MIDDLE SCHOOL 6TH GRADE CONCEPTUAL UNDERSTANDING TEST DEVELOPMENT STUDY FOR “SOUND AND ITS CHARACTERISTICS” UNIT

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 138 - 178, 31.12.2023

Yelda Orduhan , Çiğdem Şahin Çakır

https://doi.org/10.47714/uebt.1355916

Öz

The aim of this research is to develop a concept understanding test for the 6th grade "Sound and its Characteristics" unit in middle school, which has been tested for validity and reliability. The Sound and its Characteristics Unit Conceptual Understanding Test (SCUCUT) was administered to a total of 100 6th grade students studying in four different middle schools in the city center of Giresun. The SCUCUT developed within the scope of the research was prepared in two-tier and its final version consists of a total of 18 items. Reliability and validity studies were conducted for SCUCUT. The first stage of SCUCUT is multiple-choice, and KR-20 was calculated for the reliability analysis of the items in this stage. The second stage of SCUCUT was prepared in an open-ended format, and the Cronbach's Alpha reliability coefficient was calculated by evaluating the first and second stages of SCUCUT together. The KR-20 value of SCUCUT was calculated as 0,79 and the Cronbach's Alpha value was calculated as 0,85. According to the item analysis results, the item difficulty index (p) was found to be 0,59, and the discrimination index (d) was found to be 0,56. Expert opinions and hypothesis testing techniques were employed for the validity of SCUCUT. Experts expressed that the test is valid, and the independent samples t-test results from the hypothesis tests also indicate that SCUCUT is capable of distinguishing between those who know and those who do not, confirming its validity as a test. Based on these findings, it was concluded that the developed SCUCUT has validity and reliability in determining the conceptual understanding of 6th grade students in the sound and characteristics unit and is an alternative conceptual test to traditional tests.

Anahtar Kelimeler

Concept test, two-tier test, misconception, sound and its characteristics.

ORTAOKUL 6. SINIF “SES VE ÖZELLİKLERİ” ÜNİTESİNE YÖNELİK KAVRAMSAL ANLAMA TESTİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 6. sınıf “Ses ve Özellikleri” ünitesine yönelik, geçerliği ve güvenirliği test edilmiş bir kavramsal anlama testi geliştirmektir. “Ses ve Özellikleri” Ünitesi Kavramsal Anlama Testi (SÖKAT) Giresun il merkezinde dört farklı ortaokulda öğrenim gören toplam 100 ortaokul 6. sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen SÖKAT iki aşamalı bir yapıda hazırlanmış olup nihai hali toplam 18 maddeden oluşmaktadır. SÖKAT için güvenirlik ve geçerlik çalışmaları yapılmıştır. SÖKAT’ın birinci aşaması çoktan seçenekli olup, bu aşamadaki maddelerin güvenirlik analizi için KR-20 hesaplanmıştır. SÖKAT’ın ikinci aşaması açık uçlu bir yapıda hazırlanmış olup SÖKAT’ın birinci ve ikinci aşaması birlikte değerlendirilerek Cronbach Alpha güvenilirlik katsayısı hesaplanmıştır. SÖKAT’ın KR-20 değeri 0,79 ve Cronbach Alpha değeri 0,85 olarak hesaplanmıştır. Madde analizi sonuçlarına göre madde güçlük indeksi (p) 0,59, ayırt edicilik indeksinin (d) ise 0,56 olduğu belirlenmiştir. SÖKAT’ın geçerliği için uzman görüşlerine ve hipotez test tekniğine başvurulmuştur. Uzmanlar testin geçerli olduğu yönünde görüş belirtmiş olup, hipotez testlerinden bağımsız gruplar t-testi sonuçları da SÖKAT’ın bilenle bilmeyeni ayırt edebildiğine yani geçerli bir test olduğuna işaret etmektedir. Ulaşılan bu değerlerden geliştirilen SÖKAT’ın ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin “Ses ve Özellikleri” ünitesindeki kavramlarla ilgili kavramsal anlamalarını belirleme geçerliğe ve güvenirliğe sahip ve geleneksel testlere alternatif bir kavram testi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kavram testi, iki aşamalı test, kavram yanılgısı, ses ve özellikleri

Etik Beyan

Bu araştırma Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Fen ve Mühendislik Bilimleri Araştırmaları Etik Kurulu’nun Sayı :E-50288587-050.01.04-17145 ve 07 Nisan 2021 tarih ve 09/16 sayılı etik kurulu kararı ile etik açıdan uygun bulunmuştur.

