Eskişehir Kent Merkezinde Yer Alan Üniversite Kampüslerindeki Kentsel Isı Adası Etkilerinin Landsat-8 Uydu Görüntüleri Üzerinden Araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 22 - 32, 30.06.2021

Coşkun Güneş Emrah Pekkan Muammer Tün

Öz

2019 yılı sonrası yaşanılan süreç çevre ve insan sağlığını küresel boyutta birincil öncelik haline getirmektedir. İnsan populasyonun en yoğun olduğu kentlerde de çevre problemlerinin çözümüne yönelik çalışmalar hızlanmaktadır. Bu çalışmada ise küresel bir çevre problemi olan kentsel ısı adası etkisinin Eskişehir kent merkezindeki üniversite yerleşkeleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. İlk kez 1818 yılında Londra kenti için tanımlanan kentsel ısı adası etkisi, kentsel alanların çevresindeki yeşil alanlardan daha fazla ısınması olarak bilinmektedir. Uydu teknolojilerindeki gelişmelerde termal bantlar sayesinde Uzaktan Algılama (UA) ortamında yüzey sıcaklıkları belirlenip kentsel ısı adası etkisi gösteren alanlar tanımlanabilmektedir. Son yıllarda UA ortamında üretilen yüzey sıcaklığı haritaları üzerinden, kentsel ısı adası etkisini tanımlayan çalışmalar Hong Kong, Kahire, Şangay, Ankara, Prag, Eskişehir, Üsküp gibi metropolitan alanlarda başarılı sonuçlar vermiştir. Öğrenci popülasyonu Eskişehir’ in önemli bir sosyo-ekonomik parametresidir. Bu nedenlerden dolayı kent merkezinde yer alan 3 farklı üniversitenin (Eskişehir Teknik Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi) 5 farklı yerleşkesinde kentsel ısı adası etkileri UA ortamında Yer Yüzey Sıcaklığı (YYS) haritaları üzerinden yorumlanmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında yorumlanan haritalarda, Eskişehir Teknik Üniversitesi 2 Eylül Kampüsü’ nün ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Meşelik Kampüsü’ nün çevresinden daha fazla ortalama yer yüzey sıcaklığına sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir kent merkezi, kentsel ısı adası, yüzey sıcaklığı

Researching Urban Heat Island Effects From LANDSAT-8 Satellite Images on University Campuses Where Located in Eskisehir City Center

Öz

Kaynakça

• [1] Yüksel, Ü. D., & Yılmaz, O., 2008, Ankara kentinde kentsel isi adasi etkisinin yaz aylarinda uzaktan algilama ve meteorolojik gözlemlere dayali olarak saptanmasi ve değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(4).
• [2] Howard, L. (1818). The Climate of London: deduced from Meteorological observations, made at different places in the neighbourhood of the metropolis (Vol. 1). W. Phillips, George Yard, Lombard Street, sold also by J. and A. Arch, Cornhill; Baldwin, Cradock, and Joy, and W. Bent, Paternoster Row; and J. Hatchard, Picadilly.
• [3]Tozam, İ., Karaca, Ü.B., 2018, “Kentsel Isı Adası Etkisi ve Serin Çatılar”, TC İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul, 9. Ulusal Çatı & Cephe Konferansı, 12 – 13
• [4] Liu, L., & Zhang, Y., 2011, Urban heat island analysis using the Landsat TM data and ASTER data: A case study in Hong Kong. Remote Sensing, 3(7), 1535-1552.
• [5] Zhang, H., Jing, X. M., Chen, J. Y., Li, J. J., & Schwegler, B., 2016, Characterizing urban fabric properties and their thermal effect using quickbird image and Landsat 8 thermal infrared (TIR) data: The case of downtown Shanghai, China. Remote Sensing, 8(7), 541.
• [6] Taheri Shahraiyni, H., Sodoudi, S., El-Zafarany, A., Abou El Seoud, T., Ashraf, H., & Krone, K., 2016, A comprehensive statistical study on daytime surface urban heat island during summer in urban areas, case study: Cairo and its new towns. Remote Sensing, 8(8), 643.
• [7] Geletič, J., Lehnert, M., & Dobrovolný, P., 2016, Land surface temperature differences within local climate zones, based on two central European cities. Remote Sensing, 8(10), 788.
• [8] Kaplan, G., Avdan, Z. Y., & Avdan, U., 2018, International Symposium on Urbanization and Environmental Problems:Transition/Transformation/Authenticity Urban Heat Island Analysis, Eskişehir, Turkey.
• [9] Kaplan, G., 2019, Evaluating the roles of green and built-up areas in reducing a surface urban heat island using remote sensing data. Urbani izziv, 30(2), 105-112.
• [10] Tonyaloğlu, E. E., 2019, Kentleşmenin kentsel termal çevre üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi, Efeler ve İncirliova (Aydın) örneği. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-13.
• [11] Yılmaz, E., 2015, Landsat görüntüleri ile Adana yüzey ısı adası (Adana Surface Heat Island using Landsat Images). Coğrafi Bilimler Dergisi/Turkish Journal of Geographical Sciences, 13(2), 115-138.
• [12] Oğuz, H., 2016., Automated Land Surface Temperature Retrieval from Landsat 8 Satellite Imagery: A Case Study of Kahramanmaraş-Turkey. Environmental Sustainability and Landscape Management, 598.
• [13] Şekertekin, A., 2019, Işınım Transferi Denklemi Baz Alınarak Yer Yüzey Sıcaklığının Landsat-8Uydu Verileri ile Haritalanması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(3), 769-777.
• [14] Şekertekin, A., & Marangoz, A. M., 2019, Zonguldak Metropolitan Alanındaki Arazi KullanımıArazi Örtüsünün Yer Yüzey Sıcaklığına Etkisi. Geomatik, 4(2), 101-111.
• [15] Akyürek, Ö., 2020, Termal uzaktan algılama görüntüleri ile yüzey sıcaklıklarının belirlenmesi: Kocaeli örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6(2), 377-390.
• [16] Mercan, Ç., 2020, Yer Yüzey Sıcaklığının Termal Uzaktan Algılama Görüntüleri ile Araştırılması:Muş İli Örneği. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 2(2), 42-49.
• [17] Orhan, O., 2021, Mersin ilindeki kentsel büyümenin yer yüzey sıcaklığı üzerine etkisinin araştırılması. Geomatik, 6(1), 69-76.
• [18] Ulrich, R.S., 1984. View through a window may influence recovery from surgery. Science 224 (4647), 420–421.
• [19] Kaplan, R., Kaplan, S., 1989, The Experience of Nature. A Psychological Perspective. Cambridge University Press, Cambridge, USA.
• [20] Marcus, C.C., Barnes, M., 1999, Healing Gardens. Wiley, New York.
• [21] Iojă, C. I., Grădinaru, S. R., Onose, D. A., Vânău, G. O., & Tudor, A. C., 2014, The potential of school green areas to improve urban green connectivity and multifunctionality. Urban Forestry &Urban Greening, 13(4), 704-713.
• [22] Carrus, G., Scopelliti, M., Lafortezza, R., Colangelo, G., Ferrini, F., Salbitano, F., & Sanesi, G., 2015, Go greener, feel better? The positive effects of biodiversity on the well-being of individuals visiting urban and peri-urban green areas. Landscape and urban planning, 134, 221-228.