İzmir-Tırazlı Orman Yangınının Uydu ve Model Verileri ile Analizi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 12, 30.06.2021

Kahraman Oğuz Esin Oğuz Gülten Çamalan

Öz

İklim değişikliğinin de etkisiyle küresel bir sorun haline gelen orman yangınları, önemli doğal afetlerden birisidir. Orman yangınları, ekosisteme, atmosfere ve ekonomiye olumsuz etkiler vermektedir. Ülkemizin Akdeniz ve Ege kıyıları, orman yangınlarının en çok görüldüğü ve orman yangınları riskinin yüksek olduğu bölgelerdir. Orman yangınları, sıcaklık, nem ve rüzgar gibi atmosferik koşullar altında başlayıp geniş bir alana yayılabilmektedir. Bu çalışmada, 18 Ağustos 2019 tarihinde İzmir Karabağlar-Tırazlı köyünde meydana gelen ve bölgede önemli tahribata sebep olan orman yangını incelenmiştir. Çalışmada, MEUS Orman Yangınları Meteorolojik Erken Uyarı Sistemi çıktıları, Suomi Ulusal Kutupsal Yörünge Ortaklığı uydusunun VIIRS Fire and Thermal Anomalies ürünü, Meteosat II. Nesil uydusunun Ch4 IR3.9 kanal görüntüsü ile Eview ürünleri ve HYSPLIT yörünge modeli ürünü kullanılmıştır. Model ve uydu verileri ile oluşturulan haritalar, orman yangınının gerçekleştiği bölgede yüksek sıcaklık, düşük nem ve kuvvetli rüzgar koşullarının hakim olduğunu ve yangının kısa sürede yayılarak geniş bir alanı etkilediğini göstermiştir. Ayrıca, orman yangını sonucunda atmosfere karışan dumanın etkilerinin Kuzey Afrika’da yer alan Mısır’a kadar ulaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Orman Yangını, İzmir-Tırazlı, Uydu Verileri, MEUS orman yangın modeli

