KOVID-19 SÜRECİNDE YAŞLI OLMAK: 65 YAŞ VE ÜSTÜ VATANDAŞLAR İÇİN UYGULANAN SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER VE MANEVİ SOSYAL HİZMET

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 35 - 42, 31.05.2020

Nevzat Gencer

Öz

Günümüz toplumlarında birey ve onun her türlü refahı merkezi öneme sahip bir konudur. Siyasi sistemler, ekonomik yapılanmalar, eğitimle ilgili planlamalar ve daha pek çok alandaki çalışmalar bireyin gelişmesini, ihtiyaçlarının karşılanmasını, rahatını, uyumunu, psikolojik ve sosyal açıdan iyi oluşunu öncelikli olarak ele almaktadır. Özellikle kültürümüzde var olan “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.” anlayışı insana verilen değeri göstermesi bakımından altı çizilmesi gereken bir husustur. Esasında bu anlayış sosyal hizmetin de temelini oluşturmaktadır. İnsanı odağa alan yaşatma anlayışı onun her türlü dezavantajıyla ilgilenilmesini, desteklenmesini ve ona hizmet edilmesini de gerekli kılmaktadır. Tam da bu noktada toplumumuzda 65 yaş üstü yaşlıların Kovid-19 salgını karşısında yüz yüze kaldıkları zorlu durum ele alınması gereken bir konu olarak karşımızda durmaktadır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlı nüfus oldukça fazladır. Bu yaşlı nüfusun bir kısmı aile bireyleriyle birlikte kalırken, bir kısmı da yalnız yaşamaktadır. Sokağa çıkmalarının sınırlandırıldığı/yasaklandığı yaşlı vatandaşlardan bazıları ise kendi ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekmektedir. Bu kişilerin ekonomik olarak desteklenmesi ve sağlık bakım ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir. Bu bağlamda çalışmada yaşlılara sunulan resmi ve gönüllü hizmetler incelenmiştir. Bu süreçte gönüllülerin ve özellikle de devletin bu imkânları sunarken sergilediği rencide etmeden kaçınan, koruyucu ve şefkatli yaklaşımı bir çeşit manevi sosyal hizmet uygulaması örneği olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kovid-19, Koronavirüs, Yaşlı Bakımı, Manevi Sosyal Hizmet, , Salgın

