Bahaeddin Ögel ve Kırgızlar Hakkındaki Düşünceleri (Tarih, Şecere, Mit ve Destanlar)

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 124 - 142, 26.06.2019

Üçler Bulduk Abdrasul İsakov

Öz

Baheddin Ögel, Türk topluluklarının ortak tarihi üzerine büyük bir uzman ve
Türk halklarının kültürünü yüksek seviyede bilen bir ilim adamıdır. Onun
Kırgızlar hakkında verdiği malumatları ayrı ayrı vurgulamakta fayda vardır. Ögel’in
Kırgızların tarihi, efsaneleri, şecereleri, eposları, tarihi coğrafyası ve
arkeolojisi üzerine yazıp söyledikleri, Türk dilli Kırgız bilim adamları için
değerli bilgiler ihtiva etmektedir. Ögel çalışmalarında Kırgızlar ile Anadolu
Türklerinin kültürlerindeki benzerlikleri vurgulayıp yazmıştır. Ögel, Hun
devrindeki Yenisey Kırgızlarının tarihi, Kırgız kültürü, Kırgızların menşei,
Manas ve Er Töştük destanları gibi konularda ortaya koyduğu çok değerli
görüşlerini burada ele almaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

B. Ögel, Kırgızlar, Kırgız Tarihi, Kırgız Kültürü, Manas Destanı, Er Töştük

Bahaeddin Ögel and His Thoughts About the Kyrgz (History, Genealogy, Myths and Epics)

Öz

Bahaeddin Ögel was an outstanding historian who knew well the history and culture of Turkic nations. His writings about the Kyrgyz are also worth mentioning. Ögel’s researches about on the history, legends, genealogy, epics, historical geography and archeology of Kyrgyz people are valuable for scholars who are investigating this Turkic group. Ögel has specifically reported on the similarities of the Anatolian Turks and the Kyrgyz. Ögel stated his views on the history of Kyrgyz in Yenisei and Hun period, the culture of Kyrgyzstan, the epis of Manas, and Ertöştuk.

Anahtar Kelimeler

Bahaeddin Ögel, Kyrgyzs, Kyrgyz History, Kyrgyz Culture, The Epic of Manas, The Epic of Er Töştük

Kaynakça

• ÖGEL, B., “Dr. Muhaddere N. Özerdim, Bugün Çin Türkistanı’nda Yaşayan Halklardan Kırgız’ların Örf ve Adetleri. Adlı Makalesi Hakkında”, Türk Kültürü, c. IV, Sayı: 42, Nisan 1966, s. 61- 62. ______, “İlk Töles Boyları. Ugur, Ting-ling ve Kao-cheler”, Belleten, XII/48, Ankara 1948, s. 795-833. ______, “M.S. VI. Yüzyıldaki Kırgızlar’a Ait Kaynaklar Arasındaki Çelişkiler ve Sebepleri”, X. Türk Tarih Kongresi, 22-26 Eylül 1986, Ankara. ______, “Şine Usu Yazıtının Tarihi Önemi, Kutluk Bilge Külkağan ve Moyunçur”, Belleten, XV/59, Ankara 1951, s. 361-379. ______, “Türk Kılıcının Menşe ve Tekamülü Hakkında”, Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, c. VI, Sayı: 5, Kasım-Aralık 1948, s. 431-460. ______, “Uygur Devleti’nin Teşekkülü ve Yükseliş Devri”, Belleten, XIX/75, Ankara 1955, s. 331-376. ______, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, 2 cilt, Ankara 1981. ______, Erzurum Anıtlarında Eski Altay-Türk Sanatının İzleri, Erzurum 1947. ______, İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi, Ankara 2003. ______, Sino-Turcica. Çingiz Han ve Çin’deki Hanedanının Türk Müşavirleri, Taipei 1964. ______, Türk Kültür Tarihine Giriş, I-IX ciltler, Ankara 1978-1987. ______, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul 1971. ______, Türk Mitolojisi, 2 cilt, Ankara 2003. Манас энциклопедия. 1-том, Бишкек 1995.