Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav (2018-2022) Matematik Sorularının Solo Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 19, 18.07.2024

Büşra Bal , Danyal Soybaş

https://doi.org/10.33907/turkjes.1291879

Öz

Ortaöğretim kurumlarına öğrenci seçme ve yerleştirmede merkezi sınavların büyük rolü olduğu bilinmektedir. Merkezi sınavın matematik test analizleri incelendiğinde sınava katılan öğrencilerin başarı ortalamasının düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Soruların bilişsel düzeylerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi gerekli bulunmuştur. Araştırma amacı, merkezi sınavlarda çıkan matematik sorularının SOLO taksonomisine göre değerlendirilmesidir. Doküman analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın dokümanlarını 100 adet merkezi sınav matematik test sorusu oluşturmuştur. İki araştırmacının görüşleri doğrultusunda dokümanlar analiz edilmiştir. Kodlamalar, her bir sorunun öğretim programında hangi kazanıma denk geldiği ve o kazanımın SOLO taksonomisinde hangi düzeyde olduğu belirlenerek yapılmıştır. Araştırma sonucunda merkezi sınav sorularının genellikle çok yönlü ve ilişkisel yapı düzeylerinde yer aldığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin merkezi sınava hazırlanmasına yönelik gerçekleştirilecek öğretimlerde SOLO taksonomisinden ve buna yönelik yapılan çalışma sonuçlarından faydalanılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav, matematik soruları, solo taksonomisi

Kaynakça

• Acet, İ., Acet, A., ve Kurnaz, M. A. (2021). 8. sınıf fen bilimleri öğretim programının ve 2019, 2020 yıllarına ait lgs sorularının solo taksonomisine göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 279-297. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.835873.
• Arı, A. (2013). Bilişsel alan sınıflamasında yenilenmiş bloom, solo, fink, dettmer taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290. https://doi.org/10.12780/UUSBD164.
• Ayyıldız, H. ve Cansız Aktaş, M. (2022). 8.sınıf matematik ders kitaplarının ve lgs matematik sorularının pisa temsil yeterliği açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 475-489. https://doi.org/10.24315/tred.910569.
• Bal, B. (2022). Ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav sorularının matematik öğretim programı ve solo taksonomisi kapsamında değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Biggs, J. ve Collis, K. F. (1982). Evaluating the quality of learning-the solo taxonomy. 1. baskı. Academic Press.
• Biggs, J. ve Tang, C. (2011). Teaching for quality learning at university. 4. baskı. Open University Press. Böke, K. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma. Böke, K. (Editör). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. 5. baskı. İstanbul: Alfa yayınları. s. 3-31. Çelik, H., Başer Baykal, N. ve Kılıç Memur, H. N. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education. 8(1), 379-406.
• Çetin, B. ve İlhan, M. (2016). Solo taksonomisi. Bingölbali E., Arslan S. ve Zembat İ.Ö. (Editörler). Matematik Eğitiminde Teoriler. 1. baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. s. 861-879.
• Dilekçi, S. (2022). Ortaokul matematik dersi kazanımlarının ve ünite değerlendirme sorularının solo taksonomisi ile incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Etyemez, E. (2021). Liselere giriş sınavı matematik soruları ile 8. sınıf matematik ders kitapları ünite değerlendirme sorularının bilişsel düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Görpe, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerinin solo taksonomisine göre analizi Yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• İlhan, M. (2015). Standart ve solo taksonomisine dayalı rubrikler ile puanlanan açık uçlu matematik sorularında puanlayıcı etkilerinin çok yüzeyli rasch modeli ile incelenmesi. Doktora tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• İlhan, M. ve Gezer, M. (2017). A comparison of the reliability of the solo- and revised bloom' s taxonomy-based classifications in the analysis of the cognitive levels of assessment questions. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 7(4), 637-662. https://doi.org/10.14527/pegegog.2017.023
• Kalaç, S. ve Çalışkan, P. (2022). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerinin solo taksonomisine göre incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 8(16), 235-254. https://doi.org/10.52096/jsrbs.8.16.14.
• Karakılıç, S., Arslan, S. ve Kutlu, D. (2019). 2016-2019 yıları arası yapılan liseye giriş sınavlarındaki matematik sorularının solo taksonomisine göre analizi. Baki, A., Güven, B. ve Güler, M. (editörler). 4. Uluslararası Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu. s. 1412-1425. Erişim adresi: http://www.bilmat.org/turkbilmat2019/dosyalar/files/fulltext-turcomat4-2019.pdf
• Karasar, N. (2018). Bilimsel irade algı çerçevesi ile bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler. 33.baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• MEB (2018). 2018 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Merkezi Sınavla Yerleşen Öğrencilerin Performansı. Erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/17094056_2018_lgs_rapor.pdf
• MEB (2019). 2019 Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav. Erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_06/24094730_2019_Ortaogretim_Kurumlarina_Iliskin_Merkezi_Sinav.pdf
• MEB (2020). 2020 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Merkezi Sınavla Yerleşen Öğrencilerin Performansı. Erişim adresi: http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/10084528_No14_LGS_2020_Merkezi_Sinavla_Yerlesen_Ogrencilerin_Performansi.pdf
• MEB (2021). 2021 Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav. Erişim adresi: http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_07/01113311_2021_Ortaogretim_Kurumlarina_Iliskin_Merkezi_Sinav.pdf
• MEB (2022). 2022 Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav. Erişim adresi: https://cdn.eba.gov.tr/icerik/2022/06/2022_LGS_rapor.pdf
• Öğdem, H. (2022). 9. sınıf matematik ders kitaplarındaki değerlendirme soruları ile tyt matematik testi sorularının solo taksonomisi açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Özbal, M. (2022). Liselere geçiş sistemi (lgs) matematik soruları ve pisa matematik sorularının karşılaştırmalı incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Sarıhan Musan, M. (2012). Dinamik matematik yazılımı destekli ortamda 8. sınıf öğrencilerinin denklem ve eşitsizlikleri anlama seviyelerinin solo taksonomisine göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Şahin, M. (2022). Liselere geçiş sistemi (lgs) matematik sorularının matematik dersi öğretim programına ve yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Şimşek, M. (2021). İlköğretim matematik öğretmenlerinin sınav soruları ile lgs sınavı matematik sorularının matematik öğretim programı alt öğrenme alanları ve yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Amasya Üniversitesi, Amasya.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 11.baskı. Ankara: Seçkin Yayınları. https://doi.org/10.18020/kesit.1279.
• Yılmaz, A. (2022). Ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme becerilerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Yılmaz, U. ve Doğan, M. (2022). 2021-lgs matematik alt testi sorularının öğrenme alanları ve yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 26(90), 459-476.