Üniversite Web Sitelerinde İklim Değişikliği Politikalarının Görünürlüğü: Küresel Ölçekte Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 20 - 35, 20.03.2025

Buşra Sarı , Şefika Şule Erçetin

Öz

İklim değişikliği bireylerdeki farkındalık ve bilinç düzeyinin çok önemli olduğu, şeffaf ve erişilebilir politikaların uygulanmasını gerektiren bir konudur. Bununla beraber üniversitelerin özellikle web siteleri aracılığıyla toplumda farkındalık yaratma ve politika geliştirme potansiyelleri vardır. Üniversitelerin toplumu yönlendirme potansiyeline sahip kurumlar olarak iklim değişikliği politikalarını daha açık ve erişilebilir şekilde web sitelerinde sergilemeleri oldukça önemlidir. Nitekim bu konuda alanyazında araştırma boşluğu olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda araştırmada, üniversite web sitelerinde iklim değişikliği politikalarının görünürlüğünün incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma deseniyle tasarlanan araştırmada karşılaştırmalı içerik analizinden faydalanılmıştır. Araştırmaya dahil edilen ülkelerdeki (Türkiye, Hollanda, İngiltere ve Almanya) üniversitelerin web siteleri, önceden belirlenen iklim değişikliği politikaları konulu kriterlere göre incelenerek değerlendirmeler yapılmıştır. Bu değerlendirmelerle araştırmaya dahil edilen üniversitelerin web sitelerinde ülkeler arasında bazı farklılıklar olmakla birlikte genel olarak iklim değişikliği politika görünürlüğünün yüksek düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. En yüksek görünürlüğe Türkiye’den İstanbul Teknik Üniversite sahipken, ülkeler arası kıyaslama yapıldığında Türkiye’deki üniversitelerin diğer ülkelere kıyasla nispeten daha düşük bir seviyede yer aldığı tespit edilmiştir. Almanya ve Hollanda’daki üniversitelerin dengeli bir performans sergilediği, ancak İngiltere’deki üniversitelerin gerisinde kaldıkları belirlenmiştir. Ayrıca üniversite web sitelerinin iklim değişikliği konusunda güçlü bir kaynak ve bilgi merkezi olarak kullanılmalarının yanı sıra kamu bilgilendirme ve farkındalık kampanyaları alanında yeterli görünürlüğe sahip olmadıkları ortaya çıkarılmıştır. Üniversitelerin iklim değişikliğiyle mücadele ve uyumdaki rollerinin farkında olarak uluslararası iyi uygulamaları örnek alıp web sitelerindeki iklim değişikliği politikalarının görünürlüğünü önemsemeleri tavsiye edilmektedir. Gelecek araştırmacılara ise farklı zaman, metodoloji, ülke ve üniversiteler bağlamında benzer şekilde araştırma yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Politika, Üniversite, Web Sitesi, İnceleme, İklim

The Visibility of Climate Change Policies on University Websites: A Comparative Assessment on a Global Scale

Öz

Climate change is an issue where the level of awareness and consciousness of individuals is very important and requires the implementation of transparent and accessible policies. However, universities have the potential to raise awareness and develop policies, especially through their websites. As institutions with the potential to guide the society, it is very important for universities to display their climate change policies more openly and accessibly on their websites. As a matter of fact, it has been observed that there is a research gap in the literature on this subject. Accordingly, this study aims to examine the visibility of climate change policies on university websites. For this purpose, comparative content analysis was utilized in the study designed with qualitative research design. The websites of the universities in the countries included in the study (Turkey, the Netherlands, the UK and Germany) were examined and evaluated according to predetermined criteria on climate change policies. With these evaluations, it was concluded that the websites of the universities included in the research have a high level of climate change policy visibility in general, although there are some differences between countries. While Istanbul Technical University from Turkey has the highest visibility, when compared across countries, it is found that universities in Turkey is at a relatively lower level compared to other countries. Universities in Germany and the Netherlands were found to have a balanced performance, but lagged behind universities in the UK. It was also revealed that university websites are used as a strong resource and information center on climate change, but they do not have sufficient visibility in the field of public information and awareness campaigns. It is recommended that universities, being aware of their role in combating and adapting to climate change, should take international good practices as examples and pay attention to the visibility of climate change policies on their websites. Future researchers are recommended to conduct similar research in different time periods, methodologies, countries and universities.

