal education Journal of Science Education and Technology, 16 (2), DOI: 10.1007/s10956-006-9027-1.
• Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34, 146-151.
• Hammerman, D. (1963). A case for outdoor education. The Clearing House. 38 (1), 54-56. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/30188189.
• Işık, H. (2008). İlköğretimde tarih konularının yerel tarih ile ilişkilendirilmesinin öğrenci başarısına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (4), 290-310.
• Lee, P. (2005). Putting principles into practice: understanding history. In S. Donovan & J. Bransford (Eds.), How students learn: history in the classroom (31-73). Washington D.C.: National Academic Press.
• Malkoç, S., & Kaya, E. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde sınıf dışı okul ortamlarının kullanımı. İlköğretim Online, 14 (3), 1079-1095.
• Manifold, M. C. (1995). Art education in the social studies. Erişim adresi: https://www.ericdigests.org/1996-4/art.htm.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. 2. Baskı. (Sadegül Akbaba Altun, Ali Ersoy Ed.), Ankara: Pegem Akademi.
• Muranen, J. (2014). The importance of out-of-school environmental education entities for ıntegrating environmental education into school curriculum. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Tampere Üniversitesi, Finlandiya.
• National Curriculum Standards for Social Studies (NCSS, 2014). The themes of social studies published on national council for the social studies. Erişim adresi: http://www.socialstudies.org.
• Safran, M., & Ata, B. (2006). Okul dışı tarih öğretimi, Tarih eğitimi makale ve bildiriler, Ankara: Gazi Kitabevi, 53-54.
• Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: içerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulamaları Araştırmaları Dergisi, 3, (2), 60-81.
• Seixas, P. (1996). Conceptualizing the growth of historical understanding. In D. Olson &N. Torrance (Eds.), The handbook of education and human development (765-783). Cambridge, MA: Blackwell.
• Şimşek, A. Kaymakçı, S. (Ed.). (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Tatar, N., & Bağrıyanık, K.E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11 (4), 883-896.
• Tokcan, H. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde yerel tarih. İçinde, Şimşek, A. & Kaymakçı S. (Ed.), Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi (143-170). Ankara: Pegem Akademi.
• Topçu, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları: öğretmen adayları ile fenomenolojik bir çalışma. International Education Studies, 10 (7), 126-142.
• Türkmen, H. 2010. İnformal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (39), 46-59.
• Uğurlu, N. B., & Aladağ, E. (2015). Mekânsal düşünmenin Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programındaki yeri ve öğretmenlerin bu beceri hakkındaki görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 22-42.
• Url-1 https://www.sri.com/research-development/out-school-learning.
• Wals, A. (1994). Action research and community problem‐solving: environmental education in an inner‐city, Educational Action Research, 2 (2), 163-182. doi:10.1080/0965079940020203.
• Wineburg, S. (2004). Crazy for history. Journal of American History, 90 (4), 1401-1414.
• Yeşilbursa, C. C. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde yerel tarih. İçinde, Şimşek, A. & Kaymakçı S. (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (143-170). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 11. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.