Sınıf Öğretmenlerinin 21. Yüzyıl Öğreten Becerileri ve Mesleki Gelişim Özyeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 38 Sayı: 3, 771 - 797, 27.12.2025

Şule Fırat Durdukoca , Sevin Aras , Ayça Nur Yarıcı

https://doi.org/10.19171/uefad.1600933

Öz

21. yüzyıl öğrenenlerinin ihtiyaç doğrultusunda öğrenme gerçekleştirebilmeleri için öğretmen yeterliklerine yoğunlaşan araştırmalar, 21. yüzyıl öğreten becerilerine odaklanmaktadırlar. Öğretmenlerin öğretim ortamlarında bu becerileri kullanabilmeleri, öğretmen yetiştirme veya mesleki gelişim programlarıyla mümkün olacaktır. Öğretmenlerin mesleki gelişim programlarına aktif katılımda itici güç mesleki gelişim özyeterliğidir. Bu araştırmada öğretmenlerin mesleki gelişim özyeterlikleriyle 21.yüzyıl öğreten becerileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile desenlenmiş, örneklemini 314 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Veriler; “Demografik Bilgiler Formu”, “21. Yüzyıl Öğreten Becerileri Ölçeği” ve “Mesleki Gelişim Özyeterlik Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Veri analizinde t-testi, ANOVA, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak öğretmenlerin Mesleki Gelişim Özyeterlik Ölçeği ve 21. Yüzyıl Öğreten Becerileri Ölçeği alt boyut puanları “yüksek” düzeyde bulunmuş ve cinsiyet, kıdem, unvan değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Mesleki gelişim özyeterliği ile 21. yüzyıl öğreten becerileri arasında pozitif anlamlı ilişki olduğu, mesleki gelişim özyeterliği tüm alt boyutlarının 21. yüzyıl öğreten becerileri tüm alt boyutları için anlamlı bir yordayıcı oluğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki gelişim özyeterliği , 21.yüzyıl öğreten becerileri , Sınıf öğretmenleri

Investigation of the Relationship between Classroom Teachers’ 21st Century Teaching Skills and Professional Development Self-Efficacy

Öz

Research on teacher competencies for effective 21st-century learning emphasizes 21st-century teaching skills. To implement these skills in the classroom, teachers need to acquire them during pre-service training or through in-service professional development. The primary factor motivating teachers’ active participation in professional development programs is their professional development self-efficacy. In this study, the relationship between teachers' professional development self-efficacy and their 21st-century teaching skills was examined. The research was designed using relational survey model, and the sample consisted of 314 classroom teachers. Data were collected using the Demographic Information Form, the 21st Century Teaching Skills Scale and the Professional Development Self-Efficacy Scale. Independent samples t-test, one-way ANOVA, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Regression Analysis were used in data analysis. As a result, teachers' professional development self-efficacy and 21st century teaching skills were found to be at a high levels. Scale sub-dimension scores differed significantly according to gender, seniority and title variables. It was determined that there was a positive and significant relationship between professional development self-efficacy and 21st century teaching skills, and all sub-dimensions of professional development self-efficacy were significant predictors of all sub-dimensions of 21st century teaching skills.

Anahtar Kelimeler

Professional development self-efficacy , 21st century teaching skills , Classroom teachers

