Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER

Yıl 2023, , 261 - 277, 31.12.2023
https://doi.org/10.47477/ubed.1345705

Öz

Kitaplar bireyler için psikolojik sağlığın iyileştirilmesi, problemlerle mücadele, duygusal ve psikolojik ihtiyaçların karşılanması gibi konularda önemli bir araç olarak kullanılabilmektedir. Bu amaçla uygulanabilen bir yöntem olan bibliyoterapi, kitaplar aracılığıyla iyileşme anlamını taşımakta ve çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Klinik ve gelişimsel temelli gereksinimlere cevap verebilen bir yöntem olan bibliyoterapinin, gelişimsel ihtiyaçlar bazında eğitim alanında aktif olarak kullanılabileceği önemli dönemlerden biri okul öncesi dönemidir (Akgün ve Benli, 2019). Masal dönemi olarak da bilinen bu yaş aralığında kitaplar çocuğun en temel iletişim araçlarından olup kitaplarla çocuğun buluşması, ihtiyaçlarına bu yöntem ile cevap verilmesi çocuk için mühim deneyimler sağlayabilmektedir. Çalışmanın amacı, 3-6 yaş çocuklara yönelik olan öykü ve masal kitaplarında bibliyoterapik ögelerin tespiti ve değerlendirilmesini ortaya koymaktır. Okul öncesi çocuk kitaplarında işlenen bibliyoterapik ögeler detaylı incelenerek ele alınmış ve yorumlamaları yapılmıştır. Ek olarak kitaplarda yer alan örtük mesajların incelemesi ve bibliyoterapik açıdan değerlendirmeleri de ele alınmıştır. Çalışma, durum çalışması modeli ile tasarlanmış ve veri analizi, içerik analizi tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama sürecinde doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini oluşturan 21 öykü ve 20 masal kitabı, Çanakkale il merkezinde bulunan resmi okul öncesi kurumlarında görev yapan öğretmenlerle görüşülerek bu okullarda bulunan kitaplardan seçilmiştir. Örneklemi kapsayan ve 3-6 yaşa hitap eden öykü ve masal kitapları, random yöntem ile seçilmiştir. Uzman görüşleri alınarak 34 maddeden oluşan ve boyutlara ayrılan rubrik oluşturulmuş ve bibliyoterapik öge tespiti yapılarak incelemeler gerçekleştirilmiştir. Betimsel istatistiki yöntemler kullanılarak ögelere ilişkin frekans ve yüzdelik oranı hesaplamaları yapılmıştır. Sonuç olarak, çocuklara hitap eden kitapların bibliyoterapik ögeler açısından yetersiz bulunduğu ve zenginleştirilmesi gerektiği, kitaplarda en çok yer alan duygu ifadesi, değer kazanımı ve iletişim becerileri temalarının olduğu tespit edilmiş fakat kıskançlık, alt ıslatma, bağımlılık gibi temalara kitaplarda hiç rastlanmadığı, öykü kitaplarının masal kitaplarına göre bibliyoterapik öge durumu açısından ön planda olduğu, örtük mesajlarda olumsuz temaların olumlu temalara göre daha fazla yer aldığı belirlenmiştir. Bu sonuçlara ilişkin olarak önerilerde bulunulmuştur.

Kaynakça

  • Akgün, E., & Benli, G. K. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarla bibliyoterapi: Bir uygulama örneği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(1), 100-111. https://doi.org/10.18863/pgy.392346
  • Akman, B., Karlıdağ, İ. ve Özen, Z.Z. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının erken müdahale kavramına ilişkin algıları. Elementary Education Online, 17(3), 1631-1643. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466406
  • Alex-Nmecha, J. C., & Onifade, A. (2023). Bibliotherapy in the Wilderness: NLA and Information Services for Mental Health since 1962. International Journal of Librarianship, 8(1), 66-81. https://doi.org/10.23974/ijol.2023.vol8.1.253
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Sosyolojisi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Şevval Sönmez 0000-0003-3331-8640

Havise Güleç 0000-0001-7039-2220

Erken Görünüm Tarihi 28 Aralık 2023
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Sönmez, Ş., & Güleç, H. (2023). OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER. Uluslararası Bilim Ve Eğitim Dergisi, 6(3), 261-277. https://doi.org/10.47477/ubed.1345705
AMA Sönmez Ş, Güleç H. OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER. UBED. Aralık 2023;6(3):261-277. doi:10.47477/ubed.1345705
Chicago Sönmez, Şevval, ve Havise Güleç. “OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER”. Uluslararası Bilim Ve Eğitim Dergisi 6, sy. 3 (Aralık 2023): 261-77. https://doi.org/10.47477/ubed.1345705.
EndNote Sönmez Ş, Güleç H (01 Aralık 2023) OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi 6 3 261–277.
IEEE Ş. Sönmez ve H. Güleç, “OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER”, UBED, c. 6, sy. 3, ss. 261–277, 2023, doi: 10.47477/ubed.1345705.
ISNAD Sönmez, Şevval - Güleç, Havise. “OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER”. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi 6/3 (Aralık 2023), 261-277. https://doi.org/10.47477/ubed.1345705.
JAMA Sönmez Ş, Güleç H. OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER. UBED. 2023;6:261–277.
MLA Sönmez, Şevval ve Havise Güleç. “OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER”. Uluslararası Bilim Ve Eğitim Dergisi, c. 6, sy. 3, 2023, ss. 261-77, doi:10.47477/ubed.1345705.
Vancouver Sönmez Ş, Güleç H. OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÖYKÜ VE MASAL KİTAPLARINDA YER ALAN BİBLİYOTERAPİK ÖGELER. UBED. 2023;6(3):261-77.