Anahtar Kelimeler

Climate Change, Policy, University, Website, Review, Climate

Kaynakça

• Acuner, E., Maçin, K. E., Özcan, F. K., Karabulut, A. E., Mutlu Köse, B., & Durak Ata, L. (2023). Üniversitelerde sürdürülebilirlik çalışmaları: İstanbul Teknik Üniversitesi örneği. Çevre, İklim ve Sürdürülebilirlik, 24(2), 111-120. https://dergipark.org.tr/tr/pub/itucis/issue/79287/1360139
• Açıkalın, Ş. N., Sarı, E., & Erçetin, Ş. Ş. (2024). Role of education in awareness on climate change. Current Perspectives in Social Sciences, 28(1), 56-63. https://doi.org/10.53487/atasobed.1454546
• Arı, I. (2022). Türkiye’s climate policy: Aligned with international climate politics. Insight Turkey, 24(Spring 2022), 89-112. https://doi.org/10.25253/99.2022242.6
• Benoot, C., Hannes, K., & Bilsen, J. (2016). The use of purposeful sampling in a qualitative evidence synthesis: A worked example on sexual adjustment to a cancer trajectory. BMC Medical Research Methodology, 16(1), 21. https://doi.org/10.1186/s12874-016-0114-6
• Bilbay, Ö. F. (2024). İklim krizi ve dijitalleşme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(Özel Sayı), 1544-1568. https://doi.org/10.35408/comuybd.1516721
• Birleşmiş Milletler. (1992). İklim değişikliği çerçeve sözleşmesi.
• Boiocchi, R., Ragazzi, M., Torretta, V., & Rada, E. C. (2023). Critical analysis of the GreenMetric World University Ranking System: The ıssue of comparability. Sustainability. 15(2), 1343. https://doi.org/10.3390/su15021343
• Cuaresma, J. C. (2017). Philippine higher education institutions’ responses to climate change. İçinde Climate Change Research at Universities (ss. 69-93). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-58214-6_5
• Çelik, Z., & Öztürk, M. (2022). Sürdürülebilir ve yeşil kampüsler: Türkiye’deki üniversitelerin yeşil vizyonu. İDEALKENT, 14(Özel Sayı), 315-346. https://doi.org/10.31198/idealkent.1166470
• Çiftçi, S., & Kayaer, M. (2024). Türkiye’s contribution to the process in fighiıng climate change within the framework of Turkish environmental legislation. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22(2), 44-65. https://doi.org/10.11611/yead.1258752
• DataReportal. (2024). Digital 2024 april global statshot report - Global digital insights. https://datareportal.com/reports/digital-2024-april-global-statshot
• Douglas, H. (2022). Sampling techniques for qualitative research. Içinde Principles of Social Research Methodology (ss. 415-426). Springer Nature Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-19-5441-2_29
• Erdem, A. R. (2013). Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 109-120.
• European Environment Agency. (2024). European climate risk assessment. https://www.eea.europa.eu/publications/european-climate-risk-assessment
• Fazey, I., Hughes, C., Schäpke, N. A., Leicester, G., Eyre, L., Goldstein, B. E., Hodgson, A., Mason-Jones, A. J., Moser, S. C., Sharpe, B., & Reed, M. S. (2021). Renewing universities in our climate emergency: Stewarding system change and transformation. Frontiers in Sustainability, 2. https://doi.org/10.3389/frsus.2021.677904
• Federal Republic of Germany. (2014). Sixth national communication of Germany under the UNFCCC. https://unfccc.int/documents/79787
• Flick, U. (2018). An introduction to qualitative research. SAGE Puplications.
• Gardner, C. J., Thierry, A., Rowlandson, W., & Steinberger, J. K. (2021). From publications to public actions: The role of universities in facilitating academic advocacy and activism in the climate and ecological emergency. Frontiers in Sustainability, 2. https://doi.org/10.3389/frsus.2021.679019
• Government of Canada. (2017). Seventh national communication and third biennial report of Canada under the UNFCCC. https://www.canada.ca/en/environment-climate-change/services/climate-change/greenhouse-gas-emissions/seventh-national-communication-third-biennial-report.html
• Ibrahim, U. (2023). Accountability for climate change mitigation in universities through research, teaching, and community services. İçinde University Initiatives on Climate Change Education and Research (ss. 1-19). Springer Nature Switzerland. https://doi.org/10.1007/978-3-031-25960-9_10-1
