İki Orta Doğu Ülkesinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Türkiye ve İran

Yıl 2013, Cilt: 26 Sayı: 1, 81 - 104, 01.04.2013

Fidan Korkut Owen Esmaeil Sadrı Damırchı Benham Molaei

Öz

The purpose of this article was to briefly compare the counseling profession in the neighboring countries of Iran and Turkey. This comparison included the history of counseling, counselor education programs as well as the development of counseling specialty areas, work settings for counselors and the likely future of the profession in both countries. In both Turkey and Iran, counseling is a profession that remains closely associated with education with school counseling training programs available at the undergraduate, graduate and post graduate levels. Unlike Turkey, Iran has developed and implemented some specialty training programs in the areas of school, career, family, and rehabilitation counseling. The Iranian Counseling Association and the Iranian Psychology Association have a history of collaborative work. In Turkey, counselor educators have increased opportunities for international study, conference participation, and appear to publish more frequently in international journals. Turkey regularly hosts counseling conferences with international key note speakers

Anahtar Kelimeler

Turkey, Iran, counseling, comparison

İki Orta Doğu Ülkesinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Türkiye ve İran

Öz

Bu araştırmada iki orta doğu ülkesi olarak İran ve Türkiye’deki psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) alanı, alanın başlangıcı ve tarihçesi; psikolojik danışman eğitimi ve uzmanlık alanları; çalışma ortamları; meslekleşme ve PDR ile ilgili gelecekte beklenen gelişmeler olmak üzere beş ana başlık altında incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Her iki ülkede de PDR’nin başlangıcı, gelişimi, yaşadığı sorunlar ve geldiği nokta açısından bir çok ortaklık kadar farklar da gözlenmektedir. Her iki ülkede de okul temelli PDR uygulamaların fazlalığı, üç düzeyde eğitim verilmesi en temel ortaklıklardandır. Yaşanan farklılıkların birisi İran’da lisans üstü eğitimdeki uzmanlaşma alanlarının daha fazla olması ve lisanslandırmanın yapılmasıdır. İran’da PDR ile psikolojinin yan yana anılması Türkiye’den farklı olan bir yandır. Türkiye’de PDR programlarının sayısının fazlalığı, kongrelerde ve dernek düzeyinde uluslararası bağlantıların olması, ulusal ve uluslararası yayın yapmada artış gözlenmesi İran’dan farklı olan yanlardandır

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Iran, psikolojik danışma ve rehberlik, karşılaştırma