Kaynakça

• Aldahmash, A. H., Alamri, N. M., & Aljallal, M. A. (2019). Saudi Arabian science and mathematics teachers’ attitudes toward integrating STEM in teaching before and after participating in a professional development program. Cogent Education, 6(1), 1580852. https://doi.org/10.1080/2331186X.2019.1580852
• Altun, B. ve Sarpkaya, P. Y. (2021). Öğretmenlerin mesleki gelişimi üzerine bir durum çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4063-4106. https://doi.org/10.26466/opus.932403
• Autry Jr, A. J., & Berge, Z. (2011). Digital natives and digital immigrants: getting to know each other. Industrial and Commercial Training, 43(7), 460-466.
• Aydemir, H., Karalı, Y. ve Coşanay, G. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 21. yüzyıl öğreten ve öğrenen becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, (4), 1199-1214. https://doi.org/10.47994/usbad.824081
• Bandura, A. (1997). Self efficacy: The exercise of control. W.H. Freeman & Company.
• Boydak Özan, M. ve Öztürk, C. (2020). İnsan kaynaklarının geliştirilmesi boyutunda okul yöneticilerinin rolü. Kadim Akademi SBD, 4(1), 62-74. https://doi.org/10.55805/kadimsbd.745471.
• Burić, I., & Moè, A. (2020). What makes teachers enthusiastic: The interplay of positive affect, self-efficacy and job satisfaction. Teaching and Teacher Education, 89, 103008. https://doi.org/10.1016/j.tate.2019.103008
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (8. baskı). PegemA Yayıncılık.
• Büyükşahin, Y. Ve Kıngır, S. (2023). Yeniliğe meydan okumalar: Sınıf öğretmenlerinin bariyer değişimleri. Eğitim ve Bilim, 48(215), 201-242. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2023.11589
• Büyükuysal, M. Ç. ve Öz, İ. İ. (2016). Çoklu doğrusal bağıntı varlığında en küçük karelere alternatif yaklaşım: Ridge Regresyon. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 110-114.
• Chan, D. W. (2008). Dimensions of teacher self‐efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 28(2), 181-194.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th ed.). Routledge Falmer.
• Çiğilli, E. ve Eryaman, M. Y. (2023). Sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi ile 21. yüzyıl öğreten becerileri algı düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 17(44), 47-82. https://doi.org/10.29329/mjer.2023.571.3
• Darling-Hammond, L. (2010). Teacher education and the American future. Journal of Teacher Education, 61(1-2), 35–47.
• Day, C., & Sachs, J. (2004). International handbook on the continuing professional development of teachers. Open University Press, McGraw Hill Education.
• Drake, S. M., & Reid, J. L. (2020). 21st century competencies in light of the history of integrated curriculum. Frontiers in Education, 5, 122. https://doi.org/10.3389/feduc.2020.00122
• Durmaz, M. (2023). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin mesleki gelişim öz yeterliklerinin incelenmesi (Yayın No. 828843) [Yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Eisner, S. P. (2004). Teaching generation Y college students: Three initiatives. Journal of College Teaching And Learning, 1(9), 1-15.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191.
• Fırat Durdukoca, Ş. (2024). Okul dışı öğrenme üzerine eğitim araştırmalarının bibliyometrik analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(3), 940-955. https://doi.org/10.33206/mjss.1288622
• Fırat Durdukoca, Ş. (2022). Gezi tekniği. Kızılkaya Namlı, A. (Ed.), Eğitimin kavramsal temelleri 5 öğretim teknikleri (ss. 243-257). Efeakademi Yayınları.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage.
• Gess-Newsome, J. (2001). The professional development of science teachers for science education reform: A review of the research. In J. Rhoton & P. Bowers (Eds.), Professional development planning and design (pp. 91-100). NSTA Press.
• Gnambs, T. (2021). The development of gender differences in information and communication technology (ICT) literacy in middle adolescence. Computers in Human Behavior, 114, 106533. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106533
• Gökçe, E. (2000). Yirmibirinci yüzyılın öğretmeni. Çağdaş Eğitim Dergisi, 270, 21-26.
• Göloğlu Demir, C. (2022). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2488-2506. https://doi.org/10.15869/itobiad.1201614
• Güdücü, A. ve Çemrek, F. (2022). Sandıklı İlçesinde görev yapan öğretmenlerin mesleki gelişim öz yeterliklerinin belirlenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(2), 280-296. https://doi.org/10.51725/etad.1216475
• Gürel, D. N. (2023). Sınıf öğretmenlerinin 21. yüzyıl öğreten becerileri ile üstbilişsel okuma stratejilerini kullandırma düzeyleri arasındaki ilişki (Yayın No. 779892) [Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Ibrahim, A., & El Zaatari, W. (2020). The teacher–student relationship and adolescents’ sense of school belonging. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 382-395. https://doi.org/10.1080/02673843.2019.1660998
• Kang, H. (2021). Sample size determination and power analysis using the G* Power software. Journal of Educational Evaluation for Health Professions, 18. https://doi.org/10.3352/jeehp.2021.18.17
• Kesici, M. B. ve Balyer, A. (2025). Öğretmenlerin kariyer engelleri ile mesleki gelişim öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 18(103), 73-90. http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.80430
• Kıyasoğlu, E. ve Ay, Ç. Ş. (2020). Sınıf öğretmenlerinin 21. yüzyıl öğrenen ve öğreten becerilerinin incelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 7(3), 240-261. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.689976
• Koehler, M. J., & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical contentknowledge. Journal of Educational Computing Research, 32(2), 131-152.