Kaynakça

• [1] Harvey, B.J., Donato, D.C., Turner, M.G. 2016. High and dry: Post-fire tree seedling establishment in subalpine forests decreases with post-fire drought and large stand-replacing burn patches: Glob. Ecol. Biogeogr. Cilt. 25, s. 655–669. DOI: 10.1111/geb.12443.
• [2] Seidl, R., Thom, D., Kautz, M., Martin-Benito, D., Peltoniemi, M., Vacchiano, G., Wild, J., Ascoli, D., Petr, M., Honkaniemi, J. 2017. Forest disturbances under climate change: Nat. Clim. Chang. Cilt. 7, s. 395–402. DOI: 10.1038/nclimate3303.
• [3] Gudmundsson, L., Rego, F.C., Rocha, M., Seneviratne, S.I. 2014. Predicting above normal wildfire activity in southern Europe as a function of meteorological drought: Environ. Res. Lett. Cilt: 9, 084008. DOI:101088/1748-9326/9/8/084008.
• [4] Maffei, C., Alfieri, S. M., Menenti, M. 2018. Relating Spatiotemporal Patterns of Forest Fires Burned Area and Duration to Diurnal Land Surface Temperature Anomalies: Remote Sens. Cilt: 10(11), 1777. DOI:10.3390/rs10111777.
• [5] Anonim, 2019. Ormancılık İstatistikleri. Orman Genel Müdürlüğü yayını, Ankara. (https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Sayfalar/Istatistikler.aspx).
• [6] Bilgili, E., Küçük, Ö., Sağlam, B. 2002. Yangın Davranışının Tahmini ve Yangınlarla Mücadeledeki Önemi: G.Ü. Kastamonu Orman Fakültesi Dergisi. Cilt: 2(2), s. 124-134.
• [7] Anonim 2018. Orman Yangınlari Meteorolojik Erken Uyarı Sistemi (MEUS). Meteoroloji Genel Müdürlüğü yayını, Ankara, Türkiye. (https://www.mgm.gov.tr/arastirma/dogal-afetler.aspx?s=ormanyangin).
• [8] Bonsor, K. 2001. How Wildfires Work. https://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/wildfire.htm (Erişim Tarihi: 12.12.2019).
• [9] Leblon, B., Bourgeau-Chavez, L., San-Miguel-Ayanz, J. 2012. Use of remote sensing in wildfire management, In Sustainable Development-Authoritative and Leading Edge Content for Environmental Management, InTech, London, UK..
• [10] Jang, E., Kang Y., Im J., Lee D.W., Yoon J and Kim S.J. 2019. Detection and Monitoring of Forest Fires Using Himawari-8 Geostationary Satellite Data in South Korea: Remote Sens. Cilt: 11(3), 271. DOI:10.3390/rs11030271.
• [11] Esemen, K., Sunar, F. 2008. SPOT 2 Uydu Görüntüleri Ile Orman Yanigini Analizi: Bodrum Örneği. 2. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu UZAL-CBS 2008, 13-15 Ekim, Kayseri, 674-681.
• [12] Esemen, K. 2011. Uydu Görüntüleri İle Orman Yangını Analizi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 78s, İstanbul.
• [13] Özgün, B., Çakıroğlu, M. 2017. Orman yangınlarının Msg 4 nolu kanal ve görüntü iyileştirmeleri ile incelemeleri. III. Meteorolojik Uzaktan Algılama Sempozyumu UZALMET 2017, 16-19 Ekim, Antalya.
• [14] Sabuncu, A., Özener, H. 2019. Uzaktan Algılama Teknikleri ile Yanmış Alanların Tespiti: İzmir Seferihisar Orman Yangını Örneği, Cilt. 5, s. 317-326. DOI: 10.21324/dacd.511688.
• [15] Anonim, 2019. 18-20/08/2019 Tarihli İzmir Orman Yangını ile İlgili Basın Açıklaması. Türkiye Ormancılar Derneği, Ankara. (https://www.ormancilardernegi.org/dosyalar/files/TOD_izmir_yangini_basin_bildirisi%2812.09.2018%29.pdf).
• [16]Wolfe, R. 2019. Visible Infrared Imaging Radiometer Suite (VIIRS). https://ladsweb.modaps.eosdis.nasa.gov/missions-and-measurements/viirs/ (Erişim Tarihi: 11.11.2019).
• [17] Schroeder, W., Giglio, L. 2018. NASA VIIRS Land Science Investigator Processing System (SIPS) Visible Infrared Imaging Radiometer Suite (VIIRS) 375 m & 750 m Active Fire Products Product, User’s Guide Version 1.4, National Oceanic and Atmospheric Administration, USA.
• [18] Joint Polar Satellite System (JPSS) VIIRS Active Fires: Fire Mask Algorithm Theoretical Basis Document. https://www.star.nesdis.noaa.gov/jpss/documents/ATBD/D0001-M01-S01-021_JPSS_ATBD_VIIRS-Active-Fires.pdf (Erişim Tarihi: 02.12.2019).
• [19] Anonim, 2019. Meteosat II. Nesil Uydu Programı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü yayını, Ankara. (https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojikuydular.aspx?s=412).
• [20] Murata, H., Shimizu, A. 2017. Adjusting SEVIRI RGB recipes for AHI. http://www.wmo.int/pages/prog/sat/meetings/documents/RGB-WS-2017_Doc_01a_Adjusting-SEVIRI-RGB-recipes-for-AHI-share.pdf (Erişim Tarihi: 23.12.2019).
• [21] Anonim 2020. VIIRS I-Band 375 m Active Fire Data. NASA Earthdata yayını, University of Maryland, USA. (https://earthdata.nasa.gov/earth-observation-data/near-real-time/firms/viirs-i-band-active-fire-data).
• [22] Anonim 2020. Meteosat Second Generation (MSG) Spacecraft, European Space Agency Earth Observation yayını, Frascati, Italy. (https://earth.esa.int/web/eoportal/satellite-missions/m/meteosat-second-generation).
• [23] Anonim 2019. HYSPLIT Description, NOAA Air Resources Laboratory yayını, Maryland, USA. (https://www.arl.noaa.gov/hysplit/hysplit/).
• [24] Anonim 2020. HYSPLIT-WEB (Internet-based), NOAA Air Resources Laboratory yayını, Maryland, USA. (https://www.ready.noaa.gov/HYSPLIT.php).