A Study on the Perceptions and Attitudes of Prospective Primary School Teachers on Creative Drama

Yıl 2018, Cilt: 31 Sayı: 2, 679 - 708, 28.12.2018

Bilge Kuşdemir Kayıran

https://doi.org/10.19171/uefad.505629

Cited By: 4

Öz

The purpose of the research; to examine the views of elementary school prospective teachers on drama concept and drama practice and to develop prospective teachers’ self-efficacy perceptions and attitudes towards using the creative drama method. The study was conducted in a 33-hour workshop consisting of three-hour sessions for totally 11 weeks between September-December 2016 with 34 prospective teachers studying in the third grade in the Primary School Department at the Faculty of Education at a state university. Sequential explanatory design was used as a mixed method designs. “Self-Efficacy Perceptions Scale Towards Using the Creative Drama Method”, “Attitude Scale for the Creative Drama Course” and “Semi-Structure Interview Form” were used to collect data. When the pre-test and post-test findings were assessed, it could be stated that the practice conducted has a positive impact on the teachers’ self-efficacy perceptions and attitudes towards using the creative drama methods. When the prospective teachers’ opinions were assessed, it was revealed that all had self-confidence to prepare and practice a drama plan after the implementation.

Anahtar Kelimeler

Creative drama, self-efficacy beliefs, attitute

Sınıf Öğretmenliği Adaylarının Yaratıcı Dramaya İlişkin Algıları ve Tutumları Üzerine Bir Çalışma

Öz

Araştırmanın amacı; öğretmen adaylarının drama kavramına ve dramayı uygulamaya yönelik görüşlerinin incelenerek, yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik öz-yeterlik algılarının ve yaratıcı dramaya ilişkin tutumlarının geliştirilmesidir. Çalışma, bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi sınıf eğitimi ana bilim dalında üçüncü sınıfta öğrenim gören 34 öğretmen adayıyla, 2016-2017 öğretim yılı güz yarıyılında toplam 11 hafta, üçer saatlik oturumlardan oluşan toplam 33 saatlik atölye şeklinde gerçekleştirilmiştir. Karma yönteme göre planlanan araştırmada açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Veriler, Can ve Cantürk-Günhan (2009) tarafından geliştirilen "Yaratıcı Drama Yöntemini Kullanmaya Yönelik Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği", Adıgüzel (2006c) tarafından geliştirilen "Yaratıcı Drama Dersine Yönelik Tutum Ölçeği" ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel veriler, eşli gruplar t-testi ile analiz edilirken; nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen öntest ve sontest bulguları değerlendirildiğinde, yapılan uygulamanın, öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik öz-yeterlik algılarına ve tutumlarına olumlu yönde katkı sağladığı söylenebilir. Öğretmen adaylarının görüşleri incelendiğinde, adaylar uygulama sonrasında drama planı hazırlama ve uygulama konusunda kendilerine daha fazla güvendiklerini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı drama, öz-yeterlik algısı, tutum