• Kozikoğlu, İ. ve Özcanlı, N. (2020). Öğretmenlerin 21. yüzyıl öğreten becerileri ile mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişki. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(1), 270-290. http://dx.doi.org/10.30703/cije.579925
• Lee Hammond, L., & Waller, T. (2014). International perspectives. In T. Waller, & G. Davis (Eds.) An introduction to early childhood (pp. 47-68). SAGE Publications.
• Li, W. (2022). Resilience among language learners: the roles of support, self-efficacy, and buoyancy. Frontiers in Psychology, 13, 854522. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.854522
• Martinez, C. (2022). Developing 21st century teaching skills: A case study of teaching and learningthrough project-based curriculum. Cogent Education, 9(1), 2024936. https://doi.org/10.1080/2331186X.2021.2024936
• Matteucci, M. C., Guglielmi, D., & Lauermann, F. (2017). Teachers’ sense of responsibility for educational outcomes and its associations with teachers’ instructional approaches and professional wellbeing. Social Psychology of Education, 20, 275-298.
• Moreau, M. P., Osgood, J., & Halsall, A. (2005). The career progression of women teachers in England: A study of barriers to promotion and career development. Report for Institute for Policy Studies in Education. London Metropolitan University, London.
• Mrachko, A. A., Kostewicz, D. E., & Martin, W. P. (2017). Increasing positive and decreasing negative teacher responses to student behavior through training and feedback. Behavior Analysis: Research and Practice, 17(3), 250–265. https://doi.org/10.1037/bar0000082
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). Millî Eğitim Bakanlığı okul dışı öğrenme ortamları kılavuzu. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/118732/mod_resource/content/0/13.hafta%20%28mebkilavuz%29.pdf Erişim tarihi: 11.12.2024
• MEB (2018). 2023 Eğitim vizyonu. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf Erişim tarihi: 11.12.2024
• Nuhoğlu, H. ve Seçkin, G. G. (2021). Öğretmenlerin 21. yüzyıl öğreten-öğrenen becerileri ile bilişim teknolojisi kullanım düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 1358-1388. https://doi.org/10.29299/kefad.952565
• Orhan Göksün, D. (2016). Öğretmen adaylarının 21. yy. öğrenen becerileri ve 21. yy. öğreten becerileri arasındaki ilişki (Yayın No. 425506) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Pavlidou, K., Alevriadou, A., & Antoniou, A. S. (2020). Professional burnout in general and special education teachers: The role of interpersonal coping strategies. European Journal of Special Needs Education, 37(2), 191-205 https://doi.org/10.1080/08856257.2020.1857931
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6.
• Reese, S. (2010). Bringing effective professional. Techniques, 85(6), 38-43.
• Resmi Gazete (2024). Öğretmenlik Mesleği Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/10/20241018-1.htm Erişim tarihi: 11.12.2024
• Shulman, L. S. (1896). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
• Şahin, E., (2010). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerinin, cinsiyetlerinin, mesleki kıdemlerinin, özyeterlik algılarının ve özyönetimli öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeylerinin mesleki yeterlikleri üzerindeki etkisi (Yayın No. 279132) [Doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. (2014). Using multivariate statistics. (6th ed.). Pearson Education Limited.
• Tschanen-Moran, M., & Hoy, W. A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Urdan, T., & Schoenfelder, E. (2006). Classroom effects on student motivation: Goal structures, social relationships, and competence beliefs. Journal of School Psychology, 44(5), 331-349.
• Usher, E. L., & Pajares, F. (2008). Sources of self-efficacy in school: Critical review of the literature and future directions. Review of Educational Research, 78, 751-796.
• Uslu, F. ve Gizir, S. (2017). School belonging of adolescents: The role of teacher–student relationships, peer relationships and family involvement. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 63‒82. http://dx.doi.org/10.12738/ estp.2017.1.0104
• Uyar, A. (2023). Öğretmenlerin 21. yüzyıl öğreten becerileri ile otantik öğretime yönelik hazırbulunuşlukları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 291-311. https://doi.org/10.17679/inuefd.1199837
• Wang, Y., & Pan, Z. (2023). Modeling the effect of Chinese EFL teachers’ self-efficacy and resilience on their work engagement: A structural equation modeling analysis. Sage Open, 13(4), 1-15. https://doi.org/10.1177/21582440231214329
• Voogt, J., Erstad, O., Dede, C., & Mishra, P. (2013). Challenges to learning and schooling in the digital networked world of 21st century. Journal of Computer Assisted Learning, 29(5) (2013), 403-413.
• Yalçın İncik, E. (2020). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve 21. yüzyıl öğreten becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 1099-1112. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-638602
• Yenen, E. T. (2022). Öğretmenlerin mesleki yeterliklerini etkileyen faktörler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 27-45. https://doi.org/10.33206/mjss.767720
• Yenen, E. T. ve Kılınç, H. H. (2021). Öğretmenlerin mesleki gelişim öz yeterlikleri ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(2), 455-468.
• Yirci, R. (2017). Öğretmen profesyonelliğinin önündeki engeller ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 503-522.
• Zein, M. S. (2017). Professional development needs of primary EFL teachers: Perspectives of teachers and teacher educators. Professional Development in Education, 43(2), 293-313.