Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 86 - 97, 31.12.2021

Seda Okur Serdar Makbul Kamil Coşkunçelebi

https://doi.org/10.53803/turvehab.964109

Öz

Daha çok Kafkasya ve Avrupa'da yayılış gösteren Epilobium alpestre, mevcut kayıtlara göre Türkiye’nin kuzeydoğusundan bilinen tek popülasyonla temsil edilmektedir. Bu çalışma ile taksonun Türkiye’deki dağılımı, ayrıntılı morfolojik özellikleri ile polen ve tohum mikromorfolojik özellikleri verilerek türün sistematiğine katkı sağlanması amaçlanmıştır. E. alpestre, E. montanum taksonu ile yakın benzerlik göstermekle birlikte vertisilat yaprakları, parçalanmamış sitigması ve büyük tohumları (1,5−2 mm) ile kolaylıkla ayırt edilmektedir. E. alpestre aynı zamanda çubuklu polen süslemesi ve tanecikli-buruşuk tohum yüzeyi özellikleri ile karakterize edilmektedir. Bu çalışma ile E. alpestre’nin Türkiye’de bilinen doğrulanmış tek popülasyon ile temsil edildiği tespit edilmiş ve ayrıntılı morfolojik ve mikromorfolojik özellikleri belirlenerek genişletilmiş betimi yeniden oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Epilobium alpestre Mikromorfoloji Polen Türkiye

Destekleyen Kurum

TuBİTAK

Proje Numarası

113Z782

Teşekkür

Bu çalışma KBAG-113Z782 numaralı TÜBİTAK projesi tarafından desteklenmiştir.

