Kültürel Miras Akademik Başarı Testi (KMABT): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 279 - 298, 30.10.2021

Yılmaz Demir , Seçil Şenyurt

https://doi.org/10.32960/uead.961426

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersi kapsamındaki “Kültür ve Miras” öğrenme alanına yönelik başarı testi geliştirmektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 2019- 2020 eğitim- öğretim yılı güz döneminde Kilis ili merkez ilçede öğrenim gören 615 ortaokul altıncı sınıf öğrencisi oluşturmuştur. 22 maddelik KMABT’nin madde güçlük indeksi .32 ile .79 arasında değişmektedir. Testteki dört maddenin güçlük indeksinin .30 ile .40 arasında (zor), on beş maddenin .41 ile .60 arasında (orta) ve üç maddenin .61 ile .80 arasında (kolay) olduğu görülmektedir. KMABT’nin ortalama madde güçlük indeksi ise .51 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler göz önüne alındığında KMABT’nin orta güçlükte bir test olduğu söylenebilir. KMABT’nin madde ayırt edicilik indeksinin .35 ile .76 arasında bir değer aldığı görülmektedir. Buna göre testteki üç maddenin madde ayırt edicilik indeksi değerlerinin .35 ile. 38 arasında (iyi); on dokuz maddenin ise madde ayırt edicilik indeksi .41 ile .76 arasında (çok iyi) bir değere sahiptir. Ortalama ayırt edicilik indeksi .60 olan KMABT’nin ayırt edicilik değerinin çok iyi olduğu görülmektedir. KMABT’deki maddelerinin madde-toplam korelasyon değerleri .32 ile .78 arasında değişmektedir. Ayrıca KR-20 değeri .88 olan KMABT’nin geçerli ve güvenilir bir test olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, kültür ve miras, akademik başarı testi, beşinci sınıf

