The Role of Translation in Commercialisation of Popular Culture: The Little Prince

Yıl 2024, , 264 - 276, 30.06.2024

İrem Ceren Doğan , Şeyda Nur Koca Peker

https://doi.org/10.37999/udekad.1470505

Öz

The capitalist framework drives both individuals and society to incline towards consumption as a result of excess production. The excessive consumption of culture has led to the commodification of culture, giving rise to a cultural industry problem. The development of social relationships within the sphere of language and literature in the cultural sector also transforms into a consumption factor, which parallels with popular culture in contemporary times. Literary and artistic creations have also been commercialized within popular culture. As a result, the popular works of literature are made accessible to readers worldwide through translation. This study aims to discuss the positioning of popular literary works in the Turkish cultural system through translation within the framework of the concept of the culture industry. In this context, The Little Prince, one of the most universally translated works, was chosen as the object of study. The reason is the popularity of the work as well as its narrative, which has sparked numerous debates within the context of translation in Turkey. The study will explore how the reception of this work varies across translations, and its presentation to readers with different ideologies within the Turkish cultural system, using culture industry theory as a framework.

Anahtar Kelimeler

popular culture, culture industry, commodification, The Little Prince

Popüler Kültür Bağlamında Metalaşmada Çevirilerin Rolü: Küçük Prens Örneği

Öz

Kapitalist toplumsal düzende birey ve toplum aşırı üretim eylemselliğinin bir sonucu olarak tüketime yönelmektedir. Tüketimin sınırsız karşılığı küreselleşen kapitalizm yapısallığında insani üretimin manevi yönü olan kültürel bütünlüğün ürünlerini tüketim nesnesi halini almaktadır. Tüketimin aşırılığı içerisinde kültürün meta halini alması durumu kültür endüstrisi sorunsalını meydana getirmiştir. Kültür endüstrisi kavramı kitle kültürü kavramından gelişmekte olup kapitalist toplumun her şeyi metalaştırarak standardizasyona bağlı kılmasını ifade etmektedir. Bu çalışmada kültür endüstrisine dair modern ve postmodern teorsisyenlerin eleştirilerini bir arada sunulur. Kültür endüstrisi içerisinde toplumsallığın dil ve edebiyat alanında birikiminin oluşturduğu kümülatif yapı da tüketim unsuru halini alır. Popüler kültür bağlamında edebiyat ve sanat alanından eserler de metalaşmıştır. Bu durumun modern anlamdaki karşılığı ise popüler kültürdür. Ortaya çıkan popüler edebiyat eserleri, çeviri yoluyla dünyanın her yanından okuyucuya ulaşmaktadır. Bu çalışma, popüler edebiyat eserlerinin çeviri yoluyla Türk kültür dizgesindeki konumlanışını, kültür endüstrisi kavramı çerçevesinde ele almayı hedeflemektedir. Bu bağlamda, inceleme nesnesi olarak evrensel çapta en çok dile çevrilen eserlerden biri olan Küçük Prens seçilmiştir. Bunun sebebi, eserin popülerliği kadar Türkiye’de çeviri bağlamında farklı tartışmalara sebep olan anlatımıdır. Eserin küresel popülerliği ile Türkiye’deki durumu karşılaştırılarak, bu duruma etki eden faktörlere odaklanılacaktır. Farklı çevirilerde farklı stratejilerle yansıtılan bu eserin Türk kültür dizgesi bağlamında alımlanması ve eserin okura farklı ideolojilerle sunuluşu, bu çalışma kapsamında kültür endüstrisi teorisi çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