Teşekkür

SÖKAT'ın geliştirme sürecinde katkı sağlayan; Trabzon Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Tülay ŞENEL ÇORUHLU’ya ve uzman fen bilgisi öğretmeni Elif AKIN YANMAZ’a ve İlayda AYHAN'a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akbulut, İ. H. ve Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir? İlköğretim 7. sınıf kuvvet ve hareket ünitesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44.
• Anam, R. S., Widodo, A., Sopandi, W. & Wu, H. (2019). Developing a five-tier diagnostic test to ıdentify students’ misconceptions in science: an example of the heat transfer concepts. İlköğretim Online, 1014-1029. DOI: 10.17051/ilkonline.2019.609690.
• Ausubel, D.P. (1969), Proactive effects in meaningful verbal learning and retention. Journal of Educational Psychology, 60(1), 59-64.
• Aydoğan, S., Güneş, B. ve Gülçiçek, Ç. (2003). Isı sıcaklık konusunda kavram yanılgıları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 111-124.
• Aykutlu, I. ve Şen, A. İ. (2012). Üç aşamalı test, kavram haritası ve analoji kullanılarak lise öğrencilerinin elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 275-288.
• Bacanak, A., Küçük, M. ve Çepni, S. (2004). İlköğretim öğrencilerinin fotosentez ve solunum konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: Trabzon örneklemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 67-80.
• Baykul, Y. (2021). Eğitimde ve psikolojide ölçme: klasik test teorisi ve uygulaması (4. Baskı). ÖSYM Yayınları, Ankara.
• Burns, J. C., Okey, J. R. & Wise, K. C. (1985). Development of an integrated process skill test: TIPS II. Journal of Research in Science Teaching, 22(2), 169-177.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bozdağ, H. C. (2017). Determining the misconceptions of students on digestive system by using 3-tier conceptual measuring tool. Bartın University Journal of Faculty of Education, 6(3), 878-901. DOI: 10.14686/buefad.308999.
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cardak, C.S. ve Selvi, K. (2018). Öğretim ilke ve yöntemleri dersi için bir başarı testi geliştirme süreci. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 379-406. doi: 10.29329/mjer.2018.172.19.
• Coştu, B., Ayas, A., ve Ünal, S. (2007). Kavram yanılgıları ve olası nedenleri: Kaynama kavramı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 123-136.
• Çavaş, P., Ayar, A., ve Gürcan, G. (2020). Türkiye’de STEM eğitimi üzerine yapılan araştırmaların durumu üzerine bir çalışma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 823-854. https://doi.org/10.33711/yyuefd.751853
• Çetinkaya, M. ve Taş, E. (2016). “Vücudumuzda sistemler” ünitesine yönelik üç aşamalı kavram tanı testi geliştirilmesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(15), 317- 330.
• Dedetürk, A. (2018). 6. sınıf ses konusunda FETEMM yaklaşımı ile öğretim etkinliklerinin geliştirilmesi, uygulanması ve başarıya etkisinin araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Demirci, N. ve Efe, S. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Ses Konusundaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 23-56.
• Duda, H. J. (2020). Students' Misconception in Concept of Biology Cell. Anatolian Journal of Education, 5(1), 47-52.
• Efe, S. (2007). Üç aşamalı soru tipi geliştirilerek ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin ses konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Elmas, R. ve Pamuk, S. (2021). Öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının üç aşamalı kavram yanılgısı testi ile belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1386-1403. DOI: 10.32709/akusosbil.916063
• Girgin, F. (2023). Beşinci sınıf öğrencilerinin denk kesirler konusundaki kavramsal ve işlemsel bilgilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gönen, D. D. S., Kocakaya, Y. S. ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Hamundu, N. H., Eso, R. & Takda, A. (2023). Identification Of Student Misconception Using Four Tier Diagnostic Test On Static And Dynamic Fluid Materials. Indonesian Journal of Physics and its Applications, 3(1), 8-17.
• Harman, G. ve Çökelez, A. (2016). 5. sınıf öğrencilerinin elektrik devreleri ile ilgili zihinsel modelleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1246-1272.
• Harman, G. (2016). Ortaokul güneş ve ay tutulmaları ile zihinsel modelleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 297-314.
• Hasançebi, B., Terzi, Y. ve Küçük, Z. (2020). Madde güçlük indeksi ve madde ayırt edicilik indeksine dayalı çeldiriciler. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 224-240.