Kaynakça

• Açıkgöz, M. & Karslı, F. (2015). Alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımları kullanılarak iş ve enerji konusunda geliştirilen başarı testinin geçerlilik ve güvenirlik analizi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-25.
• Akbulut, H. İ. & Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir?: İlköğretim 7. Sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bir çalışma. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44.
• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Alkış, Ş. & Oğuzoğlu, Y. (2005). Ülkemiz koşullarında tarihi çevre eğitiminin önemini ve gerekliliğini artıran nedenler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 347-361.
• Altınışık, S. & Orhan, F. (2002). Sosyal bilgiler dersinde çoklu ortamın öğrencilerin akademik başarıları ve derse karşı tutumları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 41-49.
• Arın, D. & Deveci, H. (2008). Sosyal bilgiler dersinde güncel olayların kullanımının öğrenci başarısına ve hatırda tutma düzeyine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 170-185.
• Atılgan, H. (2017a). Madde ve test istatistikleri. H. Atılgan (Editör), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (ss. 259-276). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Atılgan, H. (2017b). Test geliştirme. H. Atılgan (Editör), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (ss. 281-314). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Avcı, G. & Gümüş, N. (2020). İlkokul 4 sınıf sosyal bilgiler dersi insanlar yerler ve çevreler öğrenme alanına yönelik başarı testi geliştirilmesi. Presented at the Ankara II. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Ankara.
• Avcı, M. (2014). Sosyal bilgiler dersinde kültürel miras eğitimine ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri (Yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Avcı, M. & Memişoğlu, H. (2016). Kültürel miras eğitimine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerin görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 104-124.
• Aydoğdu, B. & Ergin, Ö. (2009). The development of science process skills scale toward “electricity in our life” units of science and tehnology course. e-Journal of New World Sciences Academy, Education Sciences, 4(2), 296-316.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., & Bıçak, B. (2012). Geleneksel tamamlayıcı ölçme değerlendirme teknikleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bahtiyar Karadeniz, C. (2020). Assessment for awareness and perception of the cultural heritage of geography students. Review Of International Geographical Education (RIGEO), 10(1), 40-64.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: klâsik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Bolat, A. & Karamustafaoğlu, S. (2019). Vücudumuzdaki sistemler ünitesi başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi (GEBD), 5(2), 131-159.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, M. (2009). Kültürel miras ve müzecilik. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Çalışma Raporu.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni (Çev. Bursal, M: Ed.: Demir, S. B.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Curtis, R. & Seymour, C. (2004). Louisiana heritage education program and heritage in theclassroom: children’s attitudestoward cultural heritage. Journal of SocialStudiesResearch, 28(2), 20-24.
• Çardak, C. S. & Selvi, K., (2018). Öğretim ilke ve yöntemleri dersi için bir başarı testi geliştirme sureci. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 379-406.
• Çengelci, T. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında somut olmayan kültürel mirasın yeri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 185-203.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çiçek Şentürk, Ö. (2020). Argümandaysan destekli eğitici çizgi romanların öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarılarına etkisi ile öğrenci deneyimleri (Doktora tezi) Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara,
• Çiftçi, S., Meydan., A. & Ektem, I. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde probleme dayalı öğrenmeyi kullanmanın öğrencilerin başarısına ve tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 179-190.
• Çulha Özbaş, B. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler derslerinde kültürel miras eğitimi. M. Safran (Editör), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 701-720). Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, N., Kızılay, E. & Bektaş, O. (2016). 7. sınıf çözeltiler konusunda başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 209-237.
• Doğan, Y. & Arıkan, İ. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin kültürel mirasla ilgili başarı düzeyleri ve tutumlarının bazı değişkenlerce incelenmesi (Adıyaman örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 29-68.
• Dönmez, C. & Yeşilbursa, C. C. (2014). Kültürel miras eğitiminin öğrencilerin somut kültürel mirasa yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 13(2), 425-442.
• Ersozlu, Z. & Kazu, H. (2011). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde uygulanan yansıtıcı düşünmeyi geliştirme etkinliklerinin akademik başarıya etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 141-159. Giménez, J. E., Ruiz, R. M. Á., & Listán, M. F. (2008). Primary and secondary teachers’ conceptions about heritage and heritage education: A comparative analysis. Teaching and Teacher Education, 24(8), 2095-2107.
• Gömleksiz, M. & Erkan, S. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gönen, S., Kocakaya, S. & Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Gümüş, N. & Adanalı, R. (2011). Buca’da (İzmir) tarihi ve kültürel mirasa yönelik ortaöğretim öğrencilerinin tutum ve davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 87-102.
• Gürdoğan Bayır, Ö. & Çengelci Köse, T. (2018). Kültürel miras ve korunmasına ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1827-1840.
• Gürel, D. & Çetin, T. (2019). Intangible cultural heritage attitude scale: validity and reliability study. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(1), 82-102.
• İbrahimoğlu, Z. & Öztürk, C. (2013). Sosyal bilgiler dersinden örnek olay yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarı derse karşı tutum ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 523-548.
• İlhan, N. & Hoşgören, G. (2017). Fen bilimleri dersine yönelik yaşam temelli başarı testi geliştirilmesi: asit baz konusu. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 5(2), 87-110.
• İslamoğlu, Ö. (2018). The importance of cultural heritage education in early ages. International Journal Of Education Sciences, 22(1-3), 19-25
