Variation of Rangeland Vegetation Characteristics According to Different Aspects

Yıl 2019, , 312 - 318, 31.10.2019

Halit Tutar , Kağan Kökten

https://doi.org/10.19159/tutad.614351

Öz

This research was conducted to compare four different aspects of a natural rangeland in Ormanardı Village of Central district in Bingöl province, South East Anatolia for hay yield and quality. In this
study; botanical composition by weight, hay yield, grazing capacity, crude
protein (CP) ratio and yield, acid detergent insoluble fiber (ADF) ratio,
neutral detergent insoluble fiber (NDF) ratio, dry matter consumption (DMC), digestible
dry matter consumption (DDMC) and relative feed value (RFV) properties were
investigated. According to the research, 67.5% of the botanical composition is
composed of poaceous plants and 32.5% of the plants belonged to other families,
while it is determined that there are no legume plants in the botanical
composition. In the study, it was found that hay yield ranged between
23.2-129.3 kg da^-1 according to rangeland aspects, and it was
statistically significant in terms of hay yield values of rangeland aspects
(p<0.01). Grazing capacity of the rangeland was calculated as 18.4 HB.
Percent contributions of grasses and other family plants in the hay yield were
67.5% and 32.5%, respectively. As a results of research, CP yield and ratio,
ADF, NDF, DMC, DDMC and RFV contents ranged between 2.3 to 16.7 kg da^-1,
9.9 to 16.7%, 34.8 to 37.4%, 52.5 to 62.7%, 1.92 to 2.08%, 59.7 to 61.7% and
between 91.8 to 109.4, respectively.

Anahtar Kelimeler

Pasture, grazing capacity, herbage yield, crude protein ratio, relative feed value

Mera Vejetasyon Özelliklerinin Farklı Yöneylere Göre Değişimi

Öz

Bu araştırma, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde
yer alan Bingöl ili, Merkez ilçesi, Ormanardı Köyü’nde bulunan doğal bir
meranın dört değişik yöneyinin verim ve kalite bakımından karşılaştırılması
amacıyla yapılmıştır. Çalışmada; ağırlığa göre botanik kompozisyon, kuru ot
verimi, otlatma kapasitesi, ham protein (HP) oranı ve verimi, asit deterjanda
çözünmeyen lif (ADF) oranı, nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF) oranı, kuru
madde tüketimi (KMT), sindirilebilir kuru madde tüketimi (SKM) ve nispi yem
değeri (NYD) özellikleri incelenmiştir. Araştırmada, ağırlığa göre botanik
kompozisyonun % 67.5’ini buğdaygiller, % 32.5’ini diğer familyalara ait
bitkiler oluştururken, botanik kompozisyon içinde baklagil bitkisinin olmadığı
tespit edilmiştir. Çalışmada kuru ot veriminin, mera yöneylerine göre
23.2-129.3 kg da^-1 arasında değiştiği ve mera yöneylerinin kuru ot
verimi değerleri açısından istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır
(p<0.01). Meranın otlatma kapasitesi 18.4 HB (Hayvan birimi) olarak
hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda, HP verimi ve HP oranı, ADF, NDF, KMT, SKM
ve NYD sırasıyla; 2.3-16.7, % 9.9-12.9, % 34.8-37.4, % 52.5-62.7, % 1.92-2.08,
% 59.7-61.7 ve 91.8-109.4 arasında olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mera, otlatma kapasitesi, ot verimi, ham protein oranı, nispi yem değeri

