Türk Yükseköğreniminin Görünümü: Betimsel Bir Analiz

Yıl 2019, , 113 - 130, 30.08.2019

Metin Toprak , Deniz Kolat Mehmet Şengül Armağan Erdoğan

https://doi.org/10.32329/uad.601362

Cited By: 2

Öz

Türk yükseköğrenim sisteminin nicel
göstergeler itibariyle temel özellikleri; eğitim program çeşidi, eğitim program
sayısı ve programlar itibariyle öğrenci ve öğretim elemanı sayıları, ekonomik sektörlerin
ihtiyaç duyduğu insan kaynağı bakımından hayati önemdedir. Yine, beş yıllık kalkınma
planlarında ekonomik sektörler bazında nicel ve nitel insan kaynağı öngörüsü
bakımından yükseköğrenim sisteminin röntgeninin çekilmesi kritik önemdedir. Bu
çalışmada, uluslararası standart eğitim sınıflaması (ISCED) çerçevesinde, Türk
yükseköğrenim sistemi nicel verilere dayalı olarak ele alınmaktadır. Böylece,
Türk yükseköğrenim sisteminin, temel özellikleri itibariyle uluslararası
karşılaştırmalara imkan vermesi sağlanacaktır.

Sonuç
olarak, eğitim sınıflaması (ISCED), meslek ve uğraşı sınıflaması (ISCO) ve
ekonomik faaliyet sınıflaması (ISIC) arasında kurulacak bağlantılara dayalı
insan kaynakları planlaması hem ulusal politikalar bakımından hem de
uluslararası raporlama ve karşılaştırmalar bakımından yararlı olacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Türk yükseköğrenim sistemi, Avrupa yükseköğrenim alanı, Türk üniversite sistemi, ISCED sınıflaması, yükseköğrenim politikası

Appearance of Turkish Higher Education: A Descriptive Analysis

Öz

Basic features of Turkish higher education system in terms of quantitative indicators are vital for the human resources needed by economic sectors. The type and number of education program and the numbers of students and teaching staff are primary quantitative indicators. In addition, it is critical to make an x-ray of the higher education system in terms of quantitative and qualitative human resource projection based on economic sectors in the five-year development plans. In this study, Turkish higher education system is handled based on quantitative data within the framework of international standard classification of education (ISCED). Thus, it will be ensured that Turkish higher education system will enable international comparisons in terms of its basic features.

Consequently, human resource planning based on the links between education classification (ISCED), occupational classification (ISCO) and economic activity classification (ISIC) would be useful both in terms of national policies and international reporting and comparisons; and starting point is classification of education in the higher education system.

Anahtar Kelimeler

ISCED classification, Turkish higher education system, Turkish university system, European higher education area, higher education policy

