Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 159 - 179, 03.07.2020

Öz

Doğu Türkçesi yahut da İslami Orta Asya Türk edebî dili olarak adlandırılan dönemin Türkçenin tarihsel gelişiminde 19. yüzyıla kadar varlığını sürdürdüğü bilinir. Bu dönemde farklı tür ve konularda birçok eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerden biri de Hollanda Groningen Üniversitesi Kütüphanesi, Özel Koleksiyonlar bölümünde Hs. 474 arşiv numarasıyla korunmakta olan 14. yüzyılın geç dönemi ile tarihlendirilen içerisinde biri Arapça diğer ikisi Türkçe üç eser barındıran bir mecmuanın üçüncü bölümünü oluşturan Doğu Türkçesiyle yazılmış bir şiir seçkisidir. Bu yazmada mevcut olan ve bu yazının da konusu oluşturan manzum parçalar dörtlükler şeklinde kaleme alınmıştır ve ilgili yazmanın 33a-57b varakları arasında bulunmaktadır. Bu şiir seçkisi başından ve sonundan eksiktir. Hatta kimi manzum parçalara tekabül eden yerlerde yazma hasarlıdır. Metnin bir başlığı bulunmamaktadır. Yazmada her manzum parçanın başında Arapçası ile li-ġayrihī ‘bir başkası tarafından’ ifadesi yer alır. Metin dil özellikleri itibariyle yer yer Batı Türkçesine ilişkin unsurları ihtiva etse de Doğu Türkçesinin en yaygın özelliklerini korumaktadır. Temelde iki bölümden oluşan bu yazıda metinden yansıyan örneklerle kısa bir dil incelemesi sunulacak ve bunu metnin yazı çevirimi ve Türkiye Türkçesine aktarması izleyecektir.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

  • CLAUSON, Sir Gerard (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford: Oxford at the Clarendon Press.
  • BODROGLIGETI, András J. E. (2001). A Grammar of Chagatay. München: Lincom Europa.
  • ÇAKMAK, Serkan (2019). Atebetü’l-Hakâyık Edib Ahmed Yüknekî. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
  • ECKMANN, János (2017). Çağatayca El Kitabı, (çev. Günay Karaağaç). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • ERDAL, Marcel (1991). Old Turkic Word Formation. A Functional Approach to the Lexicon. Vol. I-II. Wiesbaden: Harrassowitz. (Turcologica 7.)
  • ERDEM UÇAR, Filiz Meltem (2016). “Çağatay Türkçesinde Tasvir Fiilleri”. Türkbilig, 32: 21-56.
  • NADALYAYEV, V. M. – Nasilov, D. M. – Tenişev, E. R. – Şçerbak, A. M. (1969). Drevnetyurkskiy Slovar’. Leningrad: Izdat. Nauka, Leningradskoe Otd. (Akademiya Nauk SSSR. Institut Yazıkoznaniya).
  • SCHMIDT, Jan (2012). Catalogue of Turkish Manuscripts in the Library of Leiden University and Other Collection in the Netherlands. Leiden & Boston: Brill.
  • TEKİN, Talat (2003). Orhon Türkçesi Grameri. İstanbul. (Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 9).
  • Yazma: http://facsimile.ub.rug.nl/cdm/compoundobject/collection/manuscripts/id/11581/rec/1 (Erişim tarihi: 02.05.2020).
Toplam 10 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dilbilim
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Uğur Uzunkaya

Proje Numarası -
Yayımlanma Tarihi 3 Temmuz 2020
Gönderilme Tarihi 7 Mayıs 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 24 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Uzunkaya, U. (2020). DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE. Türkoloji Dergisi, 24(1), 159-179.
AMA Uzunkaya U. DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE. Türkoloji Dergisi. Temmuz 2020;24(1):159-179.
Chicago Uzunkaya, Uğur. “DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE”. Türkoloji Dergisi 24, sy. 1 (Temmuz 2020): 159-79.
EndNote Uzunkaya U (01 Temmuz 2020) DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE. Türkoloji Dergisi 24 1 159–179.
IEEE U. Uzunkaya, “DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE”, Türkoloji Dergisi, c. 24, sy. 1, ss. 159–179, 2020.
ISNAD Uzunkaya, Uğur. “DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE”. Türkoloji Dergisi 24/1 (Temmuz 2020), 159-179.
JAMA Uzunkaya U. DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE. Türkoloji Dergisi. 2020;24:159–179.
MLA Uzunkaya, Uğur. “DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE”. Türkoloji Dergisi, c. 24, sy. 1, 2020, ss. 159-7.
Vancouver Uzunkaya U. DOĞU TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR ŞİİR SEÇKİSİ ÜZERİNE. Türkoloji Dergisi. 2020;24(1):159-7.