Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Kilis’in Tarih ve Kültür Rotasındaki Gezi Deneyimlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 38 Sayı: ITEAC2024 - Kalite Süreçlerinde Dijital Dönüşüm, Uluslararasılaşma ve Kültürel Yaklaşımlar, 34 - 62, 29.10.2025

Türkan Çelik

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Kilis’in tarih ve kültür rotasındaki gezi deneyimlerinin incelenmesidir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen ile yürütülmüştür. Çalışmanın katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği ile seçilen 13 sosyal bilgiler öğretmen adayından oluşmaktadır. Çalışmanın veri toplama sürecinde, yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların tümünün gezi deneyimi ile yerel tarih konusundaki bilgilerinin somutlaştığı, Kilis’in tarih ve kültürü konusundaki tutum ve algılarının olumlu olduğu tespit edilmiştir. Katılımcılar en çok zeytin üretimine ilişkin kalıntılar, sabunhanedeki üretim çalışmaları, Kilis müzesindeki eserler ve ev mimarisinin kendilerini etkilediğini belirtmişlerdir. Öte yandan katılımcıların gezi öncesi Kilis iline ilişkin olumsuz metaforlara sahip olduğu tespit edilmiş olup gezi sonrasında bu metaforların tamamen olumluya döndüğü dikkatleri çekmiştir. Bu sonuç öğretmen adayları ile gerçekleştirilen Kilis gezisinin olumlu etkiler bıraktığını göstermektedir. Araştırma sonuçları bağlamında Sosyal bilgiler öğretmen adayları ile yapılan “Sosyal Bilgiler öğretiminde Tarihsel Kanıt Yerel ve Sözlü Tarih Dersi”nin gezi çalışmaları ile somutlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler , öğretmen adayları , Kilis’in tarih ve kültür rotası , gezi yöntemi , okul dışı öğrenme ortamları

An Examination of Social Studies Teacher Candidates’ Travel Experiences on Kilis’s History and Culture Route

Öz

The purpose of this study is to examine the travel experiences of social studies teacher candidates along the historical and cultural route of Kilis. The study was conducted using a phenomenological design, a qualitative research method. The participants were selected using criterion sampling, a purposive sampling method. Semi-structured interview forms were used in the data collection process. The study concluded that all participants' knowledge of local history was solidified through the trip, and their attitudes and perceptions regarding the history and culture of Kilis were positive. Participants stated that they were most impressed by the remains of olive production, production activities at the soap factory, artifacts in the Kilis Museum, and house architecture. Furthermore, it was noted that participants held negative metaphors about Kilis before the trip, but these metaphors changed completely to positive ones afterward. This result indicates that the Kilis trip with the teacher candidates had a positive impact. Based on the research results, it is recommended that the "Historical Evidence: Local and Oral History Course in Social Studies Teaching" be solidified through travel activities with social studies teacher candidates.

Anahtar Kelimeler

Social Studies , teacher candidates , history and culture route of Kilis , travel method , out-of-school learning environments.