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ö. (2006a) Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1 (1), 17-27.
• Adıgüzel, H. Ö. (2006b). Eğitimde yeni bir yöntem ve disiplin: Yaratıcı drama. H. Ömer Adıgüzel (Ed.), Yaratıcı Drama 1985-1998 Yazılar (2. Baskı) içinde (s.203-222). Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Adıgüzel, H. Ö. (2006c). Yaratıcı drama derslerine (okulöncesinde drama ve ilköğretimde drama) ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 1 (2), 7-15.
• Adıgüzel, H. Ö. (2008). Türkiye'de eğitimde yaratıcı dramanın yakın tarihi. Yaratıcı Drama Dergisi, 1 (5), 7-28.
• Adıgüzel, H. Ö. (2010). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Naturel Yayınevi.
• Akın, M. (1993). Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki (SED) ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin sosyalleşme düzeylerine yaratıcı drama eğitiminin etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Akkocaoğlu-Çayır, N.; Akhun, B. ve Özdemir-Şimşek, P. (2016). Kültür öğretmenleriyle hizmet içi eğitim kapsamında yaratıcı drama üzerine bir çalışma: Katılımcı görüşlerinin nitel analizi. Eğitim ve Bilim, 41 (183), 69-99.
• Akoğuz, M. (2002). İletişim becerilerinin geliştirilmesinde yaratıcı dramanın etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aküzüm, C.; Kaya, İ. ve Karataş, K. (2014). Okul öncesi eğitimde bir yöntem olarak dramanın kullanımına ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşleri. Yıldız International Conference on Educational Research and Social Sciences Proceedings Book, Ankara: Pegem Akademi.
• Akyel, Y. ve Çalışkan, N. (2013). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin drama yöntemi yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), 161-173.
• Altıntaş, E. ve Kaya, H. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının drama yöntemiyle fen ve teknoloji dersinin işlenmesine yönelik öz-yeterlik ve tutumları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28 (4), 287-295.
• Arieli, B. (2007). The integration of creative drama into science teaching. Yayımlanmamış doktora tezi. Kansas State University, Manhattan, Kansas, USA.
• Aslan, G. (2014). Öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik öz yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Aykaç, M. ve Köğce, D. (2014). Sınıf öğretmenlerinin matematik derslerinde yaratıcı drama yöntemini kullanma durumlarının incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 7 (17), 907-938.
• Bakkaloğlu, N. (2007). İlkokul çevre konularında uygulanan yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarılarına, kalıcılığa ve ilgilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Başçı, Z. ve Gündoğdu, K. (2011). Öğretmen adaylarının drama dersine ilişkin tutumları ve görüşleri: Atatürk Üniversitesi örneği. İlköğretim Online, 10 (2), 454-467.
• Bencze, L. ve Upton, L. (2006). Being your own role model for improving self‐efficacy: An elementary teacher self‐actualizes through drama‐based science teaching. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 6 (3), 207-226.
• Bertiz, H. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı dramaya yönelik tutumları ve öyküleme çalışmalarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Bertiz, H., Bahar, M. ve Yeğen, G. (2010). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemine yönelik tutumları ve yöntemin fen ve teknoloji eğitiminde kullanılabilirliğine ilişkin görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2), 483-509.
• Büyüköztürk, Ş.; Kılıç-Çakmak, E.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Can, B. ve Cantürk-Günhan, B. (2009). Yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik özyeterlik ölçeği. e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (1), 34-43.
• Cawthon, S. W. ve Dawson, K. (2009) Drama for schools: Impact of a drama-based professional development program on teacher self-efficacy and authentic instruction. Youth Theatre Journal, 23 (2), 144-161.
• Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2014). Karma araştırma yöntemleri. (Çev.Ed.: Y. Dede, S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çetingöz, D. (2012). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik özyeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, s.131-142.
• Ekiz, N. ve Duman, G. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı dramaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(1), 186-205.
• Eti, İ. (2010). Drama etkinliklerinin okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocukların sosyal becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Farris, P. J. ve Parke, J. (1993). To be or not to be: What students think about drama, The Clearing House, 66 (4), 231-234.
• Fenli, A. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı drama dersine yönelik tutumları (MAKÜ örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Freeman, G. D.; Sullivan, K. ve Fulton, C. R. (2003). Effects of creative drama on self concept, social skills, and problem behavior. Journal of Educational Research, 96, 131-139.
• Güler, M. (2015). Sınıf ve branş öğretmenlerinin yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik öz yeterlik algı düzeyleri ve görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Amasya Üniversitesi, Amasya.
• Güngör, M. (2017). 8. sınıf T.C. İnkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersi kazanımlarının kavratılmasında yaratıcı drama etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Gürol, A. (2003). Okul öncesi öğretmenleri ile okul öncesi öğretmen adaylarının eğitimde dramanın uygulanmasına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 153.
• Hamurcu (2009). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin yaratıcı dramaya yönelik tutumları. e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (4), s.1257-1273.
• Horasan-Doğan, S. (2017). The effects of creative drama on ELT student teachers’ metacognitive awareness and teaching skills. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kaaland-Wells, C. (1994). Classroom teachers' perception and use of creative drama. Youth Theatre Journal, 8 (4), s. 21-26.
