Diyarbakır’da Buğday Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumlarının Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 183 - 190, 31.10.2018

Fırat Pala , Hüsrev Mennan , Fatih Çığ , Halil Dilmen

https://doi.org/10.19159/tutad.342885

Cited By: 3

Öz

Bu araştırma hasat edilen buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi amacıyla Diyarbakır ilinde 2017 yılında yapılmıştır. Bu amaçla buğday tarımının yoğun yapıldığı 10 ilçedeki buğday ürünlerinden 100 örnek alınmıştır. Toplanan örnekler eleklerden (6-60 mesh) geçirilmek suretiyle içerisinde bulunan kaba ve cansız materyali alınmış, kalan kısımdaki yabancı ot tohumları ayrılmıştır. Yabancı ot tohumları binoküler mikroskop altında incelenerek tür teşhisleri gerçekleştirilmiştir. Diyarbakır ilinde hasat edilen buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarının oranı % 0.51 olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen bu yabancı ot tohumları 8 farklı familyadan 28 farklı yabancı ot türüdür. Bu yabancı otlardan en fazla karışımın 13 tür ile Poaceae familyasına ait olduğu görülmüştür. En yoğun bulunan yabancı otların Avena fatua ve Avena sterilis olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, alınan 50.000 g buğday örneği içerisinde yabancı madde (yabancı ot tohumu+cansız maddeler) karışım miktarı ağırlık olarak 485.3 g ve karışım oranı ise % 1.0 olarak tespit edilmiştir. Yabancı ot tohum sayısı 633 adet ve tohum ağırlığı 10.96 gram bulunmuştur. Böylece 2016 yılı için Diyarbakır’da 2.638.909 da alanda 845.105 ton üretilen buğday ürününe hasatta yaklaşık 8.544 ton yabancı ot tohumu ve yabancı madde karıştığı söylenebilir. Buğday içerisinde bulunan yabancı maddenin niteliği ve niceliği buğdayın kalitesini etkileyen kriterlerden birisidir. Yabancı otların öğütme değeri olmadığından bunların buğday üretimi esnasında etkili bir şekilde kontrol edilmesi veya öğütme öncesi ayıklanması gıda ve halk sağlığı bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, buğday, tohum, yabancı ot, safiyet

Determination of Weed Seeds Mixed with Wheat Product in Diyarbakır

Öz

This research was performed to determine the weed seeds that are mixed into the harvested wheat crop in Diyarbakir in 2017. For this purpose, 100 samples were taken from wheat products on 10 provinces wheat cultivated intensively. Collected specimens were passed through sieves (6-60 mesh) and the crude and inanimate material in them was taken and the remaining weed seeds were separated. Weed seeds were examined under the binocular microscope and species identification was carried out. It was determined that the ratio of weed seeds in the wheat mass harvested in Diyarbakır was 0.51%. These weed seeds identified are 28 different weed species from 8 different families. It was found that the most of these weeds belonged to the Poaceae family with 13 species. It was found that the most of these weeds belonged to members of the Poaceae family with 13 species. It had been determined that the most dense weeds were Avena fatua and Avena sterilis. As a result, the amount of impurities (weed seeds + inanimate substances) in the 50.000 g wheat sample taken was determined as 485.3 g by weight and the mixing ratio was 1.0%. The number of weed seeds was 633 and the weight of seeds was 10.96 grams. Thus, it can be estimated that about 8.544 tons of weed seeds and impurities are mixed in 845.105 tons wheat produced in Diyarbakir on 2.638.909 da land for the year 2016. The quality and quantity of impurities in wheat is one of the criteria affecting the quality of wheat. Since weeds are not worth milling, it is important that they are controlled effectively during wheat production, or weeding out weeds pre-grinding is important for food and public health.

