İlköğretimde Akran Zorbalığı

Yıl 2011, Cilt: 24 Sayı: 1, 81 - 92, 01.04.2011

İbrahim Çankaya

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İlköğretimde Akran Zorbalığı

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim sekizinci sınıfa devam eden öğrencilerin
akranlarından gördükleri zorba davranışları tespit etmektir. Araştırmanın çalışma
evrenini 2009-2010 eğitim-öğretim döneminde Elazığ İli Merkez İlköğretim
Okullarında öğrenim gören sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın
örneklemi; çalışma evreninde yer alan 97 ilköğretim okulu arasından tesadüfi olarak
seçilen toplam 15 ilköğretim okulu içerisinde yer alan 404 öğrenciden oluşmaktadır.
Bu öğrencilerden toplanan verilerden 201 tanesi değerlendirilmeye alınmıştır.
Öğrencilerin en çok karşılaştıkları zorba davranışların sözlü ve fiziksel zorba
davranışlar olduğu tespit edilmiştir. Erkek öğrencilerin kızlara göre daha fazla zorba
davranışlara maruz kaldıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Zorbalık, Akran zorbalığı, Zorbalık tipleri

Kaynakça

• Alikaşifoğlu, M., Erginoz, E., Ercan, O., Uysal, O., Kaymak, D. A. ve İlter, O. 2004. Violent behaviour among tukish high school students and correlates of physical fighting. European Journal of Public Health, 14, 173–177.
• Atan, Y. K. 2001. Lise öğrencilerine yönelik fiziksel şiddetin değerlendirilmesi: Bir pilot çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü.
• Baldry, A. C ve Farrington, D. P. 1999. Types of bullying among Italian school children. Journal of Adolescent, 22, 423-426.
• Bayram, N. 2009. Amos uygulamalarına giriş. Bursa: Ezgi Yayınevi.
• Besag, V. E. 1989. Bullies and victims in schools. England: Open University Press.
• Boulton, M. J., ve Smith, P. K. 1994. Bully/victim problems in middle school children: Stability, self-perceived competence, peer perceptions and peer acceptance. British Journal of Educational Psychology, 12, 315-329.
• Çınkır, S. 2006. Okullarda zorbalık: Türleri, etkileri ve önleme stratejileri. I. Şiddet ve Okul Sempozyumu, MEB ve Unicef İşbirliği, İstanbul.
• Çınkır, Ş., ve Karaman-Kepenekci, Y. 2003. Öğrenciler arası zorbalık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 34, 236-253.
• Deveci, S. E., ve Açık, Y. 2002. İlköğretim öğrencilerinin fiziksel şiddete maruziyetleri ve yaklaşımları. http://www.dicle.edu.tr/ halks/m9.29.htm adresinden alınmıştır.
• 12.2010 tarihinde
• Elliot, M. 1997. 101 ways of dealing with bullying. London: Hodder Children’s Book.
• Furniss, C. 2000. Bullying in schools: It’s not a crime-is it. Education and the Low, 12 (1), 9-29.
• Genç, G. 2007. Genel liselerde akran zorbalığı ve yönetimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gibson, W., A. 2003. Elementary and middle school teachers’ perceptions of bullying. Unpublished Doctoral Thesis, Atlanta: Georgia State University.
• Griffin, R. S. ve Alan, M. G. 2004. Childhood bullying: Current empirical findings and future directions for research. Aggression and Violent Behavior, 9(4), 379-400.
• Güvenir, T. 2004. Okulda akran istismarı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Kalliotis, P. 2000. Bullying as a special case of aggression: Procedures of cross-cultural assessment. School Psychology International 21(1), 47–64.
• Karasar, N. 2003. Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kapçı, E. G. 2004. İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma turunun ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 1–13.
• Nansel T. R. 2001. Bullying behavior among us youths: Prevalence and association with psychosocial adjustment. Journal of the American Association, 285, 2094-2100.
• Olweus, D. 1993. Bullyinga at school: What we know and what we can do. Oxford: Blackwell.
• Özcebe, H., Uysal, D., Soysal, S., Polat, B., Seker, A. ve Uner, S. 2005. Ankara’da bir ilköğretim okulunda erken ve orta dönem adolesanlarda şiddet algısı ve şiddet davranışı sıklığının değerlendirilmesi. I. Şiddet ve Okul Sempozyumu, MEB ve Unicef İşbirliği, İstanbul.
• Özen, D. Ş. 2006. Akran zorbalığına maruz kalmanın olası yordayıcıları ve cinsiyet ile yaşa bağlı değişimi. 1.Şiddet ve Okul Sempozyumu: Bildiri Özetleri, İstanbul.
• Pişkin, M. 2002. Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 533-551.
• Roland, E. 2002. Bullying, depressive symptoms and suicidal thoughts. Educational Research, 44, 55–67.
• Roland, E. 2002. Aggression, depression and bullying others. Aggressive Behavior, 28(3), 198-206.
• Schuster, B. 1999. Outsiders at school: The prevalence of bullying and Its relation with social status group. Processes And Intergroup Relations, 2(2), 175–190.
• Smith, P. ve Sharp, S. 1994. School bullying: Insights and perspectives. London: Routledge.
• Tani, F., Paul, S., Greenman, B. H. ve Schneider, F. 2003. Bullying and the big five: A study of childhood personality and participant roles on bullying ıncidents. School Psychology International, 24 (2), 131- 146.
• Yurtal, F. ve Cenkseven, F. 2005. İlköğretim okullarında zorbalığın incelenmesi 1. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Uluslararası Katılımlı Sempozyumu, İstanbul.
• Yurtal, F. ve Cenkseven, F. 2007. İlköğretim okullarında zorbalığın yaygınlığı ve doğası. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 28, 1-13.
• Whitted K. S. ve David, R. D. 2005. Best practises for preventing or reducing bullying in schools. Children And Schools, 27( 3), 167– 175.