Kaynakça

• Açar, S. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde gözlem gezisi uygulamasının öğrencilerin eleştirel düşünme becerisine ve çevre duyarlılığına etkisi. (Yayın No: 298037) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Açıkgöz, Merve (2006), Sosyal bilgiler öğretiminde gezi gözlem ve inceleme yönteminin etkililiğinin incelenmesi. (Yayın No: 191075) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Aday, H., & Meydan, A. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre farkındalıklarının incelenmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 85-107. https://doi.org/10.38122/ased.1202981
• Alkış, S. (2008). Coğrafya öğretiminde inceleme gezileri ve arazi çalışmaları. R. Özey & A. Demirci (Ed.), Coğrafya öğretiminde yöntem ve yaklaşımlar içinde (ss. 77–106). Aktif Yayınevi.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihi mekânlarla tarih öğretimi: tarih öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri. (Yayın No: 120673) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Atayeter, Y., & Tozkoparan, U. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde gezi gözlem yönteminin uygulanmasına yönelik görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1–21.
• Atkın, K. (2020). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Okul Dışı Öğrenme Ortamları Ve Bu Ortamlarda Kazandırılabilecek Beceriler. International Social Sciences Studies Journal, 6(64), 2505-2522.
• Aydemir, A. (2021). Sosyal bilgiler dersinde okul dışı öğrenme ve öğretim ortamı olarak adalet saraylarının kullanımına yönelik öğretmen adayı görüşlerinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 665- 681. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.62826-824051
• Aydoğan, H. İ. (2020). Sosyal Bilgilerde Tarih Konularının Öğretiminde Tarihi Mekânlarda Uygulanan Gezi-Gözlem Metodunun Kazanımı Elde Etmeye Etkisinin İncelenmesi (Yayın No: 623870) [Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Aytaç, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitimlerinde gezi gözlem metodunun yeri ve önemi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11-1(21), 55–69.
• Ballantyne, R., & Packer, J. (2009). Introducing a fifth pedagogy: Experience-based strategies for facilitating learning in natural environments. Environmental Education Research, 15(2), 243–262. https://doi.org/10.1080/13504620802711282
• Bassaw, T. K., Tabil, F. A., & Donkor, S. T. (2022). Teachers’ use of field trip to evaluate social studies lessons in the senior high schools in Ghana. Universal Journal of Social Sciences and Humanities, 2(4), 219–233. https://doi.org/10.31586/ujssh.2022.558
• Büyükkaragöz, S., & Çivi, C. (1999). Genel öğretim metodları-öğretimde planlama ve uygulama. (10. baskı). Beta Yayıncılık.
• Carrier, S. J. (2009). The effects of outdoor science lessons with elementary school students on preservice teachers’ self-efficacy. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 35–48. https://doi.org/10.1007/BF03173683
• Coll, S. D., & Coll, R. K. (2018). Using blended learning and out-of-school visits: Pedagogies for effective science teaching in the twenty-first century. Research in Science & Technological Education, 36(2), 185-204. https://doi.org/10.1080/02635143.2017.1393658
• Çelik, A. (2019) Gezi yönteminin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının akademik başarılarına etkisinin ve gezi yazısı yazma deneyimlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 395-413. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.20.01.013
• Çelikkaya, T., & Kuş, Z. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 741–758.
• Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1823–1841.
• Çetin, M. A., & Metin, C. (2013). Mezarlık ve şehitlik ziyaretlerinin tarih bilgisi ve bilincinin oluşumunda ve öğrencinin akademik başarısındaki etkisi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(1), 44–66.
• Çetin, T., Kuş, Z., & Karatekin, K. (2010). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin gezi-gözlem yöntemine ilişkin görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 158–180.
• Çopur, A., & Önal, H. (2023). Sosyal bilgiler öğretiminde planlı bir müze gezisi için örnek uygulama: Balıkesir Kuvayı Milliye Müzesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BAUNSOBED), 26 (49), 19-32. https://doi.org/10.31795/baunsobed . 1169304