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, wheat, seeds, weeds, purity

Kaynakça

• Anonim, 2016. Bitkisel Üretim. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim tarihi: 16.05.2017).
• Anonim, 2017. Zehirli Yabancı Otlar. http://www.turkiyeherboloji.org.tr/otlar.asp?tur=6. (Erişim tarihi: 24.07.2017).
• Anonymous, 2014. Crop Production Data. http://www.fao.org/faostat/en/#data. (Erişim tarihi: 01.04.2017).
• Arısoy, H., Oğuz, C., 2005. Tarımsal araştırma enstitüleri tarafından yeni geliştirilen buğday çeşitlerinin tarım işletmelerinde kullanım düzeyi ve geleneksel çeşitler ile karşılaştırmalı ekonomik analizi: Konya ili örneği. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Asav, Ü., Kadıoğlu, İ., 2014. Rusya Fedarasyonu’ndan Türkiye’ye ithal edilmek üzere Trabzon Limanı’na gelen buğdaylardaki yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(4): 29-36.
• Baş, A., Karaca, M., Güncan, A., 2016. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının tespiti ve dağılışları. Turkish Journal of Weed Science, 19(2): 49-60.
• Bojnansky, V., Fargasova, A., 2007. Atlas of seeds and fruits of Central and East-European flora, The Carpathian Mountains Region, Netherlands.
• Boz, Ö., 2000. Aydın ili buğday ekim alanlarında bulunan yabancı otlar ile rastlama sıklıkları ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 3(2): 1-11.
• Boz, Ö., Doğan, M.N., Dura, S., 2000. Denizli ili buğday ekim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 3(1): 37-52.
• Dickinson, R., Boyer, F., 2014. Weeds of North America. The University of Chicago Press, Chicago, IL.
• Gökalp, Ö., Üremiş, İ., 2015. Mardin’de buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1): 23-30.
• Güncan, A., 1981. Anadolu’nun doğusunda buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları, yoğunlukları ve önemlilerinin oluşturdukları bitki toplulukları (Assosiation) üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Erzurum.
• Güncan, A., 2014. Yabancı Ot Mücadelesi. Selçuk Üniversitesi Yayınevi, Konya.
• Gürsu, Z., 2015. Kırklareli ili buğday ekim alanlarında görülen önemli yabancı ot türleri, yoğunlukları ve rastlanma sıklıklarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Hanff, M., 1982. The Arable Weeds of Europe. BASF United Kingdom Limited, Lady Lane, Hadleigh, Suffolk.
• Kaya Altop, E., Mennan, H., Işık, D., 2017. Buğday ekim alanlarında sorun olan Bifora radians Bieb.(Kokarot)’ın ALS inhibitörü herbisitlere dayanıklılığının PCR temelli olarak belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32(2): 153-163.
• Kitiş, Y.E., Boz, Ö., 2003. Isparta ili buğday ekim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 6(1): 24-25.
• Koch, W., Hurle, K., 1978. Grundlagen der Ukrautbekampfung, Verlag Eugen Ulmer, Stutart.
• Kordali, Ş., Zengin, H., 2009. Bayburt ilinde arpa, buğday ve mercimek tohumluklarındaki yabancı ot türlerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2): 43-55.
• Mennan, H., 1993. Samsun ili buğday ekim alanlarında görülen yabancı ot türlerinin belirlenmesi ve önemli türlerin çimlenme ve gelişme biyolojilerinin araştırılması. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Mennan, H., Işık, D., 2003. Buğday tohumluğunda bulunan yabancı ot tohumlarının yoğunlukları ve bitkiye dönüşüm oranlarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 6(1): 8-15.
• Mennan, H., Uygur, F.N., 1994. Samsun ili buğday ekim alanlarında görülen yabancı otların saptanması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 25- 35.
• Monaco, T.J., Weller, S.C., Ashton, F.M., 2002. Weed Science-Principles and Practices. Johnwiley & Sons, Inc, 4th ed., New York.
• Odum, E.P., 1971. Fundamentals of Ecology. W. B. Saunders Company, Philadeiphia, London, Toronto, 574 p.