Kaynakça

• Alsharari, Nizar Mohammad. (2018). Internationalization of the higher education system: an interpretive analysis. International Journal of Educational Management, 32(3), 359-381.
• Cedefop (2018). The changing nature and role of vocational education and training in Europe. Vol. 3: the responsiveness of European VET systems to external change (1995-2015). Cedefop research paper, No 67. https://www.cedefop.europa.eu/files/5567_en.pdf.
• Chen, Derek H.C. ve Dahlman Carl J. (2004). Knowlwdge and development: A cross-section approach. World Bank Research Working Paper 3336. August 2004.
• Chhokar, Kiran Banga. (2010). Higher education and curriculum innovation for sustainable development in India. International Journal of Sustainability in Higher Education. 11(2), 141-152.
• Ergin, Gözde ve Türk, Fahri. (2010). Türkiye’de öğrenim gören Orta Asyalı öğrenciler. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi. 2(1), 35-41.
• Gülmez, Deniz ve Yavuz, Mustafa. (2019). Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık yükseköğretim kurumlarının amaç ve yapı boyutları bakımından değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 9(1), 144-155.
• Günay, Durmuş ve Günay. Aslı. (2011). 1933’den günümüze Türk yükseköğretiminde niceliksel gelişmeler, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 1(1), 1-22.
• Günay, Durmuş ve Özer, Mahmut. (2014). Türkiye’de meslek yüksekokulları, mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Y.
• Günay, Durmuş ve Özer, Mahmut. (2016). Türkiye’de meslek yüksekokullarının 2000’li yıllardaki gelişimi ve mevcut zorluklar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(1), 1-12.
• Gür, Bekir S., Çelik, Zafer ve Yurdakul, Serkan. (2018). Yükseköğretime bakış 2018: İzleme ve değerlendirme raporu. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Güzel, Bekir. (2014). Mevlâna değişim programının lisans öğrencilerinin sosyokültürel gelişimine olan katkısının değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7(32), 486-494.
• Huisman, Jeroen, Luijten-Lub, Anneke ve van der Wende, Marijk. (2015). Explaining domestic responses to European policies: The impact of the Erasmus programme on national higher education policies. International Perspectives on Higher Education Research. 3, 5-27.
• ILO. (1988). International Standard Classification of Occupations, ISCO-88. https://www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/
• ILO. (2008). International Standard Classification of Occupations, ISCO-08. https://www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/index.htm
• Johnson, Mark S. (2015). Historical legacies of Soviet higher education and the transformation of higher education systems in post-Soviet Russia and Eurasia. The Worldwide Transformation of Higher Education. 159-176.
• Karabayev, Baki ve Tutkun, Ömer F. (2001). Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına karşı taşıdıkları kalıp yargılar. Bilig. 18, 1-26.
• Kavak, Yüksel ve Baskan, Gülsün Atanur. (2001). Türkiye’nin Türk Cumhuriyetleri, Türk ve akraba topluluklarına yönelik eğitim politika ve uygulamaları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20, 92-103.
• Li, Jun ve Lin, Jing. (2015). China’s move to mass higher education: An analysis of policy making from a rational framework. The Worldwide Transformation of Higher Education. 9, 269-295
• Lombardi, Rosa ve diğ. (2017). Emerging trends in entrepreneurial universities within Mediterranean regions: An international comparison. EuroMed Journal of Business. 12(2), 130-145.
• Markowitsch, Jörg ve Plaimauer, Claudia. (2009). Descriptors for competence: towards an international standard classification for skills and competences. Journal of European Industrial Training. 33(8/9), 817-837.
• Mongkolhutthi, Preechaya. (2019). Inequality and imbalance of professional development opportunities: The case of a higher educational institution in Southeast Asia. Journal of Applied Research in Higher Education. https://doi.org/10.1108/JARHE-01-2018-0010
• MYK. (2016). Turkish Referencing Report, Ankara.
• Ngok, Kinglun. (2008). Massification, bureaucratization and questing for “world‐class” status: Higher education in China since the mid‐1990s. International Journal of Educational Management. 22(6), 547-564.
• Niu, Dongjie, Jiang, Dahe ve Li, Fengting. (2010). Higher education for sustainable development in China. International Journal of Sustainability in Higher Education. 11(2), 153-162.
• Özer, Mahmut. (2018). 2023 eğitim vizyonu ve mesleki ve teknik eğitimde yeni hedefler, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 8(3), 425-435.
• Özer, Mahmut. (2019). Mesleki ve teknik eğitimde sorunların arka planı ve Türkiye’nin 2023 eğitim vizyonunda çözüme yönelik yol haritası. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 9(1), 1-11.
• Özkan, İsa. (2007). Bağımsızlıklarının 15. Yılında Türk Cumhuriyetlerinde Eğitim ve Sosyal Değişme. Türk Cumhuriyetlerinde Eğitim ve Sosyal Değişme, TOBB Y. 91-135.
• Phusavat, Kongkiti ve diğ. (2011). Developing a university classification model from performance indicators. Performance Measurement and Metrics. 12(3), 183-213.
• Saginova, Olga ve Belyansky, Vladimir. (2008). Facilitating innovations in higher education in transition economies. International Journal of Educational Management. 22(4), 341-351.
• Siemienska, Renata ve Walczak, Dominika. (2012). Polish higher education: from state toward market, from elite to mass education. Research, Practice and Praxis. 7, 197-224.
• Soysal Yılmaz ve diğ. (2019). Türkiye yükseköğretimindeki kavramsal, olgusal, tematik ve yöntembilimsel tercihler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 9(1), 17-36.
• Spöttl, Georg. (2013). Permeability between VET and higher education – a way of human resource development. European Journal of Training and Development. 37(5), 454-471.
• Stonkiene, Marija, Matkeviciene, Renata ve Vaiginiene, Erika. (2016). Evaluation of the national higher education system’s competitiveness: Theoretical model. Competitiveness Review. 26(2), 116-131.
• Toprak, Metin, Kolat, Deniz ve Şengül, Mehmet. (2018). ISCED Eğitim ve Öğretim Alanları 2013, (ISCED-F 2013) Kılavuzu. Yükseköğretim Dergisi. 8(1), 113–123.
• Toprak, Metin ve Erdoğan, Armağan. (2013). Lisansüstü eğitimde Avrupa yaklaşımı. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniv. Y., Yayın No 95, 10-36.
• Toprak, Metin, Erdoğan, Armağan ve Açıkgöz, Ömer. (2013). Field qualifications: A framework suggestion. The New Educational Review. 31(1), 153-164.
• UNESCO. (2015). International Standard Classification of Education: Fields of Education and Training 2013 (ISCED-F 2013) – Detailed Field Descriptions. http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/international-standard-classification-of-education-fields-of-education-and-training-2013-detailed-field-descriptions-2015-en.pdf
• UNSD. (2008). International Standard Industrial Classification of all Economic Activities (ISIC). https://unstats.un.org/unsd/iiss/International-Standard-Industrial-Classification-of-all-Economic-Activities-ISIC.ashx
• van Vught, Frans A., van der Wende, Marijk C. ve Westerheijden, Don F. (2018), Globalisation and differentiation in higher education systems. Theory and Method in Higher Education Research. 85-101.
• Wu, Yen-Chun Jim ve Shen, Ju-Peng. (2016). Higher education for sustainable development: a systematic review. International Journal of Sustainability in Higher Education. 17(5), 633-651.
• Yağan, Saadet Aylin, & Çubukçu Zühal. (2019). Türkiye ve İngiltere doktora programlarının karşılaştırılması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 9(1), 134-143.
• YÖK. (2018). Yükseköğretim Kurulu 2018 Yılı Yükseköğretim Kurumları Sınavı Yerleştirme Sonuçları Raporu. Ankara.
• YÖK. (2019). Yükseköğretim Kurulu 2019 Yılı Yükseköğretim Kurumları Sınavı Yerleştirme Sonuçları Raporu. Ankara. https://www.basarisiralamalari.com/yok-yks-yerlestirme-sonuc-raporu-yayimladi/ https://www.yok.gov.tr/HaberBelgeleri/Haber%20%C4%B0%C3%A7erisindeki%20Belgeler/Dosyalar/2019/yks_2019_sonuc_raporu.pdf