Tek Ebeveyn Kadınların Sorunlarının Sosyal Hizmet Perspektifinden Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 85 - 107, 30.12.2021

Meliha Funda Afyonoğlu Aliye Beyza Bayyar Nur Feyzal Kesen Burak Morgül

Öz

Bu araştırmada tek ebeveyn kadın olan ailelerin yaşadıkları sorunların sosyal hizmet perspektifinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma modeli kullanılan bu çalışma; kartopu örneklem yöntemiyle ulaşılan 14 kadın katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile telefon aracılığıyla toplanmış, veriler MAXQDA 2018 programı ile analiz edilmiştir. Tek ebeveyn kadınların karşı karşıya kaldığı hukuksal, ekonomik, sosyal ve ebeveynlik rolüne ilişkin zorluklar, tek ebeveynli ailelerin bu zorluklarla baş etme mekanizmaları ve sosyal politikalara ilişkin değerlendirmeleri ile çözüm önerileri araştırmanın ana temalarını oluşturmuştur. Tek ebeveynli ailelere yönelik sosyal politikaların geliştirilmesi, özellikle kadınların istihdam olanaklarının artırılması, çocukların eğitim sürecinin ayni ve nakdi olarak desteklenmesi, tek ebeveynli ailelere sunulan psiko-sosyal desteklerin ve çocuk bakımı için kreş gibi imkanların artırılması araştırmanın temel önerilerinden olmuştur.

Anahtar Kelimeler

tek ebevenyli aileler, tek ebeveyn hane reisi kadınlar, bekar anneler, ailelerle sosyal hizmet, sosyal politika

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

The Evaluation of the Problems of Single Mothers from the Perspective of Social Work

Öz

This study aimed to evaluate the problems experienced by single-parent female families from the perspective of social work. Designed with qualitative research model; this study was carried out with 14 female participants reached by snowball sampling method. The data were collected by telephone with a semi-structured interview form, and the data were analyzed with the MAXQDA 2018 program. The main themes of the research are the legal, economic, social and parental role difficulties faced by single mothers, their coping mechanisms, their evaluations on social policies and their solutions. Developing social policies for single-parent families, increasing employment opportunities especially for women, supporting children's education process in kind and in cash, increasing the psycho-social support offered to single-parent families and opportunities such as nursery for child care are some of the main suggestions of the research.

Anahtar Kelimeler

single parent families, single parent household headed by women, single mothers, social work with families, social policy