Kaynakça

• Ahvaz Çamran Üniversitesi (Daneşgahe Şehit Çamran e Ahvaz) 2012. Enteşarate Ulume Tarbiyeti ve Ravanşenasi [Psikoloji ve Eğitim Bilimleri Yayınları]. http://www.cua.ac.ir/ Adresinden 15 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• Akbaripoor Safdar 1999. Nezame Ettel Resani ve Bazare Kar [Bilgi sistemleri ve iş piyasası], Enteşarate Moaseseye Kar ve Tamine Ejtemaei [Çalışma ve Sosyal Güvenlik Enstitüsü Yayıncılık].
• Aydın, G., and Hatipoğlu-Sümer, Z. 2001. Who does psychotherapy? A historical look at the controversy among mental health professionals. Boğaziçi University Journal of Education, 18, 69-76.
• Çınarbaş, D.C., Korkut-Owen, F., and Çiftçi, A. 2009. Counseling in Turkey: A blend of western science and eastern tradition (Eds: P. Heppner, S., Ægisdóttir, A. Leung, K. Norsworthy, and L. Gerstein). Handbook of cross-cultural counseling: Cultural assumptions and practices worldwide (475-488). Thousand Oaks: Sage Publications
• Doğan, S. 2000.The historical development of counselling in Turkey.International Journal for the Advancement of Counselling, 22, 57-67.
• Gladding, S. 2012. Counseling: A comprehensive profession, 7th ed, Prentice Hall. http://www.pearsonhighered.com/assets/hip/us/hip_us_pearsonhighe red/samplechapter/013265797X.pdf adresinden alınmıştır.
• Hoseini Birjandi, M. 2009a. Usul ve Raveşhaye Rahnemaei ve Muşavere [Psikolojik danışma ilke ve teknikler], Çape Hicdahom [18.Baskı], Tehran, Enteşarate Roşd [Tehran: Roşd Yayıncılık].
• Hoseini Birjandi, M. 2009b. Rahnemaei ve Moşavereye Tahsili [Rehberlik ve Eğitim Danışmanlığı], Çape Şişom [6.Baskı], Tehran, Enteşarate Roşd [Tehran: Roşd Yayıncılık].
• İran Behzisti Örgütü [Sazemane Behzistiye İran] 2012. Ravanşenasi ve Faaliyethaye Ravanşenasiye Moşavere [Psikoloji ve PDR Faaliyetleri] http:/www.behzisti.ir/ adresinden 15 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• İran Bilim Teknoloji ve Araştırma Bakanlığı [Vezarate Ulum, Tahgigat ve Fanavari] 2012. Faaliyetha ve Motaleate Ravanşenasi e Moşavere [PDR faaliyetleri ve çalışmaları]. http:/www.msrt.ir/ adresinden 15 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• İran MEB Psikolojik Danışma ve Kültürel Birimlerin Planlama Merkezi. [Vezarate Amuzeş ve Parvareş, Markaze Barnameriziye Muşavere ve Umure Farhangi] 2002. Jaygahe Faaliyethaye Moşavere dar Vezarate Amuzeş ve Parvareş [MEB’da PDR’nin durumu], Tehran, Enteşarate Madrase [Tahran: Okul Yayınevi].
• İran MEB [Vezarate Amuzeş ve Parvareş] 2012. Markaze Barnameriziye Moşavere ve Umure Farhangi [Psikolojik Danışma ve Kültürel Birimleri Planlama Merkezi], http:/www.medu.ir/ adresinden 16 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• İran PDR DER [Anjomane Moşavere der İran] 2012. Faaliyetha ve Çaleşhaye Jadid der Moşavere [Psikolojik danışmayla ilgili çalışmalar ve gelişmeler] http://www.ircounseling.org/ adresinden 15 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• İran Psikoloji ve Psikolojik Danışma Örgütü [Sazemane Ravanşenasi ve Moşaver e İran] 2012. Faaliyethaye Moşavere ve Rahnemaei [Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü].http://www.pcoiran.ir/ adresinden 12 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• İran Uyuşturucu ile Mücadele Merkezi [Setade Mobareze ba Mavadde Mohadder e Keşvar] 2012. Faaliyethaye Hemayati e Ravanşenasi [Psikolojik destek faaliyetleri] http:/www.dchq.ir/ adresinden 16 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• İran PDR Sınav Kaynakları [Manabe e Azmune Reşteye Moşavere] 2012. Manabe e Asli e Azmune Karşenasi e Arşad [Yüksek sınav için temel kaynaklar]. http://hamyary.ir/Thread adresinden 23 Eylül 2012 tarihinde alınmıştır.
• Jahade Daneshgai. 2012. Markaze Dadehaye Elmi [Bilimsel veri tabanı]. http:/www.sid.ir/ adresinden 14. Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• Jahangiri Mansur 1999. Gavanin ve Mogarrarate Kar ve Tamin e Ectemaei [İş ve sosyal güvenlik kuralları], Çap e Nohom [9.Baskı], Tehran Enteşarate Doran [Tehran: DoranYayıncılık].
• Keskin, A. 2004. Tüm boyutlarıyla Türkiye İran ilişkileri. Stratejik Analiz, 5, 53.