• Kafadar, T. (2021). Cultural heritage in social studies curriculum and cultural heritage awareness of middle school students. International Journal of Progressive Education, 17(2), 260-274.
• Karaca Yılmaz, Ş., Şahbudak, E., Akkuş, G. & Işkın, M. (2017). Kültürel miras farkındalığı: cumhuriyet üniversitesi öğrencelerine yönelik bir uygulama çalışması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(16), 86-100.
• Karaca, E. (2008). Test ve Madde Analizi. S. Erkan ve M. Gömleksiz (Editörler), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (ss. 241- 305). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel.
• Karslı, F. & Ayas, A. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesine ilişkin bir test geliştirme çalışması. Journal of Turkish Science Education, 10(2), 66-84.
• Keçeci, G., Yıldırım, P., & Kırbağ Zengin, F. (2019). Sistemler akademik başarı testi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 3(1), 96-114.
• Kempa, R. (1986). Assessment in Science. London: Cambridge University Press.
• Martínez Rodríguez, M. & Fontal Merillas, O. (2020). Dealing with heritage as curricular content in spain’s primary education. The Curriculum Journal, 31(1), 77-96.
• MEB. (2014). Millî eğitim bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği. Ankara.
• MEB. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4. 5. 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• Mustak, S. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarihi kültürel miras eğitimine ilişkin görüşleri (Denizli şehri örneği) (Yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Ogan Bekiroğlu, F. (2004). Ne kadar başarılı? klasik ve alternatif ölçme- değerlendirme yöntemleri ve fizikte uygulamalar (1. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Oğuz, S. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde bilgisayar destekli öğretim yöntemi ile turizm konularının öğretimi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
• Oruç, Ş. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde mizah kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 56-73.
• Öncü, H. (1994). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Master Basım Sanayi.
• Özçelik, D. A. (1981). Okullarda ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÜSYM Eğitim Yayınları.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Perker, Z. S. (2010). Avrupa kültür mirasının korunmasında europanostra ödüllerinin rolü ve Türkiye. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(2), 260-272.
• Polat, S. (2019). Sosyal bilgilerde kültürel miras konularının öğretimi. T. Çelikkaya, Ç. Öztürk Demirbaş, T. Yıldırım, & H. Yakar (Editörler), Yeni program ve ders içeriklerine göre sosyal bilgiler öğretimi II içinde (ss. 357-388). Ankara: Pegem Akademi.
• Polat, S. & Bekdemir, Ü. (2017). 4. sınıf sosyal bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanındaki ders işleniş sürecinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1844-1860.
• Sağ, Ç. (2018). İlkokul sosyal bilgiler dersinde somut olmayan kültürel miras eğitimine yönelik etkinlik temelli bir eylem araştırması (Yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Saraç, H. (2018). Fen Bilimleri dersi ‘maddenin değişimi’ ünitesi ile ilgili başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 416-445.
• Sidekli, S. & Karaca, L. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde yerel, kültürel miras öğelerinin kullanımına ilişkin öğretmen adayı görüşleri. Gaziosman Paşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 5, 20-38.
• Sinadia, A. R. & Jatmika, S. (2020). Development of the academic achievement test for undergraduate studen. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 438, 191-195.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şener, N. & Taş, E. (2017). Developing achievement test: A research for assessment of 5th grade biology subject. Journal of Education and Learning, 6(2), 254 - 271.
• Şentürk, M. (2014). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunan karikatürlerin hedef kavramların öğretilmesine ve öğrenci tutumuna etkisi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Şentürk, M. (2020). Sosyal bilgiler dersinde eğitici çizgi roman ve eğitici çizgi film kullanımının öğrencilerin tutum, motivasyon ve akademik başarılarına etkileri (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şimşek, Ü. (2007). Çözeltiler ve kimyasal denge konularında uygulanan jigsaw ve birlikte öğrenme tekniklerinin öğrencilerin maddenin tanecikli yapıda öğrenmeleri ve akademik başarıları üzerine etkisi (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.
• Tekin, H. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Temiz, B. K. (2007). Fizik öğretiminde öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tokcan, H. & Alkan, G. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2), 1-19.
• Tosun, C. & Taşkesenligil, Y. (2011). Revize Edilmiş bloom’un taksonomisine göre çözeltiler ve fiziksel özellikleri konusunda başarı testinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 499-522.
• Turgut, M. F. (1995). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Uçar, A. & Karakuş, U. (2017). 6. sınıf sosyal bilgiler dersi çevre konularının öğretiminde belgesel kullanımının öğrencilerin akademik başarı ve tutumlarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(3), 992-1009.
• Ünal, Ç., & Çelikkaya, T. (2009). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5. Sınıf Örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(2), 197-212.
• Ünal, G. Z. (2014). Kültürel mirasın korunması. İstanbul: İSMEP Rehber Kitaplar Beyaz Gemi Sosyal Proje Ajansı.
• Yaman, S. (2013). Investigation of questions in science and technology textbooks in terms of requirements of the curriculum after educational reform in Turkey. Eurasian Journal of Physics and Chemistry Education, 5(2), 164-175.
• Yeşilbursa, C. C. (2013). Altıncı sınıf öğrencilerinin somut kültürel mirasa yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 405-420.
• Yeşiltaş, E. (2006). Sosyal bilgiler fiziki coğrafya konuları öğretiminde araç-gereç kullanımının öğrencilerin başarı düzeylerine etkisi (Kars ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Yeşiltaş, E. (2010). Sosyal bilgiler öğretimine yönelik geliştirilen bilgisayar yazılımının akademik başarı ve tutuma etkisi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, C. (1983). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM Eğitim Yayınları 7.
• Yılmaz, K. & Çolak, R. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram haritaları kullanımının öğrencilerin tutum, akademik başarı ve bilgilerinin kalıcılık düzeylerine etkisi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1(1), 1-16.