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Acar, İ. (2013). Tek Ebeveynli Ailelerde Psikolojik Tepkiler İle Psikolojik Destek Almanın Klinik Sosyal Hizmet Açısından Analizi: Yalova Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yalova.
• Akoğlu, Ö. A., & Küçükkaragöz, H. (2018). Boşanma Nedenleri ve Boşanma Sonrasında Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Bir Araştırma: İzmir İli Örneği. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 29(1), 153-172.
• Amato, P. R. (2005). The Impact of Family Formation Change on the Cognitive, Social, and Emotional. The Future of Children, 15(2), 75-96.
• Arıcan, B. (2019). Tekebeveynli Kadınların Sosyal-psikolojik Sorunları ve Bu Sorunlarla Baş Etme Yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• ASAGEM. (2011). Tek Ebeveynli Aileler Araştırması (Yayın No: 148 b.). Ankara: T.C. Başbakanlık Aıle Ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Atila Demir, S., ve Genç Çelebi, Ş. (2017). Tek Ebeveynli Ailelerin Sorunları: Nitel Bir Araştırma. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi(13), 111-128. Avşar, E. (2019). Boşanmış ve Boşanmamış Ailelerin Çocuklarının Aile Aidiyeti ve Psikolojik Sağlamlığının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Aydıner Boylu, A. (2014). Tek Ebeveynli Ailelerde Finansal Sıkıntı ve Fonksiyonlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 55-72.
• Aydıner Boylu, A., ve Öztop, H. (2013). Tek ebeveynli aileler: Sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyoekonomi, 19(19), 209-220.
• Bayer, A. (2018). Ailede Yaşanan Anlaşmazlıklar ve Çözüm Önerileri Conflicts in Family and Proposals for its Resolution. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(1), 215-234.
• Bharat, S. (1988). Sıngle parent families consequences for single parents. The Indian Journal of Social Work(3), 227-238.
• Bulut, D. (2008). Kadınlarda Boşanma ve Kültür İlişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 19(2),111-118.
• Buz, S., ve Sevin, M. D. (2018). The profile of social and economic supported families: A retrospective study in Ankara/Sosyal ve ekonomik destek alan ailelerin profili: Ankara'da retrospektif bir çalışma. İçinde A. Erbaş (Ed.), Paradigms & Understanding Social Issues (1th ed., ss. 137-153). London: IJOPEC.
• Can, Y. & Aksu, N. B. (2016). Boşanma Sürecinde ve Sonrasında Kadın. Electronic Journal of Social Sciences, 15(58), 889-902.
• Canatan, Ç. (2018). Evli veya boşanmış ebeveyne sahip olan, 11-14 yaş arasındaki çocukların bağlanma stilleri ve sosyal fobi düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Canatan, K., Bilge, Y., ve Çapar, H. (2019). Tek Ebeveynli Aile Bağlamında Yaşayan Annelerin Sosyal Ve Psikolojik Problemleri: Küçükçekmece Örneği. 14(4). 1331-1354.
• Chanda, K., ve Pujar, L. (2018). Stress and Psychological Well-Being among Single Parents. International Journal of Pure and Applied Sciences, 6(4), 226-232.
• Charlene, M. K., Ribar, D. C., ve Stratton, L. S. (2005). Parental Child Care in Single-Parent, Cohabiting, and Married-Couple Families: Time-Diary Evidence from the United Kingdom. The American Economic Review, 95(2), 194-198.
• Coşan, B. (2018). Dünyada Ve Türkiye’de Sosyoekonomik Bir Problem Olarak Tek Ebeveynli Aile Olgusunun Çok Boyutlu Değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(41), 259-294.
• Doğan, İ. (2018). Eşi Vefat Etmiş Kadınlar ve Çocuklarının Psikososyal Durumlarının Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 4(15), 727-737. doi:10.26449/sssj.433
• Eamon, M. K., ve Wu, C.-F. (2011). Effects of unemployment and underemployment on material hardship in single-mother families. Children and Youth Services Review, 33(2), 233-241.
• Feyzioğlu, S. ve Kuşçuoğlu, C. (2011). Tek ebeveynli aileler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 26(26), 97-110.
• Gedik, E. (2018). Single Mothers Doing Family: Re-Forming Traditional Family in Turkey. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21(1), 71-101. Howard, T. U., ve Johnson, F. C. (1985). An Ecological Approach to Practice with Single-Parent Families. Social Casework, 66(8), 482-489.
• İlhan, Ü. D. (2020). 21. Yüzyılda Çalışma Hayatında Bir Damgalama ve Sosyal Dışlanma Unsuru Olmaya Devam Eden Boşanma Olgusu: Kadın Çalışanlar Üzerine Nitel Bir Analiz. İzmir İktisat Dergisi, 35(3), 511-530.
• Karaaslan, İ. ve Opçin, E. (2020). Tek Ebeveynli Ailelerin Aldıkları Sosyal Yardımlar ve Sosyal Yardım Beklentileri Üzerine Bir Araştırma. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(2), 81-103.