• Damar, İ. (2024). Müzeler ve tarihi mekânların sosyal bilgiler eğitimindeki potansiyeline yönelik Gaziantep ili özelinde keşfedici bir araştırma (Yayın No: 863157) [Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Day, M. C. & Parker, R. K. (1977). The preschool in action (2nd ed.) Allyn and Bacon, Inc.
• Demir, M. K. (2007). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde gözlem gezisi yöntemini uygulama durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 323-341.
• Demir, S. (2021a). Türkçe öğretiminde aile katılımı. (1. Baskı), Ş. Koca ve P. Erten (ed.), Eğitim bilimlerinde araştırma ve değerlendirmeler – I İçinde (ss.397-417), Gece Kitaplığı.
• Demir, Y. (2021b). Sosyal bilgiler dersinde veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği. (Yayın No: 676230). [Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Demir, Y. (2022). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının inceleme gezileri açısından değerlendirilmesi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 7(2), 146-173.
• Demir, Y. (2023). Parent experiences intended for family-participated field trips carried out with parents within the scope of social studies course. Educational Academic Research, 48(1), 109-124. https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.1026098
• Demir, Y., & Şenyurt, S. (2022). Sosyal Bilgiler Dersinde Veli Eşliğinde Gerçekleştirilen İnceleme Gezilerinin Etkililiği. Millî Eğitim, 51(236), 3001-3030. https://doi.org/10.37669/milliegitim.954370
• Demirel, Ö. (2002). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. (4. baskı). PegemA Yayıncılık
• Duman, N. (2020). Volkan topoğrafyası konularının öğretiminde gezi-gözlem yönteminin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Third Sector Social Economic Review, 55 (2), 710-724. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.04.1322.
• Ekinci, B. (2022). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin yeri ve önemi. Karabük Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 62-73.
• Erdem, M. (2007). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin gezi-gözlem tekniğine ilişkin görüşleri (Yayın No: 206970) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Ergün, M., & Özdaş, A. (1997). Öğretim ilke ve yöntemleri. Kaya Matbaacılık.
• Ergün, P. ve Aslan, H. (2023). Okul dışı sosyal etkinliklerde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED), 8(2), 1-13. https://trdoi.org/10.26023458/uled.1369923
• Ersoy, A., F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 81-139). Anı Yayıncılık.
• Ertaş, H. (2012). Okul dışı etkinliklerle desteklenen eleştirel düşünme öğretiminin eleştirel düşünme eğilimine ve fizik dersine yönelik tutuma etkisi (Yayın No: 305894) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Eryalçın, K. (2024). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitiminin akademik başarı ve tarihsel empatiye etkisi. (Yayın No: 880050) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Esbach, H. (2007). Bridging in-school and out-of-school learning: Formal, non-formal, and informal education. Journal of Science Education and Technology, 16(2), 171-190. https://doi.org/10.1007/s10956-006- 9027-1
• Gökkaya, A. K., & Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2). 483- 506.
• Griffin, J. (2004). Research on students and museums: Looking more closely at the students in school groups. Science Education, 88(S1), 559–570. https://doi.org/10.1002/sce.20018
• Güleç, S., & Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 63–78.
• Güler, A. (2009). Programlı ve etkili bir müze gezisi için geliştirilen müze eğitim paketinin etkinliğinin ölçülmesi (Ankara ili ilköğretim 1. kademe 3. sınıf sanat etkinlikleri dersi örneği) (Yayın No: 228348) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Güleryüz, H. (2008). Hayat bilgisi programı ve öğretimi. Pegem Akademi.
• Güngörmüş, S. (2024). Müzelerin sosyal bilgiler dersinde okul dışı öğretim ortamı olarak kullanımına yönelik bir eylem araştırması: Bursa Yaşam Kültürü Müzesi. (Yayın No: 903212) [Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Güven, A., Gazel, A. A., & Sever, R. (2004). Tarih öğretmenlerinin gezi gözlem uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 225–235.
• Kalyoncu, E. (2024). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimi etkinlikleri kullanılmasının akademik başarı, tutum ve öğrencilerin afet bilinci düzeylerine etkisi: Taşkın Müzesi örneği (Yayın No: 873772) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Karadoğan, S., & Durmuş, E. (2023). Üniversite öğrencilerinin doğa gezilerine yönelik tutum ve davranışları: Gezi gözlem yöntemi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(24), 213-230. https://doi.org/10.55605/ejedus.1267594