Kaynakça

  • Boissier, E.P. (1875). Flora Orientalis. Vol. 3. H. Georg Bibliopolam, Genéva & Basel, pp 745-751.
  • Bolòs, O. & Vigo, J. (1984). Flora dels Països Catalans. Vol. 1. Barcino. Barcelona.
  • Chamberlain, D.F. & Raven, P.H. (1972). [Epilobium L.] In: Davis, P.H. [Ed.] Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 4. Edinburgh University Press, Edinburgh, pp. 183–196.
  • Chen, C., Hoch, P.C. & Raven, P.H. (1992). Systematics of Epilobium (Onagraceae) in China. Systematic Botany Monographs 34: 1−209.
  • Coşkunçelebi, K., Makbul, S. & Okur, S. (2016). Studies on the achene morphology of Turkish species of Scorzonera L. (Asteraceae) using light and scanning electron microscopy. Phytotaxa 247(1): 1−26. DOI: https://doi.org/10.11646/phytotaxa.247.1.1.
  • Coşkunçelebi, K., Makbul, S. & Okur, S. (2017). Seed morphology of Epilobium and Chamaenerion (Onagraceae) in Turkey. Phytotaxa 331(2): 169−184. DOI: https://doi.org/10.11646/phytotaxa.331.2.2.
  • Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. & Adıguzel, N. (2000). Red Data Book of Turkish Plants. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği & Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, Ankara.
  • Erdtman, G. (1952). Pollen Morphology and Plant Taxonomy. Almqvist & Wiksell, Stockholm, pp. 133-134.
  • Ford, V.S. & Gottlieb, L.D. (2007). Tribal relationships within Onagraceae inferred from PgiC sequences. Systematic Botany 32(2): 348–356.
  • Grossheim, A.A. (1962). Flora Kavkaza. Vol. 6. Akademiia nauk SSSR, Leningrad. (Rusça, Kiril alfabesi).
  • Güven, S., Makbul, S., Mertayak, F. & Coşkunçelebi, K. (2021). Anatomical properties of Epilobium and Chamaenerion from a taxonomical perspective in Turkey. Protoplasma 258(3): 827–847. DOI: 10.1007/s00709-020-01602-0.
  • Haussknecht, C. (1884). Monographie der Gattung Epilobium. Fischer, Jena.
  • Hoch, P.C. & Raven, P.H. (1992). Proposal to reject the name Epilobium brachycarpum Presl (Onagraceae). Taxon 30(3): 666. DOI: https://doi.org/10.2307/1219961.
  • Holden, R. (1916). Hybrids of the Genus Epilobium. The American Naturalist 50: 243-247.
  • IUCN (2017). Guidelines for using the IUCN Red List categories and criteria. Version 13. IUCN Species Survival Commission, Gland.
  • Jacquin, N.J. (1762). Enumeratio Stirpium Pleraumque, quae sponte crescunt in agro Vindobonensi. Joannis Paulis Kraus, Vindobonae.
  • Kitchener, G.D. & McKean, D.R. (1998). Hybrids of Epilobium brunnescens (Cockayne) Raven & Engelhorn (Onagraceae) and their occurrence in the British Isles. Watsonia 22(1): 49−60.
  • Krajsek, S.S., Dermastia, M. & Jogan, N. (2006). Determination key for Central European Epilobium species based on trichome morphology. Botanica Helvetica 116(2): 169−178. DOI: 10.1007/s00035-006-0770-y.
  • Krocker, A.J. (1787). Flora Silesiaca. Sumptibus G. T. Kornii, Vratislaviae.
  • Kundakçı, S. (2017). Türkiye Epilobium L. ve Chamerion (Rafınesque) Rafınesque ex Holub (Onagraceae) Taksonlarının nrDna ITS Dizilerine Dayalı Akrabalık İlişkileri (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
  • Kundakçı, S., Makbul, S., Coşkunçelebi, K. & Gültepe, M. (2018). Comparision of Turkish Epilobium (Onagraceae) s.l. taxa based on matK gene. 1. International Congress on Plant Biology, Konya, Turkey, pp. 182.
  • Levin, R.A., Wagner, W.L., Hoch, P.C., Nepokroeff, M., Pires, J.C., Zimmer, E.A. & Sytsma, K.J. (2003). Family-level relationships of Onagraceae based on chloroplast rbcL and ndhF data. Am J Bot 90(1): 107–115. DOI: 10.3732/ajb.90.1.107.
  • Mabberley, D.J. (1993). The plant book: A portable dictionary of the higher plants. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Makbul, S., Coşkunçelebi, K. & Okur, S. (2015). Taxonomical Contributions to Turkish Epilobium L. (Onagraceae) taxa based on trichome features. 6. Balkan Botanical Congress, Rijeka, Hırvatistan, pp. 88.
  • Nieto Feliner, G. (1997). [Epilobium L.] In: Castroviejo, S., Aedo, C., Benedí, C., Laínz, M., Muñoz Garmendia, F., Nieto Feliner, G. & Paiva J. (Eds.). Flora Iberica. Vol. 8. Real Jardín Botánico-CSIC, Madrid, pp. 101-131.
  • Okur, S. (2012). [Epilobium L.] In: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (Eds.). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi & Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul, pp. 627–629.
  • Okur, S. (2019). Türkiye Epilobium L. (Onagraceae) Taksonlarının Biyosistematik Yönden İncelenmesi (Doktora Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
  • Pignatti, S. (1982). Flora d’Italia. Vol. 2. Edagricole, Bolongo.
  • Punt, W., Hoen, P.P., Blackmore, S., Nilsson, S. & Le Thomas, A. (2007). Glossary of pollen and spore terminology. Review of Palaeobotany and Palynology 143(1−2): 1−81.
  • Rahimi, S., Mehrabian, A.R., Sheidai, M. & Sadr, M.M. (2018). Pollen Morphology of Onagraceae in Iran. Iranian Journal of Botany 24(1): 16−27. DOI: 10.22092/ijb.2018.122090.1204.
  • Raimann, R. (1893). [Onagraceae L.] In: Engler, A. & Prantl, K. (Eds.). Die Natürlichen Pflanzenfamilien. Engelmann, Leipzig.
  • Raven, P.H. (1968). [Epilobium L.] In: Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M. & Webb, D.A. (Eds.). Flora Europaea. Vol. 2. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 308311.
  • Raven, P.H. (1976). Generic and sectional delimitation in Onagraceae, tribe Epilobieae. Annals Missouri Botanical Garden 63(2): 326−340.
  • Raven, P.H. (1980). Hybridization and the nature of species in higher plants. The Canadian Botanical Association Bulletin (supplement) 13: 3−10.
  • Raven, P.H. (1988). [Onagraceae as a model of plant evolution] In: Gottlieb, L.D. & Jain, S.K. (Eds.). Plant Evolutionary Biology. Chapman and Hall, New York, pp. 85-107.
  • Rechinger, K.H. (1964). Flora of Lowland Iraq. J. Cramer, Weinheim.
  • Sennikov, A. (2011). Chamerion or Chamaenerion (Onagraceae)? The old story in new words. Taxon 60(5): 1485–1488. DOI: https://doi.org/10.1002/tax.605028.
  • Shteinberg, E.I. (1949). [Onagraceae] In: Shishkin, B.K. (Ed.) Flora of the USSR. Vol. 15. Izdatelstro Akademii Nauk SSSR, Moskva & Leningrad, pp. 429-465.
  • Skvarla, J.J., Rowley, J.R., Hoch, P.C. & Chissoe, W.F. (2008). Unique tetrads of Epilobium luteum (Onagraceae: Onagreae) pollen from Alaska. Brittonia 60(4): 398−404. DOI: 10.1007/s12228-008-9044-x.
  • Wagner, W.L., Hoch, P.C. & Raven, P.H. (2007). Revised Classification of the Onagraceae. Systematic Botany Monographs 83: 1−193.

