Academic Reflections of Educational Diplomacy: An Analysis of Theses of Students Benefiting from Türkiye Scholarships

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 594 - 607, 24.12.2025

Binali Kılıç

Öz

This study aims to evaluate the academic reflections of educational diplomacy by analyzing postgraduate theses completed in 2022 within the scope of the Türkiye Scholarships program, implemented by the Republic of Türkiye. Designed within the framework of soft power and educational diplomacy strategies, the Türkiye Scholarships encourage international students to pursue higher education in Türkiye, thereby fostering academic and cultural exchange between countries. Employing a qualitative research method and using secondary data sources, the study is based on document analysis. A total of 127 publicly accessible postgraduate theses available on the official Türkiye Scholarships website and in the National Thesis Center of the Council of Higher Education of Türkiye were analyzed. The theses were examined based on thematic categories such as university, institute, department, advisor title, subject, and indexing terms. Findings show that the majority of the theses were written at the master’s level (65%) and within Social Sciences Institutes (49.6%). The most preferred disciplines include Business Administration (14 theses), Basic Islamic Sciences (11), Civil Engineering (6), and International Relations (5). Index terms frequently featured religious themes, public administration, development policies, and social sciences. Most advisors held the title of Professor, indicating a high level of academic supervision. This study concludes that the Türkiye Scholarships not only provide individual educational support but also contribute to the internationalization of Türkiye higher education institutions, thus advancing Türkiye’s goal of educational diplomacy as a knowledge- and science-based foreign policy tool.

Anahtar Kelimeler

Educational diplomacy , Türkiye Scholarships , Higher education , Postgraduate theses

Eğitim Diplomasisinin Akademik Yansımaları: Türkiye Burslarından Yararlanan Öğrencilerin Tezleri Üzerine Bir Analiz

Öz

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti tarafından yürütülen Türkiye Bursları programı kapsamında 2022 yılında tamamlanan lisansüstü tezleri analiz ederek, eğitim diplomasisinin akademik yansımalarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yumuşak güç ve eğitim diplomasisi stratejileri çerçevesinde tasarlanan Türkiye Bursları, uluslararası öğrencilerin Türkiye’de yükseköğretim kurumlarından eğitim almalarını teşvik etmekte ve bu yolla ülkeler arası akademik ve kültürel etkileşimin güçlendirilmesini hedeflenmektedir. Araştırma, nitel araştırma yöntemi ve ikincil verilerden yararlanarak belge incelemesi tekniğine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Türkiye Bursları resmi internet sayfasında ve Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yer alan erişime açık 127 lisansüstü tez analiz edilmiştir. Tezler; üniversite, enstitü, anabilim dalı, danışman ünvanı, konu ve dizin gibi tematik başlıklar doğrultusunda incelenmiştir. Elde edilen bulgular, tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans düzeyinde (%65) ve Sosyal Bilimler Enstitüsü (%49,6) bünyesinde yazıldığı görülmektedir. İşletme (14 adet), Temel İslam Bilimleri (11 adet), İnşaat Mühendisliği (6 adet) ve Uluslararası İlişkiler (5 adet) tez ile en çok tercih edilen anabilim dalları arasında yer almaktadır. Tez künyesinde yer alan terim dizinlerinde dinî temalar, kamu yönetimi, kalkınma politikaları ve sosyal bilimler ağırlıklı konular olarak öne çıkmaktadır. Danışmanlık yapısının ise büyük ölçüde profesör ünvanlı öğretim üyeleri tarafından yürütüldüğü görülmektedir. Bu çalışma, Türkiye Bursları’nın sadece bireysel eğitim desteği sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda Türkiye’nin yükseköğretim kurumlarının uluslararasılaşma vizyonuna katkı sunan, bilgi ve bilim temelli dış politika araçlarını destekleyen eğitim diplomasisi hedefine ulaşıldığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Eğitim

Anahtar Kelimeler

Eğitim diplomasisi , Türkiye Bursları , Yükseköğretim , Lisansüstü tezler

Etik Beyan

Tercih edilen yöntem kapsamında araştırma için etik kurul onayı gerekmemektedir.