popüler kültür, kültür endüstrisi, popüler edebiyat, metalaşma, küçük prens

Kaynakça

• Abdal, G. (2022). From the Rhetorical Approach to the Post-Human Thought: The Dawn of a New Relationship Between Translation and Literature. In Ö. Solak (Ed.). Edebiyatın Sanatlararası İlişkileri. Paradigma Akademi, 167-187.
• Adorno, T. W. (2007). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. N. Ünler, M Tüzel & E Gen (Tr.). İletişim Publishing House.
• Adorno, T. W. (2003). Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken. Cogito. 36 (1). 300-310.
• Adorno, T. W. (2005). Minima Morallia. Verso.
• Akgün, F. T. (2016). Türkçede Küçük Prens Çevirileri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. Doğu Akdeniz Üniversitesi Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü.
• Barker, M. (1989). Comics: Ideology, Power and the Critics. Manchester University Press.
• Best, S. & Douglas K. (2016). Postmodern Teori. Ayrıntı Press.
• Bourdieu, P. (2006). Sanatın Kuralları: Yazınsal Alanın Oluşumu ve Yapısı. Yapı Kredi Publishing House.
• Bourdieu, P. (2010). Sermaye Biçimleri. Değişim Publishing House.
• Bourdieu, P. (1995). The Rules of Art: Genesis and Structure of the Literary Field. Stanford University Press.
• Bohme, G. (2003). Contribution to the Critique of the Aesthetic Economy. Thesis Eleven, 73 (1), 71-82.
• Cirit, S. N. & Arkan, Z. (2023). “Antoine de Exupery'nin "Küçük Prens" Eserinin Türkçe Çevirilerinin Erek Odaklı Çeviri Kuramı Bağlamında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. International Journal of Social Sciences, 7 (4), 133-148.
• Collins, J. (2010). Bring on the Books for Everybody: How Literary Culture Became Popular Culture?. Duke University Press.
• Doğanay, Ü. (2013). Irkçılığın İzini Satır Aralarında Sürmek: Popüler Kültür Ürünlerinde Irkçı Söylemlerin Yaygınlaşma Biçimleri. In M. Çınar (Ed.). Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar, Mecralar, Tartışmalar, Hrant Dink Foundation. 155-175.
• Enns, A. & Metz, B. (2015). Distinctions that Matter: Popular Literature and Material Culture. Belphegor, 13 (1), 1-24. DOI: https://doi.org/10.4000/belphegor.606
• Held, D. (1984). Introduction To Critical Theory. University of California.
• Horkheimer, M. (2016). Akıl Tutulması. O Koçak (Tr.). Metis Publishing House.
• Horkheimer, M. & Adorno, T. W. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. N. Ülner & E. Öztarhan Karadoğan (Tr.) Kabalcı Publishing House.
• Hürriyet Gazetesi. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ilk-lazca-ceviri-kucuk-prens-19303173. (Access: 12.10.2024).
• Işık, M. & Yaşar, L. (2021). “The Little Prince in Bookstagram in the Context of the Culture Industry: From Asteroid B-612 to Social Media Planet.” Manas Journal of Social Sciences, 10 (2), 1199-1213.
• Marcuse, H. (1975). Tek Boyutlu İnsan. A Timuçin & T. Tunçdoğan (Tr.). İdea Publishing.
• Moore, R. (2012). Digital Reproducibility and The Culture Industry. Fast Capitalism, 9 (1), 75-88.
• Mun-Delsalle, Y. J. “Why The Little Prince Is Still Teaching Us Life Lessons Almost 80 Years Since Its First Publication”. https://www.forbes.com/sites/yjeanmundelsalle/2022/02/17/why-the-little-prince-is-still-teaching-us-life-lessons-almost-80-years-since-its-first-publication/?sh=2791d53b68a3. (Access: 09.09.2023).
• Petit Prince Collection. https://www.petit-princecollection.com/lang/intro.php?lang=en. (Access: 17.10.2023).
• Pieterse, N. (1995). “Globalization as Hybridization”. In Global Modernities. M. Featherstone, S. Lash & R. Robertson (Ed.). Sage Publications. 45-69.
• "Popular Culture". https://www.britannica.com/art/popular-literature. (Access: 04.02.2024).
• Scott, Allen J. (1997). “The Cultural Economy of Cities”. International Journal of Urban and Regional Research, 21 (2). 323-339. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-2427.00075
• Sennett, R. (2006). Yeni Kapitalizm Kültürü. Ayrıntı Publishing House.
• Stevenson, N. (2008). Medya Kültürleri: Sosyal Teori ve Kitle İletişimi. Ütopya.
• Swingewood, A. (1996). Kitle Kültürü Efsanesi. Tr. A Kansu. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Şan, M. K. & Hira, İ. (2007). Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Eleştirisi. Sosyoloji Yazıları I. 324-340. Şenel, P. Politics of Translation. https://lynnchenel.com/the-little-prince-translation-turkish/. (Access: 28.10.2023).
• Tomlinson, J. (2020). Kültürel Emperyalizm. E. Zeybekoğlu (Tr.). Ayrıntı Publishing House.
• Tomlinson, J. (2017). Küreselleşme ve Kültür. A. Eker (Tr.). Ayrıntı Publishing House.
• William, R. (2005). Anahtar Sözcükler. S. Kılıç (Tr.). İletişim Publishing House.