KALKINMA YOLU PROJESİNİN ULUSLARARASI ULAŞTIRMA KORİDORLARI VE EKONOMİK KALKINMA AÇISINDAN ETKİLERİNİN İRDELENMESİ

Yıl 2024, Sayı: 1, 114 - 133, 31.12.2024

Burak Aykan

Öz

Teknolojinin gelişmesi ile mesafeler daha kolay bir şekilde kat edilmektedir. Bu durum avantajının yansıra birçok dezavantajı da getirmektedir. Uluslararası koridor ve güzergahların dışında kalan ülkeler ekonomik olarak rekabet ortamında var olma başarısı gösterememektedir. Diğer yandan uluslararası krizlerde çok hızlı yayılabilmektedir. Örneğin, Covid-19, Süveyş Kanalı’nın kaza sebebiyle tıkanması, Rusya-Ukrayna savaşı ve Kızıldeniz çevresindeki güvenlik endişeleri gibi küresel krizler, ulaşım güzergâhlarının çeşitlendirilmesi ihtiyacını ortaya koymuş ve dikkatleri kombine taşımacılığa çevirmiştir. Türkiye, Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridoru ve Basra Körfezi’ni Türkiye ve Avrupa’ya bağlamak amacıyla güneyden kuzeye büyük bir demiryolu ve karayolu altyapısının inşasını içeren Kalkınma Yolu Projesi (Kalkınma Yolu) gibi hali hazırda kullanılan ve planlanmakta olan çeşitli uluslararası ulaşım güzergâhlarının bir parçası olmuştur.
Kalkınma Yolu sadece Irak ile Türkiye arasında değil, aynı zamanda kıtalar arasında da fırsatlar barındırmaktadır. Makale, Kalkınma Yolu’nun uluslararası ulaştırma bağlantısallığına katkılarını ele almakta, Irak ile Türkiye arasında doğrudan demiryolu tesis etmenin ve mevcut karayolunun kapasitesini artırmanın bağlantısallığa etkilerini irdelemektedir. Aynı zamanda, bu etkilerin en üst seviyede olabilmesi için altyapı yatırımları, sınır geçiş prosedürleri ve tarife düzenlemelerinin bir araya getirilmesiyle kapsamlı bir yatırım ve iş birliği mekanizması ihtiyacını ortaya koymaktadır. Ayrıca, ekonomik kalkınma perspektifinden Irak ekonomisini "Kaynak Laneti" ve "Hollanda Hastalığı" tanımları üzerinden inceleyerek Kalkınma Yolu’nun nasıl hafifletici bir rol oynayabileceğini açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kalkınma Yolu Projesi, ulaştırma bağlantısallığı, kaynak laneti, ekonomik kalkınma, emisyon azaltımı

Kaynakça

• Alkan, G., Merdivenci, F. (2021). “Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Lojistik Performans Endeksi”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Andrew, G., Arora, R., Bilmes, J. (2013). Deep canonical correlation analysis. Erişim adresi: https://proceedings.mlr.press/v28/andrew13.html Erişim 10.10.2024
• Akaho, S. (2006). A kernel method for canonical correlation analysis. DOI: 10.48550/arXiv.cs/0609071
• Çağlar T. M. (2017). “Toplumsal İnşacı Uluslararası İlişkiler Yaklaşımına Göre 1998 2011 Arası ve 2011 Sonrası Türkiye-Suriye İlişkiler.” Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, İktisat Fakültesi “Eurefe’17”
• Dinçer, F.,Camgöz C. (2017). “Modern İpek Yolu Projesi Çerçevesinde Ulaştırma Ağlarının Turizme Katkıları”. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• François, d. S., Alen, M., Michele, R. (2019). Ortak Ulaştırma Altyapısı - Sayısal Bir Model ve Kuşak ve Yol Girişimine İlişkin Tahminler. Politika Araştırması Çalışma Belgesi. World Bank Group.
• Franzese, M., Iuliano, A. (2018). Correlation analysis. Erişim adresi: https://iris.unibas.it/handle/11563/153064Erişim 10.11.2024
• Günay, E., Çetiner, S. (2019). “Türkiye-Çin Ekonomik İşbirliği Çerçevesinde Orta Koridor ve Kuşak ve Yol Girişimi”. Sütçü İmam Üniversitesi Dergisi, Ankara
• Hacıimamoğlu, T. (2021). ““Finansal Kaynak Laneti” Hipotezinin Analizi: Brıcs Ülkeleri Örneği”. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 862-881.
• Hasan, H. (2024). “Irak’ın Kalkınma Yolu: Jeopolitik, Rantiyecilik ve Sınır Bağlantısı”. Malcolm H. Kerr Carnegıe Mıddle East Center, Ankara
• Hardoon, D. R., Szedmak, S. (2004). Canonical correlation analysis: An overview with application to learning methods. Erişim adresi: https://ieeexplore.ieee.org/ abstract/document/6788402/ Erişim 19.10.2024
• https://www.iru.org/, (2023), “Intercontinental TIR transport slashes EuropeMiddle East transit by 77%” Erişim: 15.12.2024
• Kıran A. (2023) “ Türkiye, Körfez Bölgesindeki Güç Dengesi ve İran”. Muş Alparslan Üniversitesi, İİBF Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi, Muş
• Mahoney, J. (2001). Beyond correlational analysis: Recent innovations in theory and method. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/684726 Erişim 12.10.2024
• Milan, B., Otaviano, C., Ekaterina, V. (2010). “Ekonomik Önermeler. Hollanda Hastalığı ile Başa Çıkma”. Dünya Bankası.
• Muneeza, A., Matias Herrera, D., Martin, M., Ran, G. (2019). “Ulaştırma Koridorlarının Daha Geniş Ekonomik Faydaları”. Dünya Bankası.
• Nikolić, D., Mureşan, R. C., Feng, W. (2012). Scaled correlation analysis: A better way to compute a cross-correlogram. DOI: 10.1111/j.1460-9568.2011.07987.x
• Peng, B. S., Xia, H., Liu, Y. K., Yang, B., Guo, D. (2018). Research on intelligent fault diagnosis method for nuclear power plant based on correlation analysis and deep belief network. Erişim adresi: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149197018301513, Erişim 28.11.2024 https://pixers.com.tr/cikartmalar/irak-haritasi-59925994, Erişim 18.12.2024
• Reimann, C., Filzmoser, P., Hron, K., Kynčlová, P. (2017). A new method for correlation analysis of compositional (environmental) data–a worked example. Erişim adresi: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969717314675 Erişim 10.12.2024
• Xu, X., He, X., Ai, Q., Qiu, R. C. (2015). A correlation analysis method for power systems based on random matrix theory. Erişim adresi: https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/7368184/Erişim 25.10.2024
• Yıldız, D., Wolff, R. (2018). “Türkiye’de Lojistik Yönetimindeki Gelişmeler”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi.
• Yuan, N., Fu, Z., Zhang, H., Piao, L., Xoplaki, E. (2015). Detrended partial-crosscorrelation analysis: A new method for analyzing correlations in complex systems. DOI: 10.1038/srep08143