Türkiye florası için yeni bir kayıt, Centaurea gulissashwilii (sek. Centaurea, Asteraceae)

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 106 - 113, 01.12.2020

Ergin Hamzaoğlu Murat Koç

Öz

Sarıdarı köyünden (Posof, Ardahan) toplanan Centaurea gulissashwilii, Türkiye florası için yeni bir kayıttır. Türün Türkiye’de var olduğunu gösteren, toplanmış örneğe dayanan herhangi bir yayına rastlanmamıştır. Centaurea (Asteraceae) seksiyonuna ait olan tür, Türkiye ve Balkanlarda yetişen Centaurea cuneifolia ile birçok karakter bakımından benzerdir. Ancak Centaurea gulissashwilii ikiyıllık veya kısa-yaşamlı çokyıllık yaşam süresi (çok yıllık değil), alttan üste kadar yoğun dallanması (üstten değil), 10–12 mm kapitulum boyu (12–15 mm değil) ve tercih ettiği bozkır habitatı (orman veya kumul değil) ile C. cuneifolia’dan farklıdır. Burada türün incelenen örneklere dayalı betimlemesi, genel dağılışı, Türkiye için koruma durumu, taksonomisi, habitatı ve bazı ekolojik tercihleri verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Compositae, Taksonomi, Türkiye, Centaurea, Yeni kayıt, Peygamberçiçeği

Kaynakça

• Bancheva, S. & Greilhuber, J. (2006). Genome size in Bulgarian Centaurea s.l. (Asteraceae). Plant Syst Evol 257(1–2): 95–117. DOI: 10.1007/s00606-005-0384-7.
• Efe, A., Aksoy, N., Güneş Özkan, N., Demir Oralı, D. & Aslan, S. (2013). Yuvacık Barajı Havzası’nın (Kocaeli-Sakarya) Florası. Ormancılık Dergisi 9(2): 56–92.
• Greuter, W., Aghababian, M. & Wagenitz, G. (2005). Vaillant on Compositae: systematic impact and nomenclatural consequences. Taxon 54(1): 149–174. DOI: 10.2307/ 25065315.
• Güner, A., Karabacak, E., Çıngay, B., Güneş, F., Eker, İ., Öztekin, M., Keskin, M. & Körüklü, T. (2014). [Ek 6 - Teknik Bitki Terimleri] In: Güner, A. (Ed.). Resimli Türkiye Florası. Cilt 1. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbul, pp. 445–527.
• Hilpold, A., García-Jacas, N., Vilatersana, R. & Susanna, A. (2014). Taxonomical and nomenclatural notes on Centaurea: A proposal of classification, a description of new sections and subsections, and a species list of the redefined section Centaurea. Collectanea Botanica 33: e001. DOI: 10.3989/collectbot.2013.v33.001.
• IUCN Standards and Petitions Committee (2019). Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria. Version 14. Prepared by the Standards and Petitions Committee. Committee. http://www.iucnredlist.org/documents/RedListGuidelines.pdf [11.10.2020].
• IPNI (2020). The International Plant Names Index (IPNI). http://www.ipni.org [23.10.2020].
• Ke, J. (2011). [Asteraceae] In: Wu, Z.Y., Raven, P.H. & Hong, D.Y. (Eds). Flora of China. Vol. 20–21. (Asteraceae). Science Press, Beijing & Missouri Botanical Garden Press, St. Louis.
• Plants of the World online (2020). http://www.plantsoftheworldonline.org [24.10.2020].
• Susanna, A. & García-Jacas, N. (2007). [Tribe Cardueae Cass.] In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (Eds.) Kubitzki’s The Families And Genera of Vascular Plants. Vol. 8. Springer, Berlin Heidelberg, pp. 123–147.
• Şirin, E., Çeçen, Ö., Bozkurt, M. & Ertuğrul, K. (2019). Centaurea uysalii (Cyanus/Asteraceae), a new species from Turkey. Turk J Bot 43(6): 809–816. DOI: 10.3906/bot-1901-12.
• Şirin, E., Uysal, T., Bozkurt, M. & Ertuğrul, K. (2020). Centaurea akcadaghensis and C. ermenekensis (Asteracaeae), two new species from Turkey. Mediterranean Botany 41(2): 173–179. DOI: 10.5209/mbot.68628.
• Thiers, B. (2020). Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden's Virtual Herbarium. http://sweetgum.nybg.org/ science/ih/ [11.10.2020].
• Tonian, T.R. (1980). Relation between chromosome number and some morphological feature of Centaureinae Less. representatives. Biologideskij Žurnal Armenii 33(5): 552–554.
• Tzvelev, N.N. (2001). [Centaurea L.] In: Bobrov, E.G. & Czerepanov, S.K. (Eds.). Flora of USSR. Vol. 28 (Translated from Russian: Smithsonian Institution Libraries). Amerind Publishing, Washington, D.C., pp. 529–530.
• Uysal, T. (2012). [Centaurea L.] In: Güner, A., Aslan, S., Ekim., T., Vural, M. & Babaç, M.T. (Eds.). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi & Flora Araştırmaları Derneği, İstanbul, pp. 127–140.
• Uysal, T., Hamzaoğlu, E., Ertuğrul, K. & Bozkurt, M. (2016). New species of Centaurea (Asteraceae) from Turkey. Phytotaxa 275(2): 149–158. DOI: 10.11646/ phytotaxa.275.2.6.
• Uysal, T. & Hamzaoğlu, E. (2017). A new Centaurea L. (Asteraceae) species from Turkey. Plant Biosystems 151(5): 813–821. DOI: 10.1080/11263504.2016.1211196.
• Wagenitz, G. (1975). [Centaurea L.] In: Davis, P.H. (Ed.). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 5. Edinburgh University Press, Edinburgh, pp. 465–585.
• Wagenitz, G. & Hellwig, F. H. (2000). Psephellus Cass. (Compositae, Cardueae) revisited with a broadened concept. Willdenowia 30: 29–44. DOI: 10.3372/wi.30.30102.