Türkiye’de Sürdürebilir Üniversite Üzerine Yazılmış Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2022, , 84 - 100, 20.04.2022

Özdal Koyuncuoğlu

https://doi.org/10.32329/uad.973695

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de 2004-2020 yılları arasında “Sürdürülebilir Üniversite” konusu üzerine yazılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenerek üniversitelerin araştırma eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’de yazılmış olan lisansüstü tezlerinin mevcut durumunu konu, yöntem, analiz teknikleri ve diğer eğilimler açısından değerlendirilmiştir. Tezler, YÖK Ulusal Tez Veri Tabanında “sürdürülebilir üniversite”, “sürdürülebilir kalkınma ve yükseköğretim”, “çevre eğitimi”, “yeşil kampüs”, “yeşil üniversite” gibi anahtar kelimeler ile taranarak yükseköğretim bağlamında sürdürülebilirlik konusunu araştıran ve erişime açık durumunda olan 74 lisansüstü tezi çalışma kapsamına alınmıştır. Elde edilen verilerin analizinde MAXQDA 2020 Analytic Pro nitel veri analizi programı kullanılmıştır. Verinin çözümlenmesinde betimleme ve içerik analizi yaklaşımları benimsenmiştir. Araştırmanın bulgularından biri, son 5 yılda “Sürdürülebilir Üniversite” konusundaki lisansüstü tezlerinin belirgin bir artış göstermiş olmasıdır. Bir başka bulgu da, hazırlanan tezlerin konularına bakıldığında, müfredat ve eğitim ile yeşil kampüs konularında yoğun olarak çalışıldığı belirlenmiştir. Ancak toplumsal katkı bağlamında sürdürülebilir kamusal alan ile ilgili az sayıda araştırma yapıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, elde edilen bulgular ışığında araştırma sonuçları tartışılmış ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın, sürdürülebilir üniversite konusunda çalışma yapacak olan araştırmacılara, politika yapıcılara ve uygulayıcılara yol gösterici olmasında önemli bir veri sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir üniversite, araştırma eğilimleri, lisansüstü tezler, içerik analizi, yükseköğretim çalışmaları

A Review of Graduate Theses on the Sustainable University in Turkey

Öz

In this study, it is aimed to determine the research tendencies of universities by examining the master's and doctoral theses written on the subject of "Sustainable University" between 2004-2020 in Turkey. For this purpose, the current situation of postgraduate theses written in Turkey has been evaluated in terms of subject, method, analysis techniques and other trends. Theses were scanned in the YÖK National Thesis Database with keywords such as "sustainable university", "sustainable development and higher education", "environmental education", "green campus", "green university", and 74 graduate students who researched sustainability in the context of higher education and were open to access. thesis was included in the study. MAXQDA 2020 Analytic Pro qualitative data analysis program was used in the analysis of the obtained data. Descriptive and content analysis approaches were adopted in the analysis of the data. One of the most striking findings of the research is that the number of postgraduate theses on the subject of "Sustainable University" has increased significantly in the last 5 years. Another finding is that when the subjects of the theses are examined, it is determined that there is an intense study on the subjects of curriculum and education and green campus. However, it has been determined that few studies have been conducted on the sustainable public sphere in the context of social contribution. At the end of the study, the results of the research were discussed in the light of the findings and suggestions were made for future studies. It is thought that the study will provide important data in guiding researchers, policy makers and practitioners who will work on a sustainable university.

Anahtar Kelimeler

Sustainable university, research trends, postgraduate theses, content analysis, higher education studies.

Kaynakça

• Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ayten, A. M. (2016). Yükseköğretim kurumlarında stratejik sürdürülebilir alan yönetimi. Yükseköğretim Dergisi, 6(3), 142–154. doi:10.2399/yod.16.010
• Barratt, M., Choi, T. Y., & Li, M. (2011). Qualitative case studies in operations management: Trends, research outcomes, and future research implications. Journal of Operations Management 29(4), 329–342. doi: 10.1016/j.jom.2010.06.002
• Chawla, G. (2015) Sustainability in hospitality education: A content analysis of the curriculum of british universities, Proceedings of the European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies, Malta, June 11-12, 135-139.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Educational Technology Research Trends in Turkey: A content analysis of the 2000-2009 Decade. Educational Sciences Theory & Practice, 12(1), 191-196.
• Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler – I. Yükseköğretim Dergisi, 1(3), 113-121.
• Günay, D., & Çalık, A. (2019). İnovasyon, icat, teknoloji ve bilim kavramları üzerine. Üniversiteler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-11. doi: 10.26701/uad.549654
• Hallinger, P., & Chatpinyakoop, C. (2019). A bibliometric review of research on higher education for sustainable development, 1998–2018. Sustainability, 11(8), 2401. doi:10.3390/su11082401
• Heenemann, K., Koch, S., & Walter, J. (2013). Gedanken zur nachhaltigekit. Eine einleitung. In S. Baumert, K. Schlütter, Sebastian Stoppe, & M. Zlotowski (Eds.), Nachhaltigkeit – Auf den spuren eines begriffs und seiner bedeutung im universitären kontext (pp. 11-17). Berlin LIT.
• Kaya, N., Çobanoğlu, M. T., & Artvinli, E. (2015). Sürdürülebilir kalkınma için Türkiye’de ve dünyada çevre eğitimi çalışmaları. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM) VI. Coğrafya Sempozyumu içinde (s. 407-418). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi.
• Koyuncuoğlu, Ö. (2020). Türkiye’de girişimci ve yenilikçi üniversitelerin gömülü teoriye göre değerlendirmesi ve bir model önerisi. Nobel Bilimsel Eserler.
• Koyuncuoğlu, Ö. (2021). Yükseköğretimde sürdürülebilir hareketlilik: Bir yeşil kampüs modeli. M. Tekin ve G. Mert (Ed.), Yeşil Yönetim içinde. Nobel Bilimsel Eserler.
• Koyuncuoğlu, Ö., & Tekin, M. (2019). Türkiye’de girişimci ve yenilikçi üniversitelerin gömülü teoriye göre değerlendirmesi ve bir model önerisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 16-31.
• Labanauskis, R. (2017). Key features of sustainable universities: A literature review. Journal of Business Management, 13, 56-69.
• Lidstone, L. (2014). A content analysis of sustainability policies and plans from stars-rated canadian higher education institutions (Unpublished master’s thesis). Dalhousie University, Nova Scotia, Canada.
• Poinsatte, F., & Toor, W. (1999). Finding a new way: Campus transportation for the 21st century. Retrieved from https://www.colorado.edu/ecenter/sites/default/files/attached-files/finding_a_new_way_book.pdf
• Razman, R., Abdullah, A. H., Wahid, A. Z. A., & Muslim, R. (2017). Web content analysis on sustainable campus operation (SCO) initiatives. MATEC Web of Conference, 87, 1-6. doi: 10.1051/matecconf/ 20178701020
• Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Issue, 1-22. http://www.usca.edu/essays
• Şenay, H. H., Şengül, M., & Seggie, F. N. (2020). Türkiye’de yükseköğretim çalışmaları: Eğilimler ve öneriler. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-13.
• Yıldırım, G. (2020). Sürdürülebilirlik konusunda eğitim araştırmalarının tematik olarak incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 70-106. doi: 10.29329/mjer.2020.272.4
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• YÖK Tez Havuzu (2021). Yükseköğretim Kurulu Başkalığı Ulusal Tez Havuzu. Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/