Kaynakça

• Akgün, G. E. (23 Mart 2020). Virüsle uğraşın, yaşlılarla değil!. https://www.akittv.com.tr/yazarlar/gunay-ertan-akgun/4062-virusle-ugrasin-yaslilarla-degil. (Erişim Ta- rihi: 11 Nisan 2020).
• Akpinar F. ve Ustun Y. (2020). Current information about SARS-COV-2 (COVID-19) infection in obstetrics and gynecology practice. Turk J Womens Health Neonatol, 2(1): 13-16.
• Carver, Charles S., Scheier, M. F. ve Weintraub, J. K. (1989). Assessing Coping Strategies: A Theoretically Based Approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 267-283.
• Coronavirus 2019-nCoV, CSSE. Coronavirus 2019-nCoV Global Cases by Johns Hopkins CSSE. (Available from:https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6).
• Çengelci, E. (1996). Cumhuriyet Türkiyesi’nde Sosyal Hizmetlerin Örgütlenmesi. Ankara: Şafak Matbaacılık.
• Çobanoğlu, N. (2020). Bireysel, Profesyonel, Toplumsal, Bilimsel ve Siyasal Etiği Yeniden Sorgulatan COVID-19 Pandemisi . Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(Ek Sayı 1), 36-42.
• Çorum Hakimiyet Gazetesi. (6 Nisan 2020). Başkan Aşgın’dan yaşlılara moral telefonu.http://www.corum hakimiyet.net/images/dosyalarim/6_nisanpdf__fea3f.pdf. Erişim Tarihi: 08 Nisan 2020.
• Demir Çelebi, Ç. ve Yukay Yüksel, M. (2014). Yaşlılık ve Yaşlılara Sunulan Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulamalarına Bir Bakış. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 175-202.
• Gencer, N. (2019). Palyatif Bakımın Manevi Boyutuna Alternatif Bir Yaklaşım Olarak Ritüelleştirme: Bir Kavram Analizi. Dini Araştırmalar, 22(56) 489-502 . DOI: 10.15745/da.583456.
• Gürsu, O. ve Ay, Y. (2018). Din, Manevi İyi Oluş ve Yaşlılık. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61), 1176-1190.http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018. 3007.
• Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y., vd. (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The Lancet, 395(10223), 497-506.
• İçişleri Bakanlığı. (2020). 65 Yaş ve Üstü ile Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi (21 Mart 2020). https://www.icisleri.gov.tr/65-yas-ve-ustu-ile-kronik-rahatsizligi-olanlara-sokaga-cikma-yasagi-genelgesi. (Erişim Tarihi: 06 Nisan 2020).
• İHA. (24 Mart 2020). Dışarı Çıkma Yasağına Uymayan Vatandaşlardan Yine İlginç Cevaplar. https:// www.youtube.com/watch?v=-wSAB6fV3f4. (Erişim Tarihi: 10 Nisan 2020)
• JHU Coronavirus Resource Centre. (Nisan 2020). Coronavirus COVID-19 Global Cases by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU). https://coronavirus.jhu.edu /map.html. (Erişim Tarihi: 12 Nisan 2020).
• Karcıoğlu, Ö. (2020). What is Coronaviruses, and how can we protect ourselves? Phnx Med J., 2(1), 66-71.
• Klavuz, M. A. ve Klavuz, E. (2016). Yaşlanma Döneminde Kayıplarla Başa Çıkmada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik içinde (Ed. A. Ayten, M. Koç, ve N. Tınaz), Dem Yayınları, 17-38.
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., vd. (2020). Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirus-infected pneumonia. New England Journal of Medicine, 382(13), 1199-1207. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316.
• Milliyet Gazetesi. (24 Mart 2020). Sosyal medyada paylaşıldı! Tepki çığ gibi büyüyor. https://www.milliyet.com.tr/gundem/son-dakika-sosyal-medyada-paylasildi-tepki-cig-gibi-buyudu-videoyukaldir-6172488. (Erişim Tarihi: 11 Nisan 2020).
• Nadeem, S. (2020). Coronavirus COVID-19: Available Free Literature Provided by Various Companies, Journals and Organizations around the World. Ournal Of Ongoing Chemical Research, 5(1): 7-13, Document ID:2020JOCR 37, doi:10.5281/zenodo.3722904.
• Öz, F. ve Hiçdurmaz, D. (2013). Stresle Başetmenin Bir Boyutu Olarak Spiritüalite. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(1), 50-56.
• Özcan, H., Elkoca, A. ve Yalçın, Ö. (2020). COVID-19 Enfeksiyonu ve Gebelik Üzerindeki Etkileri. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(Ek Sayı 1), 43-50.
• Sabah Gazetesi. (8 Nisan 2020). Toplum Bilimleri Kurulu Nedir, Kimlerden Oluşuyor, Görevi Nedir?. https://www.sabah.com.tr/gundem/2020/04/07/toplum-bilimleri-kurulu-nedir-toplum-bilimleri-kurulu-gorevi-nedir-kimlerden-olusuyor?paging=2. (Erişim Tarihi: 08 Nisan 2020).
• Seyyar, A. (2009). Tıbbî Sosyal Hizmetlerde Manevî Bakım. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Seyyar, A. (2014). Dünyada ve Türkiye’de Manevî Bakim Hukuku. http://www.manevibakim.com/bilim_alanlari/ manevibakim/makale_17.pdf. (Erişim Tarihi: 12 Nisan 2020).
• Seyyar, A. ve Yumurtacı, A. (2016). Afet Odaklı Acil Manevi Sosyal Hizmet Uygulamaları Bağlamında Türkiye’ye Yönelik Bir Model Önerisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 1-24.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Covid-19 Enfeksiyonunda Kimler Daha Fazla Risk Altında?. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid19-kimler-risk-altinda. (Erişim Tarihi: 06 Nisan 2020).
• Tomanbay, İ. (1999). Sosyal Çalışma Sözlüğü. Ankara: Selvi Yayınevi.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası.
• Velavan, T. P. ve Meyer, C. G. (2020). The COVID-19 epidemic. Tropical Medicine and International Health, 25(3), 1-3. DOI:10.1111/tmi.13383. Vikipedi. (2020). Türkiye’de 2020 koronavirüs pandemiisi. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_2020_koronavir%C3%BCs_pandemisi. (Erişim Tarihi: 06 Nisan 2020).
• Yerli, G. (2017). Yaşlılık Dönemi Özellikleri ve Yaşlılara Yönelik Sosyal Hizmetler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1278-1287. http:// dx.doi. org/10.17719/jisr.2017.1979.
• Zastrow, C. (2010). Sosyal Hizmete Giriş. Çev. D.B. Çiftci. Ankara: Nika Yayınevi.
• Zhou, P., Yang, XL, Wang, XG., vd. (2020). A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin. Nature, 559, 270-289. https://doi.org/10.1038/ s41586-020-2012-7.