• Karakaş Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi (Yayın No: 279700) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Kayumov, I. F. (2020). Values and aesthetic factors in the formation of culture and art. International Engineering Journal For Research & Development, 12(1), https://iejrd.com/index.php/%20/article/view/1410/1262
• Knapp, D., & Barrie, E. (2001). Content evaluation of an environmental science field trip. Journal of Science Education and Technology, 10(4), 351–357. https://doi.org/10.1023/A:1012247203157
• Koca, M. K. (2014). Arazi çalışması temelli öğretim etkinliklerinin sosyal bilgiler dersine uygulanabilirliği (Yayın No: 356640). [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Kocaçınar, M. (1964). Genel öğretim metodu. (3. baskı). Arkın Kitabevi.
• Koçin, Ş. (2023). Tarihi mekânlara yapılan ziyaretlerin öğrencilere estetik ve duyarlılık değerlerini kazandırmadaki rolüne ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. International Journal of Progressive Studies in Education, 1(2), 17-30. https://doi.org/10.5281/zenodo.8347019
• Küçükahmet, L. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. Alkım Yayınevi.
• Küçükahmet, L. (2002). Öğretimde planlama ve değerlendirme. (13. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Lei, S. A. (2010). Field trips in college biology and ecology courses: Revisiting benefits and drawbacks. Journal of Instructional Psychology, 37(1), 42-48.
• MEB (20024). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (4, 5, 6 ve 7. Sınıflar) Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programsos4567Onayli.pdf.
• MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf
• Mercin, L. & Diksoy, İ. (2023). The Use of information designs as a communication language in museums in the 100th anniversary of the Republic. Journal of International Museum Education, 5(Special Issue), 91-107. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.1371927
• Metin, B., & Oran, M. (2014). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmenlerinin ders içi yerel tarih konusundaki faaliyetleri Uşak İli Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 204-216.
• Meydan, A. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde gezi-gözlem ve doğa eğitimi. R. Turan, A. M. Sünbül ve H. Akdağ (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-1 içinde (ss. 241-261), Pegem Akademi Yayıncılık.
• Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422. https://doi.org/10.14781/mcd.92390.
• Miles, B. M., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev.), Pegem Akademi.
• Monteagudo-Fernández, J., Gómez-Carrasco, C. J., ve Chaparro-Sainz, Á. (2021). Müzelerde miras eğitimi ve araştırması: Bir bilgi alanındaki kavramsal, entelektüel ve sosyal yapı (2000–2019). Sustainability, 13(12), 6667. https://doi.org/10.3390/su13126667.
• Morag, O., & Tal, T. (2012). Assessing learning in the outdoors with the field trip in natural environments (fine) framework. International Journal of Science Education, 34(5), 745-777. https://doi.org/10.1080/09500693.2011.599046.
• Namlı, M. (2018). Bilgisayar destekli öğretim ve gezi gözlem tekniğinin ışık ünitesinin öğretiminde kullanılması. (Yayın No: 509756) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr.
• Nas, R. (2003). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. (2. baskı). Ezgi Kitabevi.
• National Research Council. (2009). Learning science in informal environments: People, places, and pursuits. DC: The National Academies Press.
• Orion, N., & Hofstein, A. (1994). Factors that influence learning during a scientific field trip in a natural environment. Journal of Research in Science Teaching, 31(10), 1097–1119. https://doi.org/10.1002/tea.3660311005.
• Orion, N., Hofstein, A., Tamir, P., & Giddings, G. J. (1997). Development and validation of an instrument for assessing the learning environment of outdoor science activities. Science Education, 81(2), 161–171. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-237X(199704)81:2<161::AID-SCE3>3.0.CO;2-D.
• Öz, G. (2015). Öğretim yöntemlerinden gezi gözlem ve inceleme metodunun uygulamasında ortaya çıkan problemlere ilişkin öğretmen görüşleri (Güngören ilçesi örneği) (Yayın No: 426133) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Özkan, İ. (2009). Gezi-gözlem ve inceleme yönteminin 6.sınıf sosyal bilgiler programı ülkemizin kaynakları ünitesindeki öğrenci başarılarına etkisi (Yayın No: 263523) [Yüksek lisans tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Öztürk, C. (2009). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinler arası bir bakış. C. Öztürk (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 1-31). Pegem A Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri). (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.), Pegem Akademi.