Kaynakça

• Aidarbek, A. ve Ydyrys, K. (2014). Education and soft power: Analysis as an instrument of foreign policy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 143, 514-516, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.07.428
• Akar, E. ve Gürkaynak, M. (2022). Ülke markalama bağlamında Türkiye’nin eğitim diplomasisine yönelik bir değerlendirme. İletişim ve Diplomasi, (7), 137-164. https://doi.org/10.54722/iletisimvediplomasi.1109658
• Aras, B. ve Mohammed, Z. (2019). The Turkish government scholarship program as a soft power tool, Turkish Studies, 20:3, 421-441, DOI: 10.1080/14683849.2018.1502042
• Baydemir, M., ve Bolat, M. A. (2024). Türkiye’nin uluslararası öğrenci politikası (2002-2024). Cihannüma Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(1), 70-95.
• Bolat, M. A. (2017). Türkiye’nin uluslararası öğrenci politikası: durum tespiti ve öneriler. Uluslararası Öğrencilik Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Perspektifler, 1. Basım. Harf Yayıncılık
• Budak, M. M. (2021). Dış yardım mekanizması olarak uluslararası burs programları: karşılaştırmalı bir analiz. Avrasya Etüdleri, (60), 109-142.
• Demir, L. (2024). Dijitalleşen dünyada diplomasi, eğitim ve dil. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 1640-1649. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1449129
• Enterieva, M., ve Sezgin, F. (2016). Türki Cumhuriyetlerden Türkiye’ye gelen yükseköğretim öğrencilerinin akademik ve sosyal beklentilerinin karşılanma düzeyi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 102-115.
• Er, M., Saat, H., Üstten, A. U. vd. (2018). Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) bursları kapsamında Türkiye’de öğrenim gören öğrencilerin yaşadıkları uyum sorunları üzerine bir değerlendirme. International Journal of Language Academy, 6/3, 331-346
• Gauttam, P., Singh, B., Singh, S., Bika, S. L., Tiwari, R. P. vd. (2024). Education as a soft power resource: A systematic review. Heliyon, 10, 1-20. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e23736
• Işıdan, A. (2022). Uluslararası öğrencilerin burslandırılmasında kamu kurumlarının rolü. Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı Örneği. Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 4(1), 1-8. https://doi.org/10.54132/akaf.1103415
• Kahraman, E. (2019). Türkiye bursları ile İstanbul’a eğitime gelen öğrencilerin Türkiye’ye aşinalıkları ile Türkiye imajı ve kişiliği algısı ilişkisi. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 6(13), 67-112.
• Kaya, M. (2019). Eğitim diplomasisi: Kavramsal bir çerçeve. Türkiye Eğitim Dergisi, 4(1), 1-12.
• Koyuncu, A. A. (2019). Türkiye’nin uluslararası öğrenci politikası. O. Akgül (Ed.), Uluslararası öğrencilik entegrasyon, istihdam ve politika içinde(ss.9-23). İlke Yayıncılık.
• Özel, M. (2021). Eğitim diplomasisi bağlamında uluslararası değişim programları: Erasmus+ programı örneği. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11(3), 943-966.
• Öztürk, M. (2019). Bir kamu diplomasisi uygulaması olarak Aksaray üniversitesi örneğinde Türkiye’nin uluslararası öğrenci kabulü. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(4), 1097-1121. https://doi.org/10.11616/basbed.v19i51339.580529
• Şimşek, F. (2022). Uluslararası öğrenci hareketliliği ve Türkiye yükseköğretiminde Afrikalı öğrenciler. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 12-36. https://doi.org/10.55107/turksosbilder.1053540 Türkiye Bursları Yönetmeliği. 09 Haziran 2025 tarihinde https://www.turkiyeburslari.gov.tr/hakkimizda/mevzuat adresinden erişildi.
• Türkiye Bursları. 10-15 Haziran 2025 tarihinde https://www.turkiyeburslari.gov.tr/AbpLocalization/ChangeCulture?cultureName=tr&returnUrl=%2Fabout adresinden erişildi.
• Yontar, İ. G. (2019). Türkiye bursları kapsamında öğrenim gören uluslararası öğrencilerin üniversite yaşamına uyumu: Bir devlet üniversitesi örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 242-262.
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı. “Türkiye Bursları”. https://ytb.gov.tr/daireler/uluslararasi-ogrenciler/turkiye-burslari
• Yükseköğretim Kurulu. Yükseköğretimde Uluslararasılaşma Strateji Belgesi 2024-2028 23 Haziran 2025 tarihinde https://uluslararasi.yok.gov.tr/menu/169 adresinden erişildi.