• Karaca Aydın, S. (2019). Kadınlar İçin Tek (Yalnız) Ebeveynlik ve Zorlukları. Atatürk Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 23-34. Kavşut, F. (2015). Tek Ebeveyn Olan Kadınların Sosyal Dışlanmışlık Sorunu: Ankara Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 50(1), 48-67.
• Kayma Güneş, D. (2007). Boşanma sürecindeki eşlerin aile içi ilişkileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Koç, İ. (2018). Türkiye’de Aile Yapısının Değişimi Sürecinde Tek Ebeveynli Ailelerin Oluşumu, Belirleyicileri Ve Refah Durumu (2006-2016). T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türkiye Aile Yapısı İleri İstatistik Analizi,Ankara: TDV Yayın Matbaacilik İşletmesi.
• Kotwal, N., ve Prabhakar, B. (2009). Problems Faced by Single Mothers. Journal of Social Sciences, 21(3), 197-204. Leve, L. D., ve Fagot, B. I. (1997). Gender-Role Socialization and Discipline Processes İn One- And Two-Parent Families. Sex Roles, 36(1), 1-21.
• Martin-West, S. (2019). The Role of Social Support as a Moderator of Housing Instability in Single Mother and Two-Parent Households. Social Work Research, 43(1), 31-42.
• Mattingly, M., Smith, K., ve Bean, J. (2011). Unemployment in the Great Recession: single parents and men hit hard. The Carsey School of Public Policy at the Scholars' Repository. 144. doi:https://dx.doi.org/10.34051/p/2020.144
• McLanahan, S. S., Wedemeyer, N. V., ve Adelberg, T. (1981). Network Structure, Social Support, and Psychological Well-Being in the Single-Parent Family. Journal of Marriage and Family, 43(3), 601-612.
• Morrison, N. C. (1995). Successful Single-Parent Families. Journal of Divorce ve Remarriage, 22(3-4), 205-219.
• Nieuwenhuis, R., ve Maldonado, L.C. (2018). The triple bind of single-parent families: Resources, employment and policies. Nieuwenhuis R. ve Maldonado L. (Eds.), içinde, The triple bind of single-parent families: Resources, employment and policies to improve wellbeing (s. 1-30). Chicago, UK; Chicago, IL, USA: Bristol University Press.
• Rani, N. I. (2006). Child care by poor single mothers: Study of mother-headed families in India. Journal of Comparative Family Studies, 37(1), 75-91.
• Richards, L. N., ve Schmiege, C. J. (1993). Problems and Strengths of Single-Parent Families: Implications for Practice and Policy. Family Relations, 42(3), 277-285.
• Sands, R. G., ve Nuccio, K. E. (1989). Mother-Headed Single-Parent Families: A Feminist Perspective. Affilia, 4(3), 25-41.
• Sanik, M. M., ve Mauldin, T. (1986). Single versus Two Parent Families: A Comparison of Mothers' Time. Family Relations, 35(1), 53-56. Shirley, M. H. H. (1986). Healthy Single Parent Families. Family Relations, 35(1), 125-132.
• Smith, M. J. (1980). Economic conditions in single-parent families: a longitudinal perspective. Social Work Research and Abstracts, 16(2), 20-24.
• Soygan, H. ve Gedik, E. (2019). Kocasız Yaşam: Yozgat’ta Boşanmış Kadınların Deneyimleri. Electronic Turkish Studies, 14(7). 3953-3966.
• Tekin Epik, M., Çiçek, Ö., ve Altay, S. (2017). Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Tarihsel Süreçte Ailenin Değişen/Değişmeyen Rolleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 35-58.
• Topçu, Z. (2020). Tek Ebeveynli Ailelerin Karşılaştığı Sosyoekonomik Sorunlarının ve Gereksinmelerinin İncelenmesi: Üsküdar Örneği. Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• TÜİK. (2021a). İstatistiklerle Aile, 2020. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=37251 adresinden alındı (Erişim: 25.05.2021).
• TÜİK. (2021b). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2020-37211 adresinden alındı (Erişim: 04.06.2021).
• Uğur, S. B. (2014). Günümüzde kadının boşanma deneyimleri: akademisyen kadınlar üzerine bir araştırma. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 293-326.
• Ünal, S. (2013). Sistemik Aile Terapilerinde Temel Kavramlar. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics, 6(1), 32-37. Weinraub, M., ve Wolf, B. M. (1983). Effects of Stress and Social Supports on Mother-Child Interactions in Single- and Two-Parent Families. Child Development, 54(5), 1297-1311.
• Whisenhunt, J. L.; Chang, C. Y. ; Parrish, M. S.; Carter, J. R. . (2019). The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 27(2), 188-198.
• Wu, C.-F., Chang, Y.-L., Rhodes, E., Musaad, S., ve Jung, W. (2020). Work-Hour Trajectories and Associated Socioeconomic Characteristics among Single-Mother Families. Social Work Research, 44(1), 47-57.
• Yusufoğlu, Ö., & Kızmaz, Z. (2016). Parçalanmış Ailelerde Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma: Elazığ Örneği. Social Sciences, 11(1), 27-40.