Yazılım Ürünlerinin Telif Hukuku Kapsamında Korunması

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 17 - 34, 30.06.2020

Pelin Özkaya , Refik Samet

https://doi.org/10.18640/ubgmd.735437

Cited By: 4

Öz

Yazılım ürünleri, hazırlık aşamalarında yoğun emek ve uzun çalışmalar sonucu üretilirken, kopyalanmaları son derece ucuz ve kolay olan eserlerdir. Hızla gelişen teknoloji, bilişim sektörü için çok sayıda imkan sağlarken, aynı zamanda kopyalamayı ve yazılım lisanslarını kırmayı kolaylaştıracak riskleri de beraberinde getirmektedir. Buna bir de yazılım yaratıcısının emeği ve yaptığı masraflar da eklendiğinde, üretilen ürünlerin hukuken korunmasının önemi ve gerekliliği en temel konu halini almaktadır. Bilgisayar programlarının korunması konusunda hangi hukukun uygulanacağı tartışması bugün dahi tam bir çözüme kavuşmuş değildir. Dünya’daki bazı ülkelerde yazılımlar, programlar ve kodlar buluş sayılarak patent ile korunurken, Türkiye’de ve başka birçok ülkede telif hakkı ile korunmaktadır, ancak, literatürde patent ile korunması gerektiğini savunan bilimsel çalışmalar da bulunmaktadır. Teknolojik yeniliklerle birlikte, önemli hukuksal zorluklar ve çözümsüzlükler meydana gelmektedir. Yazılımların hangi unsurlarının korunup hangilerinin korunmadığı hususunda kanunda eksiklikler bulunmaktadır çünkü teknolojik gelişmelerin yazılım sektörüne yansıyan hızına hukuki düzenlemeler yetişememekte, eksik kalmaktadır ve konuyla ilgili hukuki uyuşmazlıkların yargılaması bu teknik alanla bağdaşmayan hukuki düzenlemeler açısından sıkıntı yaratmaktadır. Tüm bu sebeplerle, bu makalede, yazılımların özelliklerinden kısaca bahsedilecek, Türkiye’de uygulanan biçimi olan telif hakkı konusu uyarınca, hak sahipliği ve hakkın korunması konularındaki hukuki düzenlemeler hakkında bilgilendirilme yapılacak, eksik hususlar tespit edilerek öneriler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Telif Hakkı, Bilgisayar Programı, Yazılım, Fikri Mülkiyet