• Korkut-Owen, F., Acar, T., Haskan, Ö. ve Kızıldağ S. 2010. PDR mezunları ile ilgili izleme çalışması. Hacettepe Üniversitesi ve Azerbeycan Devlet Pedagoji Üniversitesi, Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Kongresi, 16-18 Mayıs 2010, Ankara.
• Korkut-Owen, F. andYerin Güneri, O. (Baskıda). Counseling in Turkey, (Editors, T.H. Hohenshil, N.E. Amundson and S.E. Niles). Counseling Around the World: An International Handbook (pp. 293- 302), ACA Publication.
• Myers, J. E. 1995. Specialties in counseling: Rich heritage or force for fragmentation? Journal of Counseling and Development, 74(2), 115- 116.
• ODTÜ SEM 2012.ODTÜ SEM Kataloğu.Aşağıdaki adresinden 15 Ağustos 2012 tarihinde http://sem.metu.edu.tr/events_view.aspx?eventid=163# alınmıştır.
• Owen, D., W. Korkut-Owen, F., and Kurter, M. F. 2011. Career development and counseling in Turkey: An evolving profession. Career Planning and Adult Development Journal, 27(1), 39-52.
• ÖSYM 2009.Yabancı uyruklu öğrencilerin uyruklarına göre sayıları. Aşağıdaki adresten http://osym.gov.tr/dosya/1- 49825/h/19yabanciogrenciuyrukunv.pdf 14 Ağustos 2012 tarihinde alınmıştır.
• ÖSYM 2012. Yabancı uyruklu öğrencilerin uyruklarına göre sayıları. Aşağıdaki adrestenhttp://www.osym.gov.tr/dosya/1- 60408/h/21yabanciogrenciuyruk.pdf21 Eylül 2012 tarihinde alınmıştır.
• Sanai Zaker B. 2001. Mabani e Rahnemaei ve Moşavere [Danışmanlık ve rehberliğin temelleri], Çap e 4 [4.Baskı], Tehran Enteşarate Besat [Tehran: Besat Yayıncılık].
• Shahid Beheshti Üniversitesi [Daneşgahe Shahid Beheshti] 2012. Moşavere e Şoghli ve Sazmani [Mesleki ve Örgütsel Danışmanlık [Enteşarate Daneşkadeye Ravanşenasi ve Ulum e Tarbiyeti [Psikoloji ve Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları], http:/www.eco.sbu.ac.ir/ adresinden 16 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• SHÇEK 2012. Gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca açılacak aile danışma merkezleri hakkında yönetmelik. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120904-2.htm tarihinde alınmıştır. sayfadan 22 Eylül 2012
• Stockton, R. and Yerin Güneri, O. 2011. Counseling in Turkey: An evolving field. Journal of Counseling and Development, 89(1); 98-104.
• Şafi Abadi A. 2005. Rahnemaei ve Moşavereye Şogli (Kariyer danışmanlığı ve rehberlik), Çape 16 (16.Baskı), Tehran Enteşarate Roşd (Tehran: Roşd Yayıncılık).
• Şafi Abadi, A. 2003. Rahnemaei e Şogli ve Herfeei [Mesleki ve eğitsel rehberlik], Çap e 5 [5.Baskı], Tehran Enteşarate Samt [Tehran: Samt Yayıncılık].
• Tahran Üniversitesi Psikoloji ve Eğitim Bilimleri Dergisi [Majalleye Ravanşenasi ve Ulum e Tarbiyeti e Daneşgeh e Tehran] (2012). Ahdaf e Majjale [Derginin tanıtım], http://journals.ut.ac.ir/ adresinden 14 Haziran 2012 tarihinde alınmıştır.
• Tavakkoli, Y., İzadi, A., Mostafapur, F., Fuladi, E., Mohammadkhani, SH., Ebrahimzade, N., ... Hoseyni, M. 2002. Barnameriziye Faaliyethaye Moşavere ve Rahnemaei [Danışmanlık ve rehberlik planlaması ve faaliyetleri], Tehran Enteşarate Veray Daneş [Tehran: Veray Daneş Yayıncılık].
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. 2001. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yönetmeliği T.C. Resmi Gazete. 24376.
• Türk PDR DER. 2011a. Psikolojik danışman sayıları.https://www.pdr.org.tr/Haber Detay. aspx?id=188adresinden 12 Kasım 2011 tarihinde alınmıştır.
• Türk PDR DER. 2011b. Kutlama mesajı. https://www.pdr.org.tr/HaberDetay.aspx?id=166 adresinden 12 kasım 2011 tarihinde alınmıştır.
• Türk PDR DER. 2012a. RAM sayıları. Aşağıdaki adresten 10 Ağustos 2012 tarihinde https://www.pdr.org.tr/Icerik2Detay.aspx?id2=14&konu= alınmıştır.
• Türk PDR DER. 2012b. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Tüzüğü, https://www.pdr.org.tr/upload/icerik/Mevzuat/tuzuk2012.pdf adresinden 10 Ağustos 2012 tarihinde alınmıştır.
• Yerin Güneri, O. 2006. Counseling services in Turkish universities, International Journal of Mental Health, 35(1), 26-38.
• Yeşilyaprak, B. 2009. Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği: Yeni açılımlar ve öngörüler, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 193-213.
• Yüksek Öğretim Kurumu 2011. Üniversiteler.Aşağıdaki adresten 15 Aralık 2011 tarihinde http://www.yok.gov.tr/en/content/view/527/222/alınmıştır. Başvuru: 26.09.2012
• Yayına Kabul: 2.5.2013