Gevşek Yapılı Sistemler Olarak İlköğretim Okullarında Karar Verme, Liderlik ve Çatışma: Nitel Bir Araştırma

Yıl 2011, Cilt: 24 Sayı: 1, 1 - 29, 01.04.2011

Burhanettin Dönmez Celal Teyyar Uğurlu Melike Cömert

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Gevşek Yapılı Sistemler Olarak İlköğretim Okullarında Karar Verme, Liderlik ve Çatışma: Nitel Bir Araştırma

Öz

Okullar, sosyal kurumlardır. İlişkilerin kontrolünü mekanik kurallarla yönetmek ve amaçları kestirmek her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle, günümüzde daha özerk yapılı okulların gerekliliği hissedilir olmuştur. Bu bağlamda, örgütlerde ortak ve önemli üç kavramın karar verme, liderlik ve çatışma olduğu düşünülmektedir. Bu kavramlar okul için gerekli olan özerkliğin inşaasında ayrı bir katkı gücüne sahiptir. Bu çalışma, söz konusu gücü okulun yönetim yapısına katmak üzere yeniden yorumlanma gerekliliğinden doğmuştur. Çalışmanın yönteminde “Weick’in Gevşek Yapılı Sistemler Teorisi”nin bu kavramları okul için yeniden yorumlamada bir temel olabileceği anlayışı vardır. Araştırmanın yönteminde yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu amaçla Malatya ve Sivas illerinde 6 ilköğretim okulunda 24 öğretmen ile görüşme yapılmıştır. Çalışmada karar verme, liderlik ve çatışma kavramlarının okulların iş ve işleyişlerinde özerk bir yapıyı gerekli kıldığı sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Gevşek yapılı sistem, Okul yönetimi, Sistem teorisi

Kaynakça

• Aydın, M. 1994. Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu yayınevi.
• Aytaç, T. 2000. Okul merkezli yönetim. Ankara: Nobel yayın dağıtım.
• Balcı, A. 1990. Eğitim örgütlerinde yeni bakış açıları: kuram-araştırma ilişkisi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Bildirisi.
• Başar. H. 1995. Öğretmenlerin değerlendirilmesi. Ankara: Pegem yayınları.
• Başaran, İ. E. 1991. Örgütsel davranış, insanın üretim gücü. Ankara: Gül yayınevi.
• Başaran. İ. E. 1998. Yönetimde insan ilişkileri. yönetsel davranış. Ankara: Aydan web tesisleri.
• Bursalıoğlu, Z. 1997. Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem yayınları.
• Boyd, W.L., Crowson, R.L. 2002. The quest for a new hierarcy in education: from loose coupling back to tight? Journal of Educational Administration. 40 (6) 521-533.
• Christensen, R. L. 1968. Journal of cooperative extension. Spring, Volume 6 No.1
• Choo, C. W. 2001. Towords an information model of organizations. the canadion journal of information science. 16(3) 32-62. Toronto.
• Çelik, V. 1997. Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem yayınları.
• Demircioğlu, İ. H. 2006. Tarih öğretmen adaylarının öğrenme şekilleri üzerine nitel bir çalışma. Eğitim Araştırmaları. 6,23
• Gökçe, F. 2005. İlköğretim okulu müdürlerinin değişme yöneticiliği yeterlikleri ve değişme sürecinde gösterdikleri davranışlar. Çağdaş Eğitim, 30,32.
• Gamaron, A., Dreeben, R. 1986. Coupling and control in educational organizations. administrative scienc quarterly, 31(4) 612-632. www.jstor.org/pss (erişim:19.12.2009).
• Grotured, N. 1999. School based development work, http://www.jyu.fi/ktl/publication (erişim:22.11.2005)
• Erçetin, Ş.Ş. 1998. Liderlik sarmalında vizyon. Ankara: Önder Matbaacılık.
• Erdoğan, İ. 1977. “Eğitim yönetiminde teori ve uygulama” Ankara: Pegem Yayınları, 6. Baskı.
• Ertürk, S. 1994. Eğitimde program geliştirme. Ankara. Meteksan Matbaacılık.
• Firestone, W.A., Heriott, R.E. 1982. rational bureaucracy or loosely coupled system? an empirical comparison of two ımages of organization, www.jstor.org/pss (erişim:19.12.2009).
• Fusarelli, L.D. 2002. Tightly coupled policy ın loosely coupled system: ınstitutional capacity and organizational change. Journal of Educational Administration. 40 (6) 561-575.
• Handy. C. 1998. Ruhun arayışı. kapitalizmin ötesi: modern dünyada amaç arayışı. Çev:Nurettin Elhüseyni, İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
• Ingersoll, R. 1996. Teachers’ decision-making power and school conflict. sociology of education, 69 (2) 159-176. www.jstor.org/pss/2112804 erişim:19.12.2009
• İpek, İ. 2000. Örgütsel çatışma ve çatışma yönetiminde uygulanabilecek örgüt geliştirme aracıları, Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Katz D., Kahn L. R. 1977. Örgütlerin toplumsal psikolojisi. Çev: Halil Can ve Yavuz Bayar, Ankara: TODAİ Enstitüsü Yayınları.
• Lack, A. 1999. Loosing Coupled. http:/ /www.members.ozemail.com.au (erişim:04.11.2005)
• Lutz, F.W. 1982. Tightening up loose coupling in organizations of higher education. administrative science quarterly, 27, 653-669. www.jstor.org/pss/2112804 erişim:19.12.2009
• Megan, T.M., Wayne, H. 1997. Trust in schoolş:a conceptual and empirical analysis. journal of educational administration, 36(4)341-342.
• Meyar, H.D. 2002. From “Loose Coupling” to “Tight Management”? making sense of the changing landscape in management and organization theory, Journal of Educational Administration, 40 (6) 515-520.
• Payne, L. 2003, Nov 29th to December 5th. school governence as the management of dilemmas: market or mission? Western Austrailia. P.4.
• Priority Schools Funding Program. 2003. Classroom and school organization and school culter. http://www.psfp.nsw.edu.au/resources (erişim: 20.11.2005)
• Ryan, R.L. 1995. local mangement of school. İt’s not Simple. http://www.mun.ca/educ (erişim: 09.11.2005)
• Spender, J.C., Grinyer, P.H. 1995. Organizational renewal: top management’s role in a loosely coupled system. human relations, 48 (8) 909-926.http://hum.sage.pub.com/cgil/content/abstract/48/8/909.
• Şişman, M. 2004. Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Taymaz, H. 1995. Okul yönetimi. Ankara: Saypa yayınları.
• Tyler, W. 1987. “Loosely Coupled” schools: a structuiralist critique, 8 (3). www.jstor.org/pss/2112804 erşim:19.12.2009
• Toprakçı, E. 2002. Sınıf örgütünün yönetimi. Ankara. Ütopya Yayınları.
• Uğurlu, C.T. 2007. Gevşek yapılı sistemler olarak okulların üç kavramı: karar verme, liderlik ve çatışma, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (3) 15-30.
• Weick, K.E. 1976. Educational organizations as losely coupled systems, Administrative Science Quartely, (21)1-9.
• Weick, K.E. 1982. Administering education in loosely coupled schools. JSTOR: The Delta Kapan, 63(10)673-676. www.jsor/org/pss/20386508 erişim:18.12.2009
• Yıldırım, A; Şimşek, H. 2005. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.