Outlook on The History of Sports Medicine in Turkiye in the Light of Archive Documents

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 46 - 53, 20.04.2022

Sabriye Ercan , Fuat İnce

https://doi.org/10.32329/uad.1024798

Cited By: 1

Öz

Anahtar Kelimeler

Sports medicine, Sports history, history of medicine, Turkey

Arşiv Belgeleri Işığında Türkiye’de Spor Hekimliği Tarihine Bakış

Öz

Amaç: Spor hekimliğine dair arşiv belgelerini inceleyerek elde edilen bilgileri paylaşmak ve Türk spor hekimliği tarihine ışık tutmaktır.
Yöntem: Nitel araştırma olarak tasarlanan çalışmada doküman analizi yöntemi kullanıldı. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivi katalogları ile Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi Kataloğu “spor hekimliği”, “spor doktorluğu”, “spor tarihi”, “spor ve yaralanma” ve “spor tıp tarihi” anahtar kelimeleri kullanılarak tarandı. Belirlenen kriterlere uygun dokümanlar sadece Cumhuriyet Arşivi Kataloğunda bulunarak çalışmaya dâhil edildi. Tamamı tarih metodolojisi bakımından incelendi. Ağustos-Kasım 2021 tarihleri arasında yürütülen çalışma kapsamı bakımından etik kurul izni gerektirmemektedir.
Bulgular: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Cumhuriyet Arşivi Kataloğunda yapılan tarama sonucunda 6 adet belgeye ulaşıldı. Bu belgeler 1943 ve 1981 yılları arasındaki döneme aittir. Çalışma alanıyla ilgili çok değerli görülen ve nadir bulunan bu dokümanlardan ilki, 1943 yılında düzenlenen Milli Türk Tıp Kongresi’nde Dr. Niyazi Erzin tarafından hazırlanıp sunulan rapordur. İkinci (1966) ve üçüncü (1969) belge, Cevdet Sunay’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde yayımlanan Kararnamelerdir. Bu Kararnameler ile ‘Türkiye Spor Hekimleri Derneği’nin kurulmasına, ‘Türkiye Milli Spor Hekimliği Federasyonu’nun Milletlerarası Spor Hekimliği Federasyonu ile iş birliği yapabilmesine ve unvanındaki ‘milli’ kelimesinin kullanmasına izin verilmiştir. 1978, 1979 ve 1980 yıllarında Millî Eğitim Bakanlığınca yayınlanan belgelerde Prof. Dr. Necati Akgün’ün ve Prof. Dr. Fikret Durusoy’un tayini ile ilgili kararlar yer almıştır.
Sonuç: İncelenen belgelere göre; spor hekimliğinin özellikli bir disiplin olduğu, Türk sporunun gelişimi ve toplum sağlığının korunması için kritik görevlerinin bulunduğu cumhuriyetimizin ilk dönemlerinden itibaren anlaşılmıştır. Spor hekimliği uzmanlığının ülkemizde de yaygınlaşması ve nitelikli hekim yetiştirilmesi için yoğun çaba gösterilmiştir. Bu alanın Türkiye’deki öncüleri Dr. Necati Akgün ve Dr. Fikret Durusoy’dur. Alanda benzer çalışmaların yapılmasına öncülük etmek ve bu konuda bir yöntem oluşturmak çalışmanın diğer bir amacı olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor hekimliği, Spor tarihi, Tıp tarihi, Türkiye

Kaynakça

• Avrupa Tıpta Uzmanlık Birliği (2006). Tıpta Uzmanlık İçin Avrupa Eğitim Tüzüğü. Spor Hekimliği Uzmanlığı İçin Gerekli Olan Koşullar. Retrieved from https://sporhekimleridernegi.org/files/files/uems.pdf.
• Ergen, E. (2014). Roots of sports medicine. Arch Med Deporte, 31, 263-7.
• Ergen, E. (2016) The origins of sports medicine. Aspetar Sports Med J, 5 (2), 342-348.
• Ergen, E. (2020) Spor Hekimliği Nedir?. Retrieved from https://akademi.olimpiyat.org.tr/spor-hekimligi-nedir/, Erişim Tarihi: 09/11/2021.
• Georgoulis, A. D., Kiapidou, I. S., Velogianni, L., Stergiou, N., & Boland, A. (2007). Herodicus, the father of sports medicine. Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy, 15(3), 315-318.
• Popovic, B. L. (2015). Sports medicine: a historical perspective with special reference to Eastern Europe. Aspetar Sports Med J, 4 (3), 574-81.
• Spor Hekimliği Enstitüsü Yönetmeliği (1973. Ağustos 22). Resmî Gazete (Sayı:14633). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14633.pdf
• Tababet Uzmanlık Tüzüğünde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tüzük. (1990. Ağustos 2). Resmî Gazete (Sayı: 20593). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20593.pdf
• Tababet Uzmanlık Tüzüğü'nün Yürürlüğe Konulması Hakkında Kararname (1973. Nisan 18). Resmî Gazete (Sayı: 14511). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14511.pdf
• BCA, 1943, Yer: 30-10-0-0/229-540-13....................
• BCA, 1966, Yer: 30-18-1-2/198-55-18...................
• BCA, 1969, Yer: 30-18-1-2/237-48-15...............
• BCA, 1978, Yer: 30-11-1-0/471-33-15.............
• BCA, 1979, Yer: 30-11-1-0/499-23-11...................
• BCA, 1981, Yer: 30-11-1-0/537-100-4..............
• T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Nizamettin Kırşan. Retrieved from https://shgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/218/110/m-nizamettin-kirsan.aspx
• T.C. Sağlık Bakanlığı Tıpta Uzmanlık Kurulu (2017). Spor Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı. Retrieved from https://tuk.saglik.gov.tr/TR-31295/spor-hekimligi.html.
• Türkiye Spor Hekimleri Derneği (2019). Uzmanlarımız. Retrieved from https://sporhekimleridernegi.org/uzmanlarimiz