Distribution and Bio-systematic Characteristics of the Epilobium alpestre (Onagraceae) Taxa in Turkey

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 86 - 97, 31.12.2021

Seda Okur Serdar Makbul Kamil Coşkunçelebi

https://doi.org/10.53803/turvehab.964109

Öz

Epilobium alpestre, one of the widespread Epilobium taxa in the Caucasia and Europe, is represented by one known population from the northeast of Turkey according to the current records. This study aimed to contribute to the systematics with botanical, palynological, and seed micromorphological characteristics, and distribution in Turkey of this species. Although E. alpestre closely resembles the E. montanum taxon, it is easily distinguished by its verticillate leaves, unsegmented stigma, and large seeds (1.5−2 mm). E. alpestre is also characterized baculate ornamentation of pollen and granulate-rugose ormanentation on seed surface. In this study, it was determined that Epilobium alpestre was represented by the only one confirmed population known in Turkey, and its detailed morphological and micromorphological features were determined and its expanded description was reconstructed.

Anahtar Kelimeler

Epilobium alpestre micromorphology pollen Turkey

Proje Numarası

113Z782

Kaynakça

  • Boissier, E.P. (1875). Flora Orientalis. Vol. 3. H. Georg Bibliopolam, Genéva & Basel, pp 745-751.
  • Bolòs, O. & Vigo, J. (1984). Flora dels Països Catalans. Vol. 1. Barcino. Barcelona.
  • Chamberlain, D.F. & Raven, P.H. (1972). [Epilobium L.] In: Davis, P.H. [Ed.] Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 4. Edinburgh University Press, Edinburgh, pp. 183–196.
  • Chen, C., Hoch, P.C. & Raven, P.H. (1992). Systematics of Epilobium (Onagraceae) in China. Systematic Botany Monographs 34: 1−209.
  • Coşkunçelebi, K., Makbul, S. & Okur, S. (2016). Studies on the achene morphology of Turkish species of Scorzonera L. (Asteraceae) using light and scanning electron microscopy. Phytotaxa 247(1): 1−26. DOI: https://doi.org/10.11646/phytotaxa.247.1.1.
  • Coşkunçelebi, K., Makbul, S. & Okur, S. (2017). Seed morphology of Epilobium and Chamaenerion (Onagraceae) in Turkey. Phytotaxa 331(2): 169−184. DOI: https://doi.org/10.11646/phytotaxa.331.2.2.
  • Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. & Adıguzel, N. (2000). Red Data Book of Turkish Plants. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği & Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, Ankara.
  • Erdtman, G. (1952). Pollen Morphology and Plant Taxonomy. Almqvist & Wiksell, Stockholm, pp. 133-134.
  • Ford, V.S. & Gottlieb, L.D. (2007). Tribal relationships within Onagraceae inferred from PgiC sequences. Systematic Botany 32(2): 348–356.
  • Grossheim, A.A. (1962). Flora Kavkaza. Vol. 6. Akademiia nauk SSSR, Leningrad. (Rusça, Kiril alfabesi).
  • Güven, S., Makbul, S., Mertayak, F. & Coşkunçelebi, K. (2021). Anatomical properties of Epilobium and Chamaenerion from a taxonomical perspective in Turkey. Protoplasma 258(3): 827–847. DOI: 10.1007/s00709-020-01602-0.
  • Haussknecht, C. (1884). Monographie der Gattung Epilobium. Fischer, Jena.
  • Hoch, P.C. & Raven, P.H. (1992). Proposal to reject the name Epilobium brachycarpum Presl (Onagraceae). Taxon 30(3): 666. DOI: https://doi.org/10.2307/1219961.
  • Holden, R. (1916). Hybrids of the Genus Epilobium. The American Naturalist 50: 243-247.
  • IUCN (2017). Guidelines for using the IUCN Red List categories and criteria. Version 13. IUCN Species Survival Commission, Gland.
  • Jacquin, N.J. (1762). Enumeratio Stirpium Pleraumque, quae sponte crescunt in agro Vindobonensi. Joannis Paulis Kraus, Vindobonae.
  • Kitchener, G.D. & McKean, D.R. (1998). Hybrids of Epilobium brunnescens (Cockayne) Raven & Engelhorn (Onagraceae) and their occurrence in the British Isles. Watsonia 22(1): 49−60.
  • Krajsek, S.S., Dermastia, M. & Jogan, N. (2006). Determination key for Central European Epilobium species based on trichome morphology. Botanica Helvetica 116(2): 169−178. DOI: 10.1007/s00035-006-0770-y.