• İklim Değişikliği Başkanlığı. (2024a). İklim Değişikliği Başkanlığı. https://iklim.gov.tr/
• İklim Değişikliği Başkanlığı. (2024b). Sözleşme ve protokoller. https://iklim.gov.tr/
• İklim Portal. (2024). İklim portal. https://iklimportal.gov.tr/
• iklimBU. (2024). iklimBU | İklim değişikliği ve politikaları uygulama ve araştırma merkezi. https://climatechange.bogazici.edu.tr/
• Kautto, N., Trundle, A., & McEvoy, D. (2018). Climate adaptation planning in the higher education sector. International Journal of Sustainability in Higher Education, 19(7), 1259-1278. https://doi.org/10.1108/IJSHE-02-2018-0028
• Kekeç Morkoç, D. (2017). Topluma hizmet uygulamaları boyutunda üniversite web sitelerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2, 256-266.
• Kekeç Morkoç, D., & Doğan, M. (2014). Üniversite “web” sitelerinin tanıtım amaçlı kullanımı: Üniversitelerin turizm bölümleri üzerine bir araştırma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1, 56-66.
• Knuth, S., Nagle, B., Steuer, C., & Yarnal, B. (2007). Universities and climate change mitigation: Advancing grassroots climate policy in the US. Local Environment, 12(5), 485-504. https://doi.org/10.1080/13549830701657059
• Koç, H. (2015). Üniversitelerde web sitelerinin kurumsal iletişim amaçlı kullanımı: Devlet ve vakıf üniversitelerinin web siteleri üzerine karşılaştırmalı bir analiz. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3(2). https://doi.org/10.19145/guifd.86451
• Kohli, R., & Fee, L. (2024). Why universities play a crucial role in climate adaptation. UNDP Climate Promise. https://climatepromise.undp.org/news-and-stories/why-universities-play-crucial-role-climate-adaptation
• Krippendorff, K. (2019). Content analysis: An introduction to its methodology. SAGE Publications, Inc. https://doi.org/10.4135/9781071878781
• Kurulgan, M., & Bayram, F. (2006). Üniversite kütüphaneleri web sitelerinin biçim ve içerik analizi: Türkiye’deki uygulamaya ilişkin bir araştırma analizi. Türk Kütüphaneciliği, 20(2), 141-172.
• Leal Filho, W., Shiel, C., & Paço, A. (2016). Implementing and operationalising integrative approaches to sustainability in higher education: the role of project-oriented learning. Journal of Cleaner Production, 133, 126-135. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.05.079
• Leal Filho, W., Sierra, J., Kalembo, F., Ayal, D. Y., Matandirotya, N., de Victoria Pereira Amaro da Costa, C. I., Sow, B. L., Aabeyir, R., Mawanda, J., Zhou, L., & Baldeh, D. (2024). The role of African universities in handling climate change. Environmental Sciences Europe, 36(1), 130. https://doi.org/10.1186/s12302-024-00933-6
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2024). İklim. https://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim.aspx?key=B
• Molthan-Hill, P., Worsfold, N., Nagy, G. J., Leal Filho, W., & Mifsud, M. (2019). Climate change education for universities: A conceptual framework from an international study. Journal of Cleaner Production, 226, 1092-1101. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.04.053
• Ortaş, İ. (2004). “Üniversite” özerkliği nedir? Üniversite ve Toplum, 4(1), 1-7.
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65.
• Parizek, K., & Evangelinos, K. I. (2021). Corporate social responsibility strategies and accountability in the UK and Germany: Disclosure of lesbian, gay, bisexual and transgender issues in sustainability reports. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(3), 1055-1065. https://doi.org/10.1002/csr.2105
• Reimers, F. (2021). Education and climate change (F. M. Reimers, Ed.). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-57927-2
• Republic of Türkiye. (2018). Seventh national communication of Türkiye under the UNFCCC. https://unfccc.int/documents/197662
• S. Hlahla, A. N., & Hill, T. R. (2019). Assessing municipal-level governance responses to climate change in KwaZulu-Natal, South Africa. Journal of Environmental Planning and Management, 62(6), 1089-1107. https://doi.org/10.1080/09640568.2018.1466693