Kaynakça

• Ağın, Ö., 2012. Bingöl ili Yedisu ilçesi Karapolat köyü merasının verim ve botanik kompozisyonunun saptanması. Yüksek lisans tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bingöl.
• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011. Çayır Mera Yönetimi. I. Cilt (Genel İlkeler). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim, 1962. Range Research: Basic Problems and Techniques in Range Research. National Academy of Science, National Research Council Puplication.
• Anonim, 2017. Bingöl İli İklim Verileri. Bingöl Meteroloji Müdürlüğü, Bingöl.
• Anonim, 2019. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, (www.tuik.gov.tr), (Erişim tarihi: 25.07.2019).
• Anonymous, 1999. SAS User’s Guide: Statistic. Statistical Analysis Systems Institute Inc., Cary, NC.
• Aydın, A., 2014. Karacadağ’ın farklı yükseltilerindeki meralarında bitki tür ve kompozisyonları ile ot verim ve kalitelerinin belirlenmesi. Doktora tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Aydın, A., Çaçan, E., Başbağ, M., 2014. Mardin ili Derik ilçesinde yer alan bir meranın botanik kompozisyonunun belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(Özel Sayısı): 1631-1637.
• Babalık, AA., 2008. Isparta yöresi meralarının vejetasyon yapısı ile toprak özellikleri ve topoğrafik faktörler arasındaki ilişkiler. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Babalık, AA., Sönmez, K., 2010. Isparta İli Bozanönü Köyü kırtepe merasında botanik kompozisyonun belirlenmesi üzerine bir araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 12(17): 27-35.
• Bakır, Ö., 1970. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Arazisinde Bir Mera Etüdü. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 232, Ankara.
• Bilgin, F., 2010. Artvin Ardanuç-Aydın Köyü yaylası mera vejetasyonu ile bazı toprak özelliklerinin yükseltiye göre değişiminin irdelenmesi. Yüksek lisans tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Artvin.
• Budaklı Çarpıcı, E., 2011. Changes in leaf area index, light interception, quality and dry matter yield of an abandoned rangeland as affected by the different levels of nitrojen and phosphorus fertilization. Turkish Journal of Field Crops, 16(2): 117-120.
• Buzuk, G., Sabancı, C.O., Ertuş, M.M., 2009. Van ili Çaldıran ilçesi meralarının botanik kompozisyonları ve ot verimleri üzerine bir araştırma. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, s. 737-740.
• Cerit, T., Altın, M., 1999. Tekirdağ yöresi doğal meralarının vejetasyon yapısı ile bazı ekolojik özellikleri. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt: 3, 15-18 Kasım, Adana, s. 6-11.
• Cornellius, RD., Alınoğlu, N., 1962. Vejetasyon ölçme metodları ve otlatma kapasitesinin tayini. Tarım Bakanlığı Mesleki Kitaplar Serisi D. 66, Ankara.
• Çaçan, E., 2014. Bingöl ili Merkez ilçesi Yelesen-Dikme köyleri meralarının farklı yöney ve yükseltilerindeki bitki tür ve kompozisyonları ile ot verim ve kalitelerinin belirlenmesi. Doktora tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Çaçan, E., Başbağ, M., 2016. Bingöl ili Merkez ilçesi Yelesen-Dikme köylerinin farklı yöney ve yükseltilerde yer alan mera kesimlerinde botonik kompozisyon ve ot veriminin değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1): 1-9.
• Çınar, S., 2001. Adana İli Tufanbeyli İlçesi Hanyeri köyü merasında verim ve botanik kompozisyonun saptanması üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Erkovan, H.İ., Güllap, M.K., Daşcı, M., Koç, A., 2009. Changes in leaf area index, forage quality and above-ground biomass in grazed and ungrazed rangelands of Eastern Anatolia Region. Tarım Bilimleri Dergisi, 15(3): 217-223.
• Erkun, V., 1971. Hakkari ve Van İllerinde Mera Araştırmaları. Tarım Bakanlığı Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, G: 13, Ankara.
• Gökkuş, A., 1994. Türkiye’nin kaba yem üretiminde çayır-mera ve yem bitkilerinin yeri ve önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25: 250-261.