Kaynakça

• [1] Yüksel., M., Fikri Mülkiyet Haklarının Tarihsel Temelleri, Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, C.1, S.2, 2001.
• [2] Kaypakoğlu., S., Bilgisayar Programlarının Hukuki Korunması, Naos Yayıncılık, İzmir, 1997.
• [3] Aksu., M., Bilgisayar Programlarının Fikri Mülkiyet Hukukunda Korunması, Beta Basım, İstanbul, 2006.
• [4] Dalyan, Ş. 2009. Bilgisayar Programlarının Fikri Hukukta Korunması, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2009.
• [5] İçli., Ş., Fikri Mülkiyet Hukukunda Bilgisayar Programlarının Korunması, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• [6] Ercoşkun, Şenol. H. K., Mali Hakları veya Kullanım Hakkını Devralanların Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında Korunması, Hacettepe Hukuk Fak. Derg., 3(1), 45–64, 2013.
• [7] Erel., Ş., N., Türk Fikir ve Sanat Hukuku, 3. Basım, Yetkin Kitapevi, Ankara, 2009.
• [8] Topaloğlu., M., Bilgisayar Programları Üzerindeki Haklar ve Bu Hakların Korunması. Bilişim Vakfı Yayınları, İstanbul, 1997.
• [9] Erel., Ş., N., Fikrî Hukukta Bilgisayar Programlarının Korunması, Prof. Dr. İlhan Öztırak’a Armağan, AÜSBFD, C. 49, S. 1-2, Ocak-Haziran 1994, s. 142.
• [10] Tomsho., G., Guide to Operating Systems, 5. Baskı, Boston: Cengage Learning. s. 2, 2017.
• [11] Schultz., J. S., Steven W., International Intellectual Property Protection for Computer Software: A Research Guide and Annotated Bibliography. Littleton, Colorado: Fred B. Rothman Co., a.g.e, p. I-2, 1994.
• [12] Nimmer., R., The Law of Computer Technology, 3rd Edition, p.I-2, St. Paul: West Group, 1997.
• [13] Commission on New Technological Uses of Copyrighted Works Report – CONTU https://repository.jmls.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1573&context=jitpl
• [14] Eroğlu., S., Rekabet Hukukunda Bilgisayar Programlarının Korunması, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2000. [15] Ateş., M., Fikri Hukukta Eser, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007. [16] Paterson., M., Properly Protecting Code: Solving Copyright and Patent Rights Overlap via Computer Software Suitability in Copyright. Intellectual Property Journal. Vol.25. Iss.2. p.176, 2013.
• [17] Charfoos., A., D., “How Far Have We Come and Where Do We Go From Here: The Status of Global Computer Software Protection under the TRIPS Agreement”, Northwestern Journal of International Law & Business. 22.2. Winter, 26-291, 2002.
• [18] Mavzer., Ş., Milli Olan Yazılımların Ve Milli Olmayan Yazılımların Bilgi Güvenliğine Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006.
• [19] Yazılım Nedir Çeşitleri Nelerdir? Yayım Tarihi 2019. Erişim Tarihi Mayıs 2020. https://www.bilisimle.com/yazilim-nedir-cesitleri-nelerdir/
• [20] William Weston Fisher, Encyclopaedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/copyright
• [21] Uzun., F., B., Fikri Hukukta Bilgisayar Programlarının Hukuki Koruması, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2016.
• [22] Yazıcı., E., S., 2019. Bilgisayar Programlarının Fikri Mülkiyet Hukuku Çerçevesinde Korunması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• [23] Kılıçoğlu., A., M., Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar (Sınai Mülkiyet Kanunu’na Göre), 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.
• [24] Levent, Y., Alıca, T., Merdivan, F., Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Cilt 1 ve 2, 2. Baskı. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014. [25] Yıldırım., M., F., Standart Bilgisayar Programları Devir Sözleşmeleri, Paket Yazılım Sözleşmeleri, Türkiye Bilişim Vakfı, İstanbul, 1999.
• [26] Tekinalp., Ü., Fikrî Mülkiyet Hukuku, 5. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012.
• [27] Aydoğdu., B., Bilgisayar Programlarının Şahsi Menfaat Mülahazısıyla Şahsen Kullanımı İstisnası FSEK 38/III,IV,V,VI,VII,VIII. İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2003.
• [28] Sevinç., E., “Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Bilgisayar Programlarının korunması”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007.
• [29] Daşbaşı., B., Bilgisayar Tabanlı Buluşların Ve İş Metotlarının Patentlenebilirliği: Dünyadaki Uygulamalar Ve Ülkemizdeki Durum, Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü, Ankara, 2013.
• [30] Suluk C., Orhan A., Uygulamalı Fikri Mülkiyet Hukuku, Genel Esaslar, Fikir ve Sanat Eserleri, C.II., Arıkan Yayınevi, İstanbul, 2005.
• [31] CİMİLLİ, C. Et Al. . "Yazılımlar Üzerindeki Hakların FSEK Çerçevesinde İncelenmesi." Akademik Bilişim, p.108, Trabzon, 2004.
• [32] Ateş, M. 2016. Sosyal Medya Aktörlerinin Telif Hakkı İhlalinden Doğan Hukuki Sorumlulukları, “Fikir ve Sanat Hukukuna Dair Makalelerim”, Adalet Yayınevi, 2016: 45-106, Ankara.
• [33] Öztan., F,. Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
• [34] Demirbaş, A. 2015. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Eser Sahibinin Mali Haklarına Tecavüz Halinde Hak Sahibine Sağlanan Hukuki Koruma, On İki Levha Yayıncılık, s. 166-175, İstanbul, 2015.
• [35] Erdil., E., Fikri Mülkiyet Hukuku Ders Kitabı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016.
• [36] Czarnota., B., Hart., R., J., Legal Protection of Computer Programs in Europe: A Guide to the EC Directive, Wiltshire, Butterworths Law, p.59, 1991. [37] Arıkan., A., S., Bilgisayar Programlarının Korunması Ab. ve Türkiye, Türkiye Barolar Birligi Dergisi, 1996/3. 309-381,Ankara.