5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının (2017) Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 31 Sayı: 2, 753 - 780, 28.12.2018

Yılmaz Demir , Emin Atasoy

https://doi.org/10.19171/uefad.505647

Cited By: 15

Öz

Eğitim-öğretim sürecinin önemli materyallerinden biri olan ders kitaplarının, ideal ders kitaplarına dönüşmesi için yapılması gerekenler arasında ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi de yer alır. Bu araştırmanın amacı, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında uygulanan yeni öğretim programı doğrultusunda hazırlanan 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının fiziksel, eğitsel, görsel tasarım, dil ve anlatım özellikleri açısından incelenmesidir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve içerik analizi kullanılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının önceki ders kitaplarından fiziksel, görsel ve eğitsel açılardan belirgin şekilde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ünite sayısının düşürülmüş olması, öğrenci çalışma kitabının kaldırılmış olması, çalışma kitabında yer alan etkinliklerin ders kitabında bulunması eğitsel açıdan görülen önemli değişiklerdendir. Görsel tasarım açısından kitabın kâğıt kalitesinin çok iyi olması, kitapta kullanılan görsellerin canlı ve dikkat çekici olması yeni ders kitabını üstün kılan özelliklerdendir. Yapılan değişikliklerle yeni ders kitabının, eğitim-öğretim faaliyetlerini olumlu şekilde etkileyebilecek düzeyde hazırlandığını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler öğretimi, Sosyal Bilgiler ders kitabı, 5. sınıf

Evaluation of 5th Class Social Studies Course Book (2017)

Öz

In order to text books being one of the most important materials of education process are transformed to ideal text books, examining text books in terms of some features also plays a part among things to do. The aim of this research is to investigate Social Studies text book prepared in accordance with new curriculum in 2017 – 2018 education year for 5th grades students in the sense of physical, educational, visual design, language and manner of telling features. In this research, document review and content analysis being from quantitative research methods are used. In consequence of research conducted, it is clear that new Social Studies text book for 5th grade students is different from previous text books with regards to physical, visual and educational features. Sighted important variables in terms of educational qualities are decreasing the number of units, extinguishing students’ work book and locating activities which were in the work book to the text book. Being excel of quality paper of the book, being vivacious and attractive of visuals used in the book are from features making new text book superior in the sense of visual design. With the alterations made, it is possible to say that new text book is prepared at the level of influencing education activities positively.

Anahtar Kelimeler

Teaching Social Studies, Social Studies text book, 5th grades

Kaynakça

• Bekdemir, Ü., ve Polat, S., 2016. Sosyal bilgiler 5. ve 6. sınıf ders kitaplarında harita kullanımı. Ekev Akademi Dergisi, 68, 363-382.
• Buğdaycı, İ., 2012. İlköğretimde harita kullanımı üzerine bir inceleme, Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Ceyhan, E., ve Yiğit, B., 2005. Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Anı Yayınları.
• Ertürk, M., ve Güler, E., 2017. 5. 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Muğla ili örneği). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi (UTEB), 8, 64-76.
• Evirgen, Ö. F., Özkan, J. Öztürk S., ve Özdural, Z., 2017. Ortaokul 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. İstanbul: Bilnet Matbaacılık.
• Gülersoy, A. E., 2013. İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2, 8-26.
• Kılıç, A., ve Seven, S., 2008. Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Küçükahmet, L. (Ed.), 2001. Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu, Yabancı Dil 4-8. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Küçükahmet, L. (Ed.), 2011. Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Merrıam, S. B., 2013. Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (çev. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Milli Eğitim Bakanlığı, 1995. Ders kitapları ile eğitim araçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin yönerge. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı, 2009. Milli eğitim bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı, 2017. Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• Nalçacı, A., 2011. İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Erzurum örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 321-335.
• Öcal, A., ve Yiğittir, S., 2007. İlköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Kırıkkale örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 1, 51-61.
• Önal, H., ve Kaya, N., 2006. Sosyal bilgiler ders kitaplarının (4 ve 5. sınıf) değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 21-37.
• Pıngel, F., 2003. Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Sidekli, S., Er, H., Yavaşer, R., ve Aydın E., 2014. Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: karikatür. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi (UTEB), 2, 151-163.
• Sönmez, F. Ö., Yeşiltaş, E., Kuş, Z., ve Karatekin, K., 2009. Sosyal bilgiler 6 ve 7. sınıf ders kitaplarının fiziksel yapı, içerik, dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesi. Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu. (Haz. H. Kara, A. Demir). Giresun: Öncü Gazete ve Matbaası.
• Sönmez, V., 1998. Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, C., 2003. Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu sosyal bilgiler. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Şahin, M., 2012. Ders kitaplarının mesaj tasarımı ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 3, 129-154.
• Tavşancıl, E., ve Aslan, E. A., 2002. Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık Hizmetleri.
• Ünlü, M., Üçışık, S., ve Özey, R., 2002. Coğrafya eğitim ve öğretiminde haritaların önemi, Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 9-25.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H., 2016. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.