• Pekin, M. ve Bozdoğan, A.E. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin okul dışı çevrelere gezi düzenlemeye ilişkin öz yeterliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Tokat ili örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(17), 114-133.
• Priest, S. (1986). Redefining outdoor education: A matter of many relationships. Journal of Environment Education, 17(3), 13-15. https://doi.org/10.1080/00958964.1986.9941413
• Rudmann, C. L. (1994). A review of the use and implementation of science field trips. School Science and Mathematics, 94(3), 138–141. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.1994.tb15640.x.
• Saydam, A., & Geşgel, N. (2024). Sosyal bilgilerde gezi-gözlem tekniğine yönelik veli ve öğrenci görüşleri. Öğretmen Eğitimi ve Öğretim, 5(1), 1-16. https://doi.org/10.55661/jnate.1287212
• Scarce, R. (1997). Field trips as short-term experiential education. Teaching Sociology, 24(3), 219-226. https://doi.org/10.2307/1319398
• Selanik Ay, F., & Kurtdede Fidan, N. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 70-89. https://doi.org/10.17755/esosder.39452
• Semenderoğlu, A., & Arslan, K. (2024) Coğrafya eğitiminde arazi çalışmalarına ilişkin coğrafya öğretmen adaylarının metaforik algıları. Diyalektolog Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(34), 59–80. https://doi.org/10.29228/diyalektolog.77662
• Sevigen, E. (2021). Sosyal bilgiler öğretiminde müze eğitimi uygulamalarının öğrencilerin somut kültürel miras ve ders ile ilgili tutumlarına etkisi ve süreç hakkındaki görüşleri: Bir Karma Yöntem Araştırması. (Yayın No: 686123) [Yüksek lisans tezi Osmangazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Sivrioğlu, G., & Karaosmanoğlu, G. (2021). Müzelere yönelik yaratıcı drama projelerinin incelenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 16(2), 207-228.
• Şahin, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının gezi-gözlem tekniğine ilişkin görüşleri (Yayın No: 565239) [Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr
• Tal, T., & Morag, O. (2009). Reflective practice as a means for preparing to teach outdoors in an ecological garden. Journal of Science Teacher Education, 20(3), 245–262. https://doi.org/10.1007/s10972-009-9131-1
• Tatar, N., & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883–896
• Temur, S., ve Topkaya, Y. (2023). 2018 Sosyal bilgiler dersi öğretim programının müze kullanımı bakımından incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 281-307. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/75703/1195574
• Tok, Ş. (2017) Etkili öğretim için yöntem ve teknikler. A. Doğanay (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (ss. 178-225), Pegem Akademi.
• Üztemur, S., Dinç E., & Acun İ. (2017). Müze ve tarihi mekân uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin müze ve tarihi mekân algılarına etkisi: bir eylem araştırması. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 1(1), 9-20. https://doi.org/10.30831/akukeg.358211
• Vural, B. (2004). Öğretim faaliyetlerinde yöntem-teknik ve etkinlikler. Hayat Yayınları.
• Yaşar, Ş., & Gültekin, M. (2011). Anlamlı öğrenme için etkili öğretim stratejileri. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi içinde (ss. 77-109). Pegem Akademi.
• Yazıcı, H., Ertürk, A., & Kulaca, I. (2023). Okul dışı öğrenme etkinliklerine bir örnek: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı gezisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-20.
• Yel, S., Taşdemir, A., & Yıldırım, K. (2008). Sosyal bilgilerde öğretim strateji, yöntem ve teknikleri, B. Tay ve A. Öcal. (Ed.). Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi (1. Baskı) içinde (ss.38-86). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, R., & Ortak, Ş. (2021). Sosyal bilgiler öğretiminde gezilerden yararlanma. Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi, 11(1), 71-87.
• Zhang, M., Xiong, K., Wang, X., & Zhao, X. (2022). Natural beauty and aesthetic value of natural world heritage sites: A literature review and implications for karst geoheritage sites. Geoheritage, 14(3), 84. https://doi.org/10.1007/s12371-022-00714-8