Plastikleri Attığımızda Ne Oluyor? Mikroplastikler

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 181 - 186, 31.12.2020

Sevda ÖNDER Çağlan GÜNAL Aylin SEPİCİ DİNÇEL

Öz

Günlük yaşamımızda birçok malzemede plastik kullanıyoruz. Plastik kullanmaya 1950 yılında başladık. Bu çok kısa bir zaman aralığıdır. Plastik atıklar ekosistemde geniş bir alana dağılmaktadır. Plastik atıkların etkisi üzerindeki araştırmalar devam etmektedir. Makroplastiklerin sucul ve karasal ekosistemlerdeki canlı hayatına etkileri gözlemlenebilirken, mikroplastiklerin etkileri tam olarak bilinmemektedir. Bu derlemedeki amacımız, mikroplastikler ve ekosferdeki dağılımları, mikroplastiklerin olası olumsuz etkileri ile ilgili genel bir farkındalık yaratmaktır. Kullanıp attığımız ve sonunda ne olduğunu düşünmediğimiz plastik atıkların en sonunda tekrar bizim vücudumuza mikroplastik olarak geri gelmeleri ihtimalinin farkına varmamızı sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler: Mikroplastikler, çevre kirliliği, endokrin bozucu kimyasallar.

Anahtar Kelimeler

Mikroplastikler, çevre kirliliği, endokrin bozucu kimyasallar

What Happens When We Discard Plastics? Microplastics

Öz

We use plastic in many materials in our daily life. We started using plastic in 1950. This is a very short period of time. Plastic wastes are also distributed to wide area in ecosphere. Research continues on the effect of plastic waste. While the effects of macroplastics on the life of aquatic and terrestrial ecosystems can be observed, the effects of microplastics are not fully known. Our aim in this review is to create a general awareness of microplastics and their distribution in the ecosphere, and the possible negative effects of microplastics. It is to make us aware of the possibility that plastic wastes that we use and do not think are eventually come back into our bodies as microplastics 

Anahtar Kelimeler

Microplastics, environmental pollution, endocrine disrupting chemicals

Kaynakça

• [1] Çatabaş, F., 2019, Mikroplastiklerin su ortamlarına ve canlılara etkileri, web sayfası: http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/69377/39294/fatih_%C3%A7atalba%C5%9F_sunum.pptx., erişim tarihi: 14.04.2019.
• [2] Aslan, R., 2018, Mikroplastikler: Hayatı kuşatan yeni tehlike, Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı , 6, 61-67.
• [3]National Geographic, Plastik, 2018, web sayfası: https://www.nationalgeographic.com.tr/makale/haziran_2018/plastik/3951, erişim tarihi: 29.04.2019.
• [4]Yenigün, O., 2018, Mikroplastik Kirliliği Nedir?, web sayfası: https://sarkac.org/2018/12/mikroplastik-kirliligi-nedir/, erişim tarihi:14.04.2019.
• [5]Gömeç, G., 2016, Mikroplastik nedir, ABD’de neden yasaklandı, web sayfası: https://www.yesilist.com/mikroplastik-nedir-abdde-neden-yasaklandi/, erişim tarihi :14.04.2019.
• [6] Öztürk, M, 2019, AB ülkelerinde tek kullanımlık plastikler yasaklandı, Independent, Türkçe, web sayfası: https://www.independentturkish.com/node/70781/t%C3%BCrkiyeden-sesler/ab-%C3%BClkelerinde-tek-kullan%C4%B1ml%C4%B1k-plastikler-yasakland%C4%B1, erişim tarihi: 05.03.2020.
• [7]Peynir altı suyundan yenilebilir ambalaj ürettiler web sayfası: https://www.memurlar.net/haber/881312/peynir-alti-suyundan-yenilebilir-ambalaj-urettiler.html, erişim tarihi: 23.01.2019.
• [8]Okyanuslardaki plastikleri yiyen bakteri geliştirdiler, 2019, science-andinfo web sayfası: https://tammakale.com/2019/12/okyanuslardaki-plastikleri-yiyen-ve-onlari-suya-ceviren-bakteri-gelistirdiler/, erişim tarihi: 04.03.2020.
• [9]Bilge, N., 2019, Plastik atıkların yeni adresi Türkiye, web sayfası: https://onedio.com/haber/greenpeace-e-gore-plastik-atiklarin-yeni-adresi-turkiye-kisitlama-gelmeyince-atik-ithalati-bese-katlandi-870238, erişim tarihi: 27.04.2019.
• [10] Akdeniz’e plastik en çok Türkiye’den atılıyor, 2018, Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi, 119,10.
• [11]NOAA, What are microplastics?, 2019, web sayfası: https://oceanservice.noaa.gov/facts/microplastics.html, erişim tarihi:16.04.2019.
• [12] Royte, E., We know plastic is harming marine life what about us?, 2018, National Geographic, 6. web sayfası: https://www.nationalgeographic.com/magazine/2018/06/plastic-planet-health-pollution-waste-microplastics/, erişim tarihi :16.04.2019.
• [13]Mariana çukurunun dibinden plastik çıktı, 2019, web sayfası :https://www.mynet.com/mariana-cukuru-nun-dibinden-plastik-atik-cikti-110105334002#16497754, erişim tarihi:14.05.2019.
• [14] Lei, S., Hua, D., Bowen,et al., 2019, The Occurrence of Microplastic in Specific Organs in Commercially Caught Fishes From Coast and Estuary Area of East China., Journal of Hazardous Materials, Vol. 365, 716:724.
• [15] Erk, O., 2018, Tuzdaki mikroplastikler vücudumuza neler yapar?, Web sayfası: https://www.ntv.com.tr/saglik/tuzdaki-mikroplastikler-vucudumuza-neler-yapar-16-markanin-sofra-tuzunda-mikrop,Qxqul36GqE6uDImiK-tsbQ , erişim tarihi: 14.04.2019.
• [16]Gündoğdu, S., Çevik, C., 2019, Türkiye’deki deniz canlılarında mikroplastik kirliliği, Greenpeace Raporlar Türkiye, web sayfası: https://www.greenpeace.org/turkey/raporlar/turkiyedeki-deniz-canlilarinda-mikroplastik-kirliligi/ , erişim tarihi:30.01.2020.
• [17] Yurtsever, M., 2019, Nano ve mikroplastiklerin insan sağlığı ve ekosistem üzerindeki olası etkileri, Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 17-24.
• [18] Kayhan, F.E., 2019, Mikroplastiklerin (MP) Sucul Organizmalar Üzerindeki Risk Profillerinin Değerlendirilmesi, S.Ü. Fen Fakültesi Fen Dergisi, 45(2), 126-135.