  • Krocker, A.J. (1787). Flora Silesiaca. Sumptibus G. T. Kornii, Vratislaviae.
  • Kundakçı, S. (2017). Türkiye Epilobium L. ve Chamerion (Rafınesque) Rafınesque ex Holub (Onagraceae) Taksonlarının nrDna ITS Dizilerine Dayalı Akrabalık İlişkileri (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
  • Kundakçı, S., Makbul, S., Coşkunçelebi, K. & Gültepe, M. (2018). Comparision of Turkish Epilobium (Onagraceae) s.l. taxa based on matK gene. 1. International Congress on Plant Biology, Konya, Turkey, pp. 182.
  • Levin, R.A., Wagner, W.L., Hoch, P.C., Nepokroeff, M., Pires, J.C., Zimmer, E.A. & Sytsma, K.J. (2003). Family-level relationships of Onagraceae based on chloroplast rbcL and ndhF data. Am J Bot 90(1): 107–115. DOI: 10.3732/ajb.90.1.107.
  • Mabberley, D.J. (1993). The plant book: A portable dictionary of the higher plants. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Makbul, S., Coşkunçelebi, K. & Okur, S. (2015). Taxonomical Contributions to Turkish Epilobium L. (Onagraceae) taxa based on trichome features. 6. Balkan Botanical Congress, Rijeka, Hırvatistan, pp. 88.
  • Nieto Feliner, G. (1997). [Epilobium L.] In: Castroviejo, S., Aedo, C., Benedí, C., Laínz, M., Muñoz Garmendia, F., Nieto Feliner, G. & Paiva J. (Eds.). Flora Iberica. Vol. 8. Real Jardín Botánico-CSIC, Madrid, pp. 101-131.
  • Okur, S. (2012). [Epilobium L.] In: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (Eds.). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi & Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul, pp. 627–629.
  • Okur, S. (2019). Türkiye Epilobium L. (Onagraceae) Taksonlarının Biyosistematik Yönden İncelenmesi (Doktora Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
  • Pignatti, S. (1982). Flora d’Italia. Vol. 2. Edagricole, Bolongo.
  • Punt, W., Hoen, P.P., Blackmore, S., Nilsson, S. & Le Thomas, A. (2007). Glossary of pollen and spore terminology. Review of Palaeobotany and Palynology 143(1−2): 1−81.
  • Rahimi, S., Mehrabian, A.R., Sheidai, M. & Sadr, M.M. (2018). Pollen Morphology of Onagraceae in Iran. Iranian Journal of Botany 24(1): 16−27. DOI: 10.22092/ijb.2018.122090.1204.
  • Raimann, R. (1893). [Onagraceae L.] In: Engler, A. & Prantl, K. (Eds.). Die Natürlichen Pflanzenfamilien. Engelmann, Leipzig.
  • Raven, P.H. (1968). [Epilobium L.] In: Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M. & Webb, D.A. (Eds.). Flora Europaea. Vol. 2. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 308311.
  • Raven, P.H. (1976). Generic and sectional delimitation in Onagraceae, tribe Epilobieae. Annals Missouri Botanical Garden 63(2): 326−340.
  • Raven, P.H. (1980). Hybridization and the nature of species in higher plants. The Canadian Botanical Association Bulletin (supplement) 13: 3−10.
  • Raven, P.H. (1988). [Onagraceae as a model of plant evolution] In: Gottlieb, L.D. & Jain, S.K. (Eds.). Plant Evolutionary Biology. Chapman and Hall, New York, pp. 85-107.
  • Rechinger, K.H. (1964). Flora of Lowland Iraq. J. Cramer, Weinheim.
  • Sennikov, A. (2011). Chamerion or Chamaenerion (Onagraceae)? The old story in new words. Taxon 60(5): 1485–1488. DOI: https://doi.org/10.1002/tax.605028.
  • Shteinberg, E.I. (1949). [Onagraceae] In: Shishkin, B.K. (Ed.) Flora of the USSR. Vol. 15. Izdatelstro Akademii Nauk SSSR, Moskva & Leningrad, pp. 429-465.
  • Skvarla, J.J., Rowley, J.R., Hoch, P.C. & Chissoe, W.F. (2008). Unique tetrads of Epilobium luteum (Onagraceae: Onagreae) pollen from Alaska. Brittonia 60(4): 398−404. DOI: 10.1007/s12228-008-9044-x.
  • Wagner, W.L., Hoch, P.C. & Raven, P.H. (2007). Revised Classification of the Onagraceae. Systematic Botany Monographs 83: 1−193.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Yapısal Biyoloji , Koruma ve Biyolojik Çeşitlilik
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Seda Okur 0000-0002-8008-1933