• Özer, Z., Kadıoğlu, İ., Önen, H., Tursun, N., 2003. Herboloji (Yabancı Ot Bilimi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 20, Kitaplar Serisi No: 10, Genişletilmiş 3. Baskı, Tokat.
• Özer, Z., Önen, H., Tursun, N., Uygur, F.N., 1999. Türkiye’nin Bazı Önemli Yabancı Otları (Tanımları ve Kimyasal Savaşımları). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 38, Kitap Serisi No: 16, Tokat.
• Özkil, M., Kara, A., 2006. Trakya bölgesinde selektörden önce ve sonra buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının ve yoğunluklarının belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 45-52.
• Pala, F., Mennan, H., 2017. Diyarbakır ili buğday tarlalarında bulunan yabancı otların belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 57(4): 447-461.
• Picon, S.J., Blanco Carmona, J.G., Garces Sotilis, M.D., 1991. Occupational asthma caused by vetch (Vicia sativa). The Journal of Allergy and Clinical Immunolgy, 88(1): 135-136.
• Seçmen, Ö., Leblebici, E., 1987. Yurdumuzun Zehirli Bitkileri. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Baskı İşleri, İzmir.
• Sırma, M., Kadıoğlu, İ., Güncan, A., 1997. Tokat ve yöresinde tohumluk buğdayda selektörden önce ve sonra ürüne karışan yabancı ot tohumlarının ve yoğunluklarının belirlenmesi. Türkiye II. Herboloji Kongresi, 1-4 Eylül, Ayvalık-Balıkesir, s. 279-287.
• Suter, R.J., 2002. Suspected cyanide poisoning in cows fed vetch (Vicia sativa) hay. Australian Veterinary Journal, 80(5): 282.
• Şin, B., Kadıoğlu, İ., Kamışlı, B., 2016. Tokat ilinde buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science, 19(2): 28-37.
• Tepe, I., 1998. Van’da buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının yoğunluk ve dağılımları. Türkiye Herboloji Dergisi, 1(2): 1-13.
• Tepe, I., 2014. Yabancı Otlarla Mücadele. Sidas Medya Ziraat Yayın No: 031, İzmir.
• Tursun, N., 2002. Kahramanmaraş ili ve ilçelerinde buğday ekim alanlarında sorun olan yabancı otların belirlenmesi. Türkiye Herboloji Dergisi, 5(1): 1-11.
• Tursun, N., Kantarcı, Z., Seyithanoğlu, M., 2004. Adıyaman ve Gaziantep bölgelerinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Türkiye Herboloji Dergisi, 7(1): 1-12.
• Tursun, N., Kantarcı, Z., Seyithanoğlu, M., 2006. Kahramanmaraş’ta buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(2): 110-115.
• Uluğ, E., Kadıoğlu, İ., Üremiş, İ., 1993. Türkiye’nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No: 78, Adana.
• Uygur, F.N., Koch, W., Walter, H., 1986. Çukurova Bölgesi Buğday-Pamuk Ekim Sisteminde Önemli Yabancı Otların Tanımı, PLTS 4(1). Josef Margraf, Aichtal.
• Üstüner, T., Güncan, A., 2002. A Research on weed species which are problem, importance, biology of germination and control possibilties of them in potato fields in Nigde province. Ph. D Thesis, Department of Plant Protection, Selcuk University, Konya, Turkey.
• Wagstaff, D.J., 2008. International Poisonous Plant Checklist: An Evidence-Based Reference. CRC Press, Taylor & Franchis Group, New York.
• Watt, J.M., Gerdina, M., Brandwijk, B., 1962. Medicinal and Poisonous Plants of Southern and Eastern Africa. E. and S. Livinstone Ltd., London, pp. 173-175.
• Yang, J., Tang, L., Guan Y.L., Sun, W.B., 2012. Genetic diversity of an alien ınvasive plant mexican sunflower (Tithonia diversifolia) in China. Weed Science, 60(4): 552-557.
• Zengin, H., 1996. Erzurum ve ilçelerinde yazlık buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları ve yoğunlukları üzerine araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(3): 411-422.
• Zimdahl, R.L., 2007. Fundamentals of Weed Science. Academic Press in an Imprint of Elsiver, 3rd ed., Burlington, MA.