• Kaba, H. ve Özdemir-Şimşek, P. (2012). İlköğretim bölümü yüksek lisans öğrencilerinin fen ve teknoloji öğretiminde yaratıcı drama yönteminin uygulanılmasına ilişkin görüşleri (Hacettepe Üniversitesi Örneği). X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27-30 Haziran 2012. Niğde.
• Kadan, Ö. F. (2013). Yaratıcı drama yönteminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin İngilizce dersindeki başarı, tutum ve motivasyonlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Kaf, Ö. (1999). Hayat bilgisi dersinde bazı sosyal becerilerin kazandırılmasında yaratıcı drama yönteminin etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kara, Y. ve Çam, F. (2007). Yaratıcı drama yönteminin bazı sosyal becerilerin kazandırılmasına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 145–155.
• Kıdam, A. (2013). İlköğretim okullarında görevli fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde drama yöntemini kullanma düzeylerinin belirlenmesi (Kırşehir ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Kırbaşoğlu-Kılıç, L. ve Eyüp, B. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik öz-yeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6 (11), 799-820.
• Kocayörük-Yaya, A. (2000). İlköğretim öğrencilerinin sosyal becerilerini geliştirmede dramanın etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Koç, İ. (2013). Öğretmenlerin sosyal bilgiler dersinde drama yöntemini uygulama ve drama tekniklerine ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Maden, S. (2010). Türkçe öğretmenlerinin drama yöntemini kullanmaya yönelik öz yeterlikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 259 - 274.
• Maden, S. (2011). Türkçe öğretiminde drama yönteminin kullanımı ile ilgili sorunlar. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (6), 107-122.
• McCaslin, N. (2000). Creative drama in the classroom & beyond. USA: Longman.
• Metin G. G. (1999). Dramanın 5-6 yaş çocuklarının sosyal duygusal gelişimlerine etkisinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Metinnam, İ. (2017, Nisan). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı drama oturumu planlama süreçlerinde karşılaştıkları sorunların incelenmesi [Öz]. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri. Eşirim adresi: http://2017.ices-uebk.org/
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook, Thousand Oaks, Calif., Sage.
• Okvuran, A. (2000). Yaratıcı dramaya yönelik tutumlar. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara
• Okvuran, A. (2003). Drama öğretmeninin yeterlilikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36 (1-2), 81-87.
• Ormancı, Ü. ve Şaşmaz-Ören, F. (2010). Dramanın ilköğretimde kullanılabilirliğine yönelik sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri: Demirci Eğitim Fakültesi Örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43 (1), 165-191.
• Öztürk, A. (2000). Yaratıcı drama uygulamalarında güncel sorunlar. Türkiye 2. Drama Liderler Buluşması ve Ulusal Drama Semineri, 23-25 Haziran, s.115-120.
• Paylan, N. (2013). İlkokulda yapılan yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin öz güven gelişimine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• San, İ. (1990). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2), 573-582.
• San, İ. (1996). Yaratıcılığı geliştiren bir yöntem ve yaratıcı bireyi yetiştiren bir disiplin: Eğitsel yaratıcı drama. Yeni Türkiye Dergisi, 2 (7), 148-160
• Susar-Kırmızı, F. ve Saygı, C. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik özyeterlik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 739 –750.
• Soylu-Makas, F. (2017). Yaratıcı drama yönteminin dördüncü sınıf matematik dersinde başarı, tutum ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Taş, F. (2008). İlköğretim 1.-5. sınıflar matematik dersi temel becerilerine drama tekniğinin katkısına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Turan, İ.; Kuğuoğlu İ. H. ve Albayrak, O. (2012). Öğretmen adaylarının drama öz yeterliği ve coğrafya, tarih ve vatandaşlık bilgileri konularında drama kullanımı. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(3), 1004-1016.
• Tutuman, O. Y. ve Yıldız-Demirtaş, V. (2011). Türkçe öğretmenlerinin yaratıcı drama uygulama yeterlilikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 34-49.
• Uzun, A. (2016). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcı drama yöntemine yönelik tutum ve özyeterlikleri ile hayat bilgisi dersinde kullanımına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Ünal, E. (2004). Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören son sınıf öğrencilerinin ilköğretimde drama derslerine ilişkin tutumları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 1-15.
• Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve insan hakları öğretiminde yaratıcı dramanın erişiye ve derse yönelik öğrenci tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı drama eğitim programının öğeleri. Eğitim ve Bilim, 22 (107), 30-37. Wagner, B. J. (1988). Research currents: Does classroom drama affect the arts of language?, Language Arts, 65 (1), 44-55.
• Wagner, B. J. (2002). Understanding drama-based education. G. Bräuer (Ed.). Body and Language: Intercultural Learning Through Drama. (ss.4-18). Westport: Ablex Publishing.
• Yıldırım, İ. N. (2008). İlköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin yaratıcı drama yöntemine ilişkin yeterlilik ve uygulama düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yıldırım, Y. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının yaratıcı drama dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, S. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde bir yöntem olarak dramanın kullanımına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 123-145.
• YÖK (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/documents/ adresinden 29.06.2017 tarihinde alınmıştır.
• Yönel, A. (2004). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin yaratıcı dramaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.