• Gökkuş, A., Avcı, M., Aydın, A., Mermer, A., Ulutaş, Z., 1993. Yükseklik eğim ve yöneyin mera vejetasyonlarına etkileri. Tarım Orman Köyişleri Bakanlığı Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayın No: 13.
• Güllap, M.K., 2010. Kargapazarı Dağında (Erzurum) farklı otlatma sistemi uygulamalarının mera bitki örtüsüne etkisi. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Koç, A., Gökkuş, A., 1994. Güzelyurt köyü (Erzurum) mera vejetasyonunun botanik kompozisyonu ve toprağı kaplama alanı ile bırakılacak en uygun anız yüksekliğinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 18: 495-500.
• Morrison, J.A., 2003. Hay and pasture management, chapter 8. extension educator, crop systems rockford extension center. (http://iah.aces.uiuc.edu/pdf/ Agronomy_HB/ 08chapter.pdf), (Erişim tarihi: 01.07.2017).
• Nadir, M., 2010. Tokat ili Yeşilyurt köyü doğal merasının botanik kompozisyon, kuru madde verimi ve kalitesinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Seydoşoğlu, S., 2018. Bazı doğal mera alanlarının bitki örtüsü özellikleri, mera durumu ve sağlığının belirlenmesi. Turkish Journal of Forestry, 19(4): 368-373.
• Seydoşoğlu, S., Çaçan, E., Sevilmiş, U., 2019. Determination of botanical composition, yield and pasture quality ratings of infertile pastures in Kozluk district of Batman province of Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 28(4A): 3388-3394.
• Seydoşoğlu, S., Kökten, K., 2019. Batman mera vejetasyonlarının bazı özellikleri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 23(1): 60-68.
• Seydoşoğlu, S., Kökten, K., Sevilmiş, U., 2018. Mardin il ve ilçelerine bağlı köy meralarının temel vejetasyon özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5(4): 406-413.
• Şahinoğlu, O., 2010. Bafra ilçesi Koşu köyü merasında uygulanan farklı ıslah yöntemlerinin meranın ot verimi, yem kalitesi ve botanik kompozisyonu üzerine etkileri. Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Şen, Ç., 2010. Kilis ilinin bazı köylerindeki meralarda vejetasyon yapısı üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Taşdemir, V., 2015. Elazığ ili Karakoçan ilçesi Bahçecik köyü merasında verim ve botanik kompozisyonunun saptanması üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bingöl.
• Tosun, F., Altın, M., 1986. Çayır Mera Yayla Kültürü ve Bunlardan Faydalanma Yöntemleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Yayın No: 9, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Basımevi, Samsun.
• Tükel, T., 1981. Ulukışla’da korunan tipik bir step dağ merası ile eş orta malı meraların bitki örtüsü ve verim güçlerinin saptanması üzerine araştırmalar. Doçentlik tezi (Basılmamış), Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adana.
• Tükel, T., Hatipoğlu, R., 1997. Çayır Mera Amenajmanı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Genel Yayın No: 191, Ders Kitapları Yayın No: A-59, Adana.
• Türker, A.H., Tükel, T., 2006. Mersin-Tarsus Olukkoyak köyü Topakardıç mevkisinde 1997 yılından beri korunmuş ağaçlandırma sahasındaki otsu vejetasyonun özellikleri üzerine bir araştırma. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Doğa Dergisi, 12: 1-39.
• Uzun, F., 2010. Tarla Bitkilerinde Laboratuvar Analizleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ders Notu No: 1, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Basımevi, Samsun.
• Van Soest, P.J., 1963. The use of detergents in the analysis of fibre feeds. II. A rapid method for the determination of fibre and lignin. Journal of the Association of Official Analytical Chemists, 46: 829-835.
• Van Soest. P.J., Wine, R.H., 1967. The use of detergents in the analysis of fibrous feeds. IV. Determination of plant cell wall constituents. Journal of the Association of Official Analytical Chemists, 50: 50-55.
• Yılmaz, T., 1977. Konya İli Sorun Alanlarında Oluşan Meraların Bitki Örtüsü Üzerinde Araştırmalar. Tarım Bakanlığı Toprak Su Genel Müdürlüğü, Konya Bölge Toprak Su Araştırma Enstitüsü Yayınları Genel Yayın No: 46, Raporlar Serisi, No: 32, Konya.