• Sari, R. F., Sidiyanto, Y. A., & Windiatmaja, J. H. (2023). The role of universities in realizing sustainability: Analysis of UI GreenMetric contributions and publications related to sustainability. E3S Web of Conferences. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202345001001
• Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research methods for business. West Sussex: John Wiley & Sons.
• Selçuk, S. F. (2023). Uluslararası iklim değişikliği anlaşmaları ve Türkiye’nin tutumu. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(1), 9-19.
• Selçuk Üniversitesi. (2024). Tarım ve iklim değişiklikleri uygulama ve araştırma merkezi. https://www.selcuk.edu.tr/Birim/arastirma-ve-uygulama-merkezleri/tarim_ve_iklim_degisiklikleri_uygulama_ve_arastirma_merkezi/2098/tarim-ve-iklim-degisikligi-eylem-plani/48183
• Şeko, Y. A. (2023). İklim değişikliği eğitim hakkına ulaşmada engeller oluşturuyor. https://www.aa.com.tr/tr/yesilhat/iklim-degisikligi/iklim-degisikligi-egitim-hakkina-ulasmada-engeller-olusturuyor/1820712
• Stephens, J. C., Hernandez, M. E., Román, M., Graham, A. C., & Scholz, R. W. (2008). Higher education as a change agent for sustainability in different cultures and contexts. International Journal of Sustainability in Higher Education, 9(3), 317-338. https://doi.org/10.1108/14676370810885916
• Tafur-Arciniegas, M., & Contreras, A. F. L. (2018). First approach to purposeful sampling for determining key factors on outcome bias.
• Talu, N., & Kocaman, H. (2018). Türkiye’de iklim değişikliği ile mücadelede politikalar, yasal ve kurumsal yapı. Içinde Weglobal. http://www.iklimin.org/egitimmateryalleri/TR%20Pol_NT.pdf
• Tanışık, S. (2024). Üniversite web sitelerinin kullanılabilirlik sorunları üzerine bir araştırma: Başkent Üniversitesi örneği. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 8(1), 22-43. https://doi.org/10.46328/bestdergi.103
• Türkeş, M., Sümer, U. M., & Çetiner, G. (2000). Küresel iklim değişikliği ve olası etkileri. Içinde Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları (ss. 7-24). Çevre Bakanlığı, ÇKÖK Gn. Md.
• UI GreenMetric. (2024). Welcome to UI GreenMetric. https://greenmetric.ui.ac.id/about/welcome
• United Nations. (1992). Agenda 21: Programme of action for sustainable development. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf
• United Nations. (2012). The future we want. https://www.un.org/disabilities/documents/rio20_outcome_document_complete.pdf
• United Nations. (2024a). Causes and effects of climate change. https://www.un.org/en/climatechange/science/causes-effects-climate-change
• United Nations. (2024b). Preparation of NCs and BRs. https://unfccc.int/preparation-of-ncs-and-brs#Guidelines-on-reporting-National-Communications
• United Nations Development Programme. (2023). Climate dictionary: An everyday guide to climate change. Içinde UNDP. https://climatepromise.undp.org/news-and-stories/climate-dictionary-everyday-guide-climate-change
• United Nations Educational, S. and C. O. (2015). Not just hot air: Putting climate change education into practice. UNESCO. https://doi.org/10.54675/JEZC9407
• Us, Y., Pimonenko, T., Lyulyov, O., Chen, Y., & Tambovceva, T. (2022). Promoting green brand of university in social media: Text mining and sentiment analysis. Virtual Economics, 5(1), 24-42. https://doi.org/10.34021/ve.2022.05.01(2)
• Uslu Şenel, G., & Atabey, T. (2020). Diyarbakır ilinde farklı sektörlerden kaynaklanan karbondioksit salınımının hesaplanması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(1), 37-47. https://doi.org/10.17780/ksujes.676975
• Wang, R. (2013). Adopting local climate policies. Urban Affairs Review, 49, 593-613. https://doi.org/10.1177/1078087412469348
• Yıldız Teknik Üniversitesi. (2024). Sürdürülebilirlik. https://yildiz.edu.tr/kampus/surdurulebilirlik
• Yılmaz, F., Göçen, S., & Yardımcı, R. (2017). Toplumsal sorunların çözümünde üniversitelerin rolü. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(12), 138-149.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2024). YÖK Yeşilin ve geri dönüşümün adresi üniversiteler karbon ayak izlerini azaltıyor. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2023/yesilin-ve-geri-donusumun-adresi-universiteler-karbon-ayak-izlerini-azaltiyor.aspx