Serdar Makbul 0000-0001-8798-0926

Kamil Coşkunçelebi 0000-0001-5713-6628

Proje Numarası 113Z782
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 2 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Okur, S., Makbul, S., & Coşkunçelebi, K. (2021). Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı. Türler Ve Habitatlar, 2(2), 86-97. https://doi.org/10.53803/turvehab.964109
AMA Okur S, Makbul S, Coşkunçelebi K. Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı. turvehab. Aralık 2021;2(2):86-97. doi:10.53803/turvehab.964109
Chicago Okur, Seda, Serdar Makbul, ve Kamil Coşkunçelebi. “Epilobium Alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri Ve Türkiye’deki Yayılışı”. Türler Ve Habitatlar 2, sy. 2 (Aralık 2021): 86-97. https://doi.org/10.53803/turvehab.964109.
EndNote Okur S, Makbul S, Coşkunçelebi K (01 Aralık 2021) Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı. Türler ve Habitatlar 2 2 86–97.
IEEE S. Okur, S. Makbul, ve K. Coşkunçelebi, “Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı”, turvehab, c. 2, sy. 2, ss. 86–97, 2021, doi: 10.53803/turvehab.964109.
ISNAD Okur, Seda vd. “Epilobium Alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri Ve Türkiye’deki Yayılışı”. Türler ve Habitatlar 2/2 (Aralık 2021), 86-97. https://doi.org/10.53803/turvehab.964109.
JAMA Okur S, Makbul S, Coşkunçelebi K. Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı. turvehab. 2021;2:86–97.
MLA Okur, Seda vd. “Epilobium Alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri Ve Türkiye’deki Yayılışı”. Türler Ve Habitatlar, c. 2, sy. 2, 2021, ss. 86-97, doi:10.53803/turvehab.964109.
Vancouver Okur S, Makbul S, Coşkunçelebi K. Epilobium alpestre (Onagraceae) Taksonunun Biyosistematik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı. turvehab. 2021;2(2):86-97.
 Kapak Resmi İndir