• Haslam, F. & Treagust, D. F. (1987). Diagnosing secondary students' misconceptions of photosynthesis and respiration in plants using a two-tier multiple choice instrument. Journal of Biological Education, 21(3), 203-211.
• Hrepic, Z. (2011). Students' Concepts in Understanding Of Sound. arXiv preprint arXiv:1105.3995. https://doi.org/10.48550/arXiv.1105.3995
• Ivanoska, K. & Stojanovska, M. (2021). Addressing and eliminating the misconceptions about acid and bases concepts in primary school chemistry teaching. Macedonian Journal of Chemistry and Chemical Engineering, 40(2), 325-339.
• İpek Akbulut, H., Şahin, Ç. ve Çepni, S. (2013). İş ve enerji konusu ile ilgili kavramsal değişimin incelenmesi: İkili yerleşik öğrenme modeli örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 241 – 268.
• Kaniawati, I., Fratiwi, N. J., Danawan, A., Suyana, I., Samsudin, A. & Suhendi, E. (2019). Analyzing students’ misconceptions about Newton’s laws through four-tier Newtonian test (FTNT). Journal of Turkish Science Education, 16(1), 110-122.
• Kaplan, E. (2017). 6. sınıf öğrencilerinin ışık ve ses konusundaki kavram yanılgılarının kavram testi, kavram karikatürleri ve yarı yapılandırılmış görüşme kullanılarak tespit edilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). İlköğretimde fen bilgisi öğretimi. Ankara: MEB Yayınları. Karataş, F. Ö., Köse, S. ve Coştu, B. (2003). Öğrenci yanılgılarını ve anlama düzeylerini belirlemede kullanılan iki aşamalı testler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 54-69.
• Karslı, F. ve Ayas, A. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesine ilişkin bir test geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(2), 66-84.
• Karslı-Baydere, F. ve Yiğit, M. (2020). Hidrokarbonlar Konusuna Yönelik Bir Kavram Tanı Testi Geliştirilmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 366-379.
• Karslı-Baydere, F. (2021). Effects of a context-based approach with prediction–observation– explanation on conceptual understanding of the states of matter, heat and temperature. Chemistry Education Research and Practice, 22(3), 640-652.
• Kurtoğlu-Güldalı, S. ve Karslı-Baydere, F. (2023). Ağız ve Diş Sağlığı Konusuna Yönelik Kavram Karikatürü Destekli İki Aşamalı Test Geliştirme Çalışması. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 62-75.
• Kuşakçı Ekim, P. (2007). İlköğretim fen öğretiminde kavramsal karikatürlerin öğrencilerin kavram yanılgılarını gidermedeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçüközer, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ses konusundaki kavram yanılgılarının incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 313-321.
• Linder, C.J. (1992). Understanding sound: so what is the problem?. Physics Education, 27(5), 258-264.
• Marek, E. A. (1986). Science misconceptions of students in primary schools and senior high school. Paper presented at the National Science Teachers Association Conference, San Antonio.
• MEB. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Meriç, G. (2014). Fen ve teknoloji dersinde kavram karikatürlerinin öğrencilerin kavramsal anlama, motivasyon ve tutum düzeyleri üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Moodley, K. & Gaigher, E. (2019). Teaching electric circuits: Teachers’ perceptions and learners’ misconceptions. Research in Science Education, 49, 73-89.
• Naylor, S. & Keogh, B. (2013). Concept cartoons: What have we learnt? Journal of Turkish Science Education, 10(1), 3-11.
• Önen, F. (2005). İlköğretimde basınç konusunda öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarının yapılandırmacı yaklaşım ile giderilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özçelik, D.A. (2013). Test hazırlama kılavuzu. (5. Baskı), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Öztürk, N. ve Atalay, N. (2012). Öğretmen adaylarının ses konusundaki kavram yanılgılarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 43-58.
• Patil, S. J., Chavan, R. L. & Khandagale, V. S. (2019). Identification of misconceptions in science: Tools, techniques & skills for teachers. Aarhat Multidisciplinary International Education Research Journal (AMIERJ), 8(2), 466-472.
• Peterson, R.F., Treagust, D.F. & Garnett, P.J. (1989). Development and application of a diagnostic ınstrument to evaluate grade-11 and -12 students’ concepts of covalent bonding and structure following a course of ınstruction. Journal of Research in Science Teaching, 26(4), 301-314.
• Samsudin, A., Afif, N. F., Nugraha, M. G., Suhandi, A., Fratiwi, N. J., Aminudin, A. H. & Costu, B. (2021). Reconstructing students’ misconceptions on work and energy through the PDEODE* E tasks with think-pair-share. Journal of Turkish Science Education, 18(1), 118-144.
• Sarı, A. (2022). Kavram karikatürü destekli TGA tekniğinin ve günlük yaşam örneklerinin entegre edildiği 5E modelinin öğrencilerin kavramsal anlamalarına ve derse yönelik görüşlerine etkisi: Basınç örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Giresun Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Giresun.
• Soeharto, S., Csapó, B., Sarimanah, E., Dewi, F. I. & Sabri, T. (2019). A review of students’ common misconceptions in science and their diagnostic assessment tools. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia, 8(2), 247-266.
• Sontay, G. ve Karamustafaoğlu, O. (2020). Fen bilimleri dersi “Güneş, Dünya ve Ay” ünitesine yönelik başarı testinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 511-551.
• Sözen, M. ve Bolat, M. (2011). Determining the misconceptions of primary school students related to sound transmission through drawing. Procedia social and Behavioral Sciences, 15, 1060-1066.
• Stephenson, P. & Warwick, P., (2002). Using concept cartoons to support progression in students’ understanding of light. Physic Education, 37(2), 135-141
• Suprapto, N. (2020). Do we experience misconceptions?: An ontological review of misconceptions in science. Studies in Philosophy of Science and Education, 1(2), 50-55.
• Şahin, Ç. ve Çepni, S. (2011). “Yüzme-batma, kaldırma kuvveti ve basınç” kavramları ile ilgili iki aşamalı kavramsal yapılardaki farklılaşmayı. Journal of Turkish Science Education, 8(1), 79-110.
• Şahin, Ç. (2010). İlköğretim 8. sınıf “kuvvet ve hareket” ünitesinde “zenginleştirilmiş 5e öğretim modeli”ne göre rehber materyaller tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. (Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Şahin, F., Yıldırım, M., Sürmeli, H. ve Güven, İ. (2018). Okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin değerlendirilmesi için bir test geliştirme çalışması. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 124-138.
• Şahin-Çakır, Ç. ve Karslı-Baydere, F. (2022). Bilimsel süreç becerilerine dayalı laboratuvar uygulamalarının öğretmen adaylarının kavramsal anlamalarına Etkisi: Kaldırma Kuvveti Örneği. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 172- 195.
• Şahin-Çakır, Ç. (2021). Etkinliklerle astronomi öğretimi, Editör: S. Karaçam, Astronomi öğretiminde kavram karikatürü içinde (s.46-66), Ankara: Palme Yayınevi.
• Şenyiğit, Ç. ve Sılay, İ. (2019). Basit elektrik devreleri konusunda üç aşamalı kavram testi geliştirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 69-87.
• Şimşek, D., Yurtcan, M. T. ve Oktay, Ö. (2019). Fen bilgisi öğretmeni adaylarının kuvvet ve hareket konularındaki kavram yanılgıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 195-214.
• Taban, T. ve Kiray, S.A. (2022). Determination of science teacher candidates’ misconceptions on liquid pressure with four-tier diagnostic test. International Journal of Science and Mathematics Education, 20, 1791-1811. https://doi.org/10.1007/s10763-021-10224-8
• Treagust, D. F. (1988). Development and use of diagnostic tests to evaluate students’ misconceptions in science. International Journal of Science Education, 10(2), 159-169.
• Varoğlu, L., Şen, Ş. ve Yılmaz, A. (2020). Kimyada kavram çiftlerine ilişkin iki-aşamalı kavram tanı testinin geliştirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 316-347.
• White, R. & Gunstone, R. (1992). Probing understanding. The London: Falmer Press. Yağbasan, R. ve Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 102-120.
• Yaman, E.G. (2016). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin basınç konusunda kavramsal anlamalarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Yaşa, N. ve Koçak, N. (2022). Asit-Baz Konusunda Karşılaşılan Kavram Yanılgıları: Bir İçerik Analizi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-24.
• Yoğurtcu, A. (2021). Lise öğrencilerinin hücre konusundaki kavramsal yapıları, metaforik algıları ve kavram yanılgılarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yumuşak, A., Maraş, İ. ve Şahin, M. (2016). Radyoaktivite konusunda kavram yanılgılarını belirlemeye yönelik iki aşamalı